Ustawa o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 26 maj 2014 23:27

Super User

Aktualizacja stanu prawnego - Anna Kmet:
dn. 05.06.2014 roku, godz. 01:21.

USTAWA

z dnia 30 listopada 1995 roku

o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.

(Dziennik Ustaw 2003 nr 119 poz. 1115 z późn. zmianami)

Art. 1. 1.Ustawa określa zasady przyznawania bankom środków z budżetu państwa, określonych w ustawie budżetowej, które udzieliły kredytów miesz­kaniowych, o których mowa w ust. 2, oraz bankom pro­wadzącym obsługę rachunków wkładów oszczędno­ściowych na książeczkach mieszkaniowych, jak rów­nież zasady udzielania premii gwarancyjnych.

2. Przepisy ustawy stosuje się do kredytów miesz­kaniowych udzielonych i spłacanych na warunkach określonych przez Radę Ministrów.

Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) zadłużeniu kredytobiorcy z tytułu przejściowego wykupienia odsetek od kredytu — należy przez to rozumieć sumę kwoty środków przekazanych z bu­dżetu państwa na przejściowe wykupienie należno­ści banku z tytułu niespłaconych przez kredytobior­cę odsetek od kredytu oraz kwot naliczanego przez bank oprocentowania tych odsetek;

2) spłatach lub należnościach z tytułu spłat kredytu — należy przez to rozumieć spłaty lub należności z tytułu spłat tego kredytu wraz z odsetkami, w tym odsetkami przejściowo wykupionymi ze środków budżetu państwa wraz z ich oprocento­waniem;

3) lokalu — należy przez to rozumieć lokal mieszkalny w spółdzielni mieszkaniowej, lokal mieszkalny w budynku stanowiący odrębną własność lub dom mieszkalny;

4)kredytobiorcy — należy przez to rozumieć również członka spółdzielni mieszkaniowej, zajmującego lokal obciążony kredytem zaciągniętym przez spółdzielnię, lub osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, zajmującą lokal obciążony kredytem zaciągniętym przez spółdzielnię;

5)właścicielu książeczki mieszkaniowej — należy przez to rozumieć osobę fizyczną, która jest posiada­czem wkładu oszczędnościowego gromadzonego na rachunku bankowym na cele mieszkaniowe, któ­rego imienny dowód stanowi książeczka mieszka­niowa wystawiona do dnia 23 października 1990 r.

Art. 3.1. Właścicielom książeczek mieszkanio­wych przysługuje premia gwarancyjna w związku z do­konaniem jednej z następujących czynności:

1)uzyskaniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej;

2) nabyciem, w drodze zakupu lub zamiany, spółdziel­czego własnościowego prawa do lokalu mieszkal­nego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, z wyjątkiem nabycia tego prawa w części ułamkowej;

3) nabyciem, w drodze zakupu lub zamiany, własno­ści lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, lub domu jednorodzinnego, z wy­jątkiem nabycia lokalu mieszkalnego lub domu jed­norodzinnego na zasadach współwłasności w czę­ściach ułamkowych;

4) przystąpieniem do użytkowania wybudowanego własnego domu jednorodzinnego na warunkach określonych odrębnymi przepisami;

5) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budyn­ku wielorodzinnym, w związku z wykonaniem umo­wy zobowiązującej właściciela gruntu do wybudo­wania na tym gruncie domu jednorodzinnego lub budynku wielorodzinnego, bądź w związku z budo­wą budynku wielorodzinnego na gruncie stanowią­cym własność właściciela książeczki mieszkaniowej;

6) uzyskaniem odrębnej własności lokalu mieszkalne­go powstałego w drodze przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego, bądź po­mieszczeń niemieszkalnych;

7) uzyskaniem własności domu jednorodzinnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego w budyn­ku wielorodzinnym, wybudowanym przez spół­dzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia na jej członków własności domów jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym;

8)wpłaceniem kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, w wysokości przekraczającej 3 % wartości odtworzeniowej lokalu, którego budowa była finansowana przy udziale kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego lub w ramach realizacji rządowych programów popierania budownictwa mieszkaniowego;

9)dokonaniem wpłaty na podstawie umowy w sprawie partycypacji, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.), w wysokości nie niższej niż 20 % ostatecznych kosztów budowy, przypadających na dany lokal mieszkalny;

10)całkowitą spłatą zadłużenia obciążającego lokal właściciela książeczki mieszkaniowej powstałego w związku z kredytem, o którym mowa w art. 1 ust. 2;

11)remontem polegającym na wymianie okien lub instalacji gazowej lub instalacji elektrycznej w lokalu mieszkalnym lub domu jednorodzinnym, którego właścicielem jest właściciel książeczki mieszkaniowej, lub do którego przysługuje właścicielowi książeczki mieszkaniowej spółdzielcze prawo do lokalu lub domu jednorodzinnego;

12)dokonaniem przez właściciela książeczki mieszkaniowej wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej kwoty należnej za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki, pod warunkiem że kwota wydatków wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej poniesionych w okresie 24 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o likwidację książeczki na remont części wspólnych budynku, w którym znajduje się lokal mieszkalny, z tytułu posiadania którego powstał obowiązek świadczeń na fundusz remontowy — w części odpowiadającej udziałowi właściciela książeczki w kosztach remontów nieruchomości wspólnej, ustalonego uchwałą wspólnoty mieszkaniowej lub uprawnionego organu spółdzielni mieszkaniowej - jest co najmniej równa tej wpłacie.

2. Premia gwarancyjna przysługuje, jeżeli czynność wymieniona w ust. 1 dotyczy rzeczy znajdującej się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa obcią­żającego taką rzecz.

3. Premię gwarancyjną oblicza i wypłaca bank pro­wadzący obsługę rachunków wkładów oszczędnościo­wych na książeczkach mieszkaniowych wystawionych do dnia 23 października 1990 r.

4.Z zastrzeżeniem art. 3d ust. 3, warunkiem wypłaty premii gwarancyjnej jest złożenie przez właściciela książeczki mieszkaniowej wniosku o jej likwidację i wypłatę premii gwarancyjnej w terminie 90 dni od dnia dokonania czynności wymienionej w ust. 1.

5. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwier­dzające powstanie prawa do uzyskania premii gwaran­cyjnej. W przypadku nienależytego udokumentowania wniosku, bank, o którym mowa w ust. 3, wyznacza ter­min na uzupełnienie dokumentów, nie dłuższy niż 30 dni, licząc od dnia złożenia wniosku. Po upływie te­go terminu bank zwraca wniosek bez rozpatrzenia.

Art. 3a.1. Na wniosek właściciela książeczki mieszkaniowej, przed dokonaniem czynności wymie­nionych w art. 3 ust. 1, premia gwarancyjna może być:

1) wypłacona właścicielowi książeczki mieszkaniowej w przypadku zaawansowania:

a) budowy własnego domu jednorodzinnego, w wysokości co najmniej 20 % jego wartości kosztorysowej,

b) przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy bu­dynku mieszkalnego lub pomieszczeń niemiesz­kalnych, jeżeli w ten sposób ma powstać odręb­na własność lokalu mieszkalnego, w wysokości co najmniej 50 % jej wartości kosztorysowej;

2) przekazana wskazanemu inwestorowi w przypadku:

a) wniesienia co najmniej 50 % wymaganego przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu budowlane­go lub mieszkaniowego,

b) wpłacenia co najmniej 50 % wartości kosztory­sowej lokalu mieszkalnego lub domu jednoro­dzinnego, budowanych na warunkach, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 5,

c)wniesienia co najmniej 50 % kwoty partycypacji, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 9;

3)przekazana wskazanej przez właściciela książeczki mieszkaniowej instytucji ustawowo upoważnionej do udzielania kredytów, w przypadku udzielenia przez tę instytucję właścicielowi książeczki mieszkaniowej kredytu przeznaczonego na sfinansowanie:

a) czynności, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3, 5 i 7-9,

b) budowy własnego domu jednorodzinnego,

c) przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego lub pomieszczeń niemieszkalnych, jeżeli w ten sposób ma powstać odrębna własność lokalu mieszkalnego.

2.Warunkiem udzielenia premii gwarancyjnej na zasadach określonych w ust. 1 pkt 1 i 2 jest złożenie przez właściciela książeczki mieszkaniowej dokumentów potwierdzających spełnienie warunków, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, na dzień złożenia wniosku o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej, w tym pisemnego zaświadczenia inwestora, lub innych dokumentów potwierdzających poniesienie wymaganych nakładów. Dokumenty te powinny być wystawione nie wcześniej niż 30 dni przed dniem złożenia wniosku.

3.Warunkiem udzielenia premii gwarancyjnej na zasadach określonych w ust. 1 pkt 2 lub w związku z dokonaniem czynności, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 9, jest złożenie przez właściciela książeczki mieszkaniowej:

1)pisemnego zobowiązania do zwrócenia, za pośrednictwem banku, o którym mowa w art. 3 ust. 3, równowartości przekazanej premii gwarancyjnej w terminie 30 dni od dnia zbycia przez właściciela książeczki mieszkaniowej ekspektatywy odrębnej własności lokalu określonej w art. 19 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych”, a po upływie tego terminu - wraz z odsetkami ustawowymi;

2)pisemnego upoważnienia udzielonego inwestorowi, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, do zwrócenia, za pośrednictwem banku określonego w art. 3 ust. 3, równowartości przekazanej premii gwarancyjnej w przypadku wycofania przez właściciela książeczki mieszkaniowej środków na wymagany przez spółdzielnię wkład lub sfinansowanie kosztów budowy domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego budowanych na warunkach, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 5, lub wycofania przez właściciela książeczki mieszkaniowej wpłaty, o której mowa w ust. 1 pkt 2 lit. c oraz w art. 3 ust. 1 pkt 9.

3a.Warunkiem udzielenia premii gwarancyjnej na zasadach określonych w ust. 1 pkt 3 jest:

1) przedstawienie przez właściciela książeczki mieszkaniowej umowy kredytu, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, w której, w szczególności:

a) przewidziano udzielenie kredytu na sfinansowanie jednej z czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 3, z uwzględnieniem udziału własnego właściciela książeczki mieszkaniowej, pochodzącego z premii gwarancyjnej przekazanej instytucji ustawowo upoważnionej do udzielania kredytów,

b) wskazano rachunek prowadzony w instytucji ustawowo upoważnionej do udzielania kredytów, na który zostanie przekazana premia gwarancyjna,

c) przewidziano wypłacenie kwoty otrzymanej premii gwarancyjnej przez instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów wraz z kredytem lub transzą kredytu - właścicielowi książeczki mieszkaniowej, wskazanemu inwestorowi lub sprzedawcy nieruchomości lub prawa do nieruchomości, na której zakup został udzielony kredyt;

2) złożenie przez właściciela książeczki mieszkaniowej pisemnego upoważnienia udzielonego instytucji ustawowo upoważnionej do udzielania kredytów, o której mowa w ust. 1 pkt 3, do zwrócenia, za pośrednictwem banku, o którym mowa w art. 3 ust. 3, równowartości przekazanej premii gwarancyjnej — w przypadku rezygnacji właściciela książeczki mieszkaniowej z wykorzystania udzielonego kredytu i rozwiązania umowy kredytu przed dokonaniem przez instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów wypłaty otrzymanej premii gwarancyjnej na zasadach określonych w pkt 1 lit. c;

3) złożenie przez właściciela książeczki mieszkaniowej pisemnego zobowiązania do zwrócenia, za pośrednictwem banku, o którym mowa w art. 3 ust. 3, równowartości przekazanej premii gwarancyjnej w terminie 30 dni od dnia rozwiązania umowy kredytu, a po upływie tego terminu wraz z odsetkami ustawowymi — w przypadku rezygnacji właściciela książeczki mieszkaniowej z wykorzystania udzielonego kredytu i rozwiązania umowy kredytu po dokonaniu przez instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów wypłaty otrzymanej premii gwarancyjnej na zasadach określonych w pkt 1 lit. c.

4.Inwestor na podstawie upoważnienia, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, dokonuje zwrotu równowartości przekazanej premii gwarancyjnej w dniu wycofania przez właściciela książeczki mieszkaniowej środków na wymagany przez spółdzielnię wkład lub sfinansowanie kosztów budowy domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego budowanych na warunkach, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 5, lub wycofania przez właściciela książeczki mieszkaniowej wpłaty, o której mowa w ust. 1 pkt 2 lit. c oraz w art. 3 ust. 1 pkt 9.

4a.Instytucja ustawowo upoważniona do udzielania kredytów, o której mowa w ust. 1 pkt 3, na podstawie upoważnienia, o którym mowa w ust. 3a pkt 2, dokonuje zwrotu równowartości przekazanej premii gwarancyjnej w dniu rozwiązania umowy kredytu, jeżeli premia gwarancyjna nie została jeszcze wypłacona na zasadach określonych w ust. 3a pkt 1 lit. c.

5.W przypadku zwrotu równowartości przekazanej premii gwarancyjnej na zasadach określonych w ust. 3 i 4, równowartość tej premii może zostać ponownie, za pośrednictwem banku, o którym mowa w art. 3 ust. 3, wypłacona właścicielowi książeczki mieszkaniowej, przekazana wskazanemu przez niego inwestorowi albo przekazana wskazanej przez niego instytucji ustawowo upoważnionej do udzielania kredytów, jeżeli:

1) w okresie 6 miesięcy od dnia:

a) zawarcia umowy zbycia ekspektatywy odrębnej własności lokalu,

b) wpływu do banku równowartości premii gwarancyjnej w związku z wycofaniem środków na wymagany przez spółdzielnię wkład,

c) wpływu do banku równowartości premii gwarancyjnej w związku z wycofaniem środków na sfinansowanie kosztów budowy domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, budowanych na warunkach, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 5, lub

d) wpływu do banku równowartości premii gwarancyjnej w związku z wycofaniem wpłaty, o której mowa w ust. 1 pkt 2 lit. c oraz w art. 3 ust. 1 pkt 9

— zostaną spełnione warunki określone w ust. 1 lub dokonane czynności, o których mowa w art. 3 ust. 1;

2) właściciel książeczki mieszkaniowej złoży wniosek o ponowną wypłatę premii gwarancyjnej, przekazanie tej premii wskazanemu przez niego inwestorowi albo wskazanej przez niego instytucji ustawowo upoważnionej do udzielania kredytów wraz z dokumentami, o których mowa w ust. 2, 3, i 3a lub w art. 3 ust. 5.

5a.W przypadku zwrotu równowartości przekazanej premii gwarancyjnej na zasadach określonych w ust. 3a i 4a, równowartość tej premii może zostać ponownie, za pośrednictwem banku, o którym mowa w art. 3 ust. 3, wypłacona właścicielowi książeczki mieszkaniowej, przekazana wskazanemu przez niego inwestorowi albo wskazanej przez niego instytucji ustawowo upoważnionej do udzielania kredytów, jeżeli:

1) w okresie 6 miesięcy od dnia wpływu do banku równowartości premii gwarancyjnej w związku z rozwiązaniem umowy kredytu zostaną spełnione warunki określone w ust. 1 lub dokonane czynności, o których mowa w art. 3 ust. 1;

2) właściciel książeczki mieszkaniowej złoży wniosek o ponowną wypłatę premii gwarancyjnej lub przekazanie tej premii wskazanemu przez niego inwestorowi albo wskazanej przez niego instytucji ustawowo upoważnionej do udzielania kredytów wraz z dokumentami, o których mowa w ust. 2, 3 i 3a lub w art. 3 ust. 5.

6.Ponowna wypłata premii gwarancyjnej, przekazanie tej premii wskazanemu inwestorowi albo wskazanej instytucji ustawowo upoważnionej do udzielania kredytów, zgodnie z ust. 5 lub 5a, mogą być dokonane tylko raz, w wysokości równowartości premii gwarancyjnej zwróconej na zasadach określonych w ust. 3 i 4 lub w ust. 3a i 4a.

7. Do czasu upływu terminu, o którym mowa w ust. 5 lub 5a, zwrócona równowartość przekazanej premii gwarancyjnej jest przechowywana na nieoprocentowanym rachunku bankowym w banku, o którym mowa w art. 3 ust. 3.

Art. 3b.1.Premia gwarancyjna przysługuje od wpłat na rachunek bankowy, o którym mowa w art. 2 pkt 5, wnoszonych w latach (kwartałach), dla których wzrost ceny 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ostatnio ogłoszonej przed kwartałem złożenia wniosku, o którym mowa w art. 3 ust. 4, zwanej dalej „ceną ostatnio ogłoszoną”, w stosunku do ceny 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego właściwej dla roku (kwartału) wniesienia wpłat, jest wyższy od oprocentowania tych wpłat. Oprocentowanie to jest obliczane narastająco od roku (kwartału) dokonania wpłat do kwartału, do którego odnosi się cena ostatnio ogłoszona.

2. Premia gwarancyjna jest naliczana w odniesie­niu do sumy wniesionych wpłat nieprzekraczających kosztów budowy:

1) 55 m² powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub

2) 70 m² powierzchni użytkowej w domu jednorodzin­nym.

3. Premię gwarancyjną od wpłat wniesionych w da­nym roku (kwartale) bank, o którym mowa w art. 3 ust. 3, oblicza zgodnie z wzorem określonym w załącz­niku do ustawy.

4. Na potrzeby obliczania premii gwarancyjnej Pre­zes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza cenę 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego za okresy kwartalne. Przez cenę 1 m² powierzchni użytko­wej budynku rozumie się przeciętne dla całego kraju nakłady poniesione przez inwestorów na budowę wielomieszkaniowych budynków mieszkalnych w przeli­czeniu na 1 m² powierzchni użytkowej budynku, wy­znaczone jako średnia ważona powierzchnią użytkową budynków mieszkalnych oddanych do użytkowania w poszczególnych województwach.

Art. 3c.1. Bankom, o których mowa w art. 3 ust. 3, przysługuje refundacja, ze środków budżetu państwa, wypłaconych premii gwarancyjnych. Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa  przekazuje bankom, na ich wniosek, środki przeznaczone na refundację wypła­conych premii gwarancyjnych.

2. Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, minister wła­ściwy do spraw finansów publicznych oraz bank, o którym mowa w art. 3 ust. 3, mogą, w drodze umowy, określić okresy rozliczeniowe, terminy przekazywania środków oraz terminy rozliczeń z tytułu refundacji wy­płaconych premii gwarancyjnych.

Art. 3d.1. W przypadkach, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 11 i 12, uprawnienie do złożenia wniosku o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej właściciel książeczki mieszkaniowej uzyskuje od dnia określonego zależnie od roku, w jakim wystawiono książeczkę mieszkaniową.

2. Nabywanie uprawnień, o których mowa w ust. 1, odbywa się zgodnie z następującym harmonogramem:

1) od dnia 1 kwietnia 2009 r. dla książeczek wystawionych włącznie do roku 1968;

2) od dnia 1 stycznia 2010 r. dla książeczek wystawionych w latach 1969-1972;

3) od dnia 1 stycznia 2011 r. dla książeczek wystawionych w latach 1973-1975;

4) od dnia 1 stycznia 2012 r. dla książeczek wystawionych w latach 1976-1979;

5) od dnia 1 stycznia 2013 r. dla książeczek wystawionych w latach 1980-1985;

6) od dnia 1 stycznia 2014 r. dla książeczek wystawionych w 1986 r.;

7) od dnia 1 stycznia 2015 r. dla książeczek wystawionych w 1987 r.;

8) od dnia 1 stycznia 2016 r. dla książeczek wystawionych w 1988 r.;

9) od dnia 1 stycznia 2017 r. dla książeczek wystawionych w latach 1989-1990.

3. W przypadku, gdy czynność uprawniająca do uzyskania premii gwarancyjnej na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 11 i 12 została dokonana po dniu 1 kwietnia 2009 r., a przed uzyskaniem przez właściciela książeczki mieszkaniowej uprawnienia do złożenia wniosku o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej zgodnie z ust. 1, warunkiem realizacji uprawnienia do premii gwarancyjnej na tej podstawie jest złożenie przez właściciela książeczki mieszkaniowej wniosku o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej w okresie 6 miesięcy od dnia uzyskania uprawnienia do złożenia wniosku o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej.

Art. 4. 1. Pomoc państwa w spłacie kredytów mieszkaniowych, o których mowa w art. 1 ust. 2, pole­ga na:

1) (skreślony);

2) przejściowym wykupieniu ze środków budżetu pań­stwa odsetek od kredytów mieszkaniowych;

3) umorzeniu części zadłużenia kredytobiorców z tytu­łu przejściowego wykupienia odsetek od kredytów mieszkaniowych;

4)wykupieniu ze środków budżetu państwa części zadłużenia kredytobiorców z tytułu skapitalizowa­nych odsetek.

2. Odsetki przejściowo wykupione ze środków bu­dżetu państwa podlegają oprocentowaniu, z zastrzeże­niem art. 10 ust. 3.

3.Rozliczenia z bankiem z tytułów, o których mo­wa w ust. 1 pkt 2—4, oraz z tytułu wynagrodzenia, októrym mowa w art. 6 ust. 2b, dokonuje minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, na zasadach określonych w umo­wie zawartej między bankiem, ministrem właściwym do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa i ministrem właściwym do spraw fi­nansów publicznych.

4.Jeżeli kredyt, o którym mowa w art. 1 ust. 2, został zaciągnięty przez spółdzielnię mieszkaniową, umorzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, następuje pod warunkiem prowadzenia przez tę spółdzielnię analitycznej ewidencji zadłużenia z tytułu kredytu wraz z odsetkami, z podziałem na lokale zajmowane przez poszczególnych członków spółdzielni lub osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, oraz umożliwienia bankowi kontroli tej ewidencji.

5.Analityczna ewidencja zadłużenia, o której mo­wa w ust. 4, zawiera co najmniej:

1) przypadający na każdy lokal stan zadłużenia z tytu­łu:

a) kredytu,

b) skapitalizowanych odsetek,

c) przejściowego wykupienia odsetek od kredytu, z podziałem na zadłużenie z tytułu przejściowe­go wykupienia odsetek oraz zadłużenie z tytułu oprocentowania tych odsetek,

d) wykonania przez Skarb Państwa umowy porę­czenia, o której mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. o objęciu poręczenia­mi Skarbu Państwa spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1310);

2)wysokość wniesionej przez członka spółdzielni części wkładu budowlanego lub wysokość wkładu mieszkaniowego, ustaloną według zasad określonych w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych;

3) nominalną kwotę umorzenia kredytu dokonanego przy ostatecznym rozliczeniu kosztów budowy;

4) wysokość dokonanych umorzeń, z podziałem na umorzenie zadłużenia z tytułu przejściowego wy­kupienia odsetek oraz zadłużenia z tytułu oprocen­towania tych odsetek;

5) kwotę odsetek skapitalizowanych wykupionych przez budżet państwa;

6)wysokość należności z tytułu obciążających członka spółdzielni mieszkaniowej lub osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, miesięcznych spłat kredytu, wyliczoną zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 oraz art. 11 ust. 1, oraz wysokość spłat wnoszonych przez członka spółdzielni lub osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Art. 5. Pomoc państwa w spłacie kredytów mieszka­niowych, o których mowa w art. 1 ust. 2, może polegać również na jednorazowym wykupieniu ze środków bu­dżetu państwa części zadłużenia z tytułu udzielonych kre­dytów mieszkaniowych na warunkach i w trybie określo­nych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia.

Art. 5a.Stopa oprocentowania kredytów mieszka­niowych objętych przejściowym wykupieniem odsetek ze środków budżetu państwa jest równa, w poszczegól­nych okresach kwartalnych, stopie referencyjnej, okre­ślającej minimalne oprocentowanie podstawowych operacji otwartego rynku prowadzonych przez Narodo­wy Bank Polski, ogłaszanej przez Radę Polityki Pienięż­nej w Dzienniku Urzędowym Narodowego Banku Pol­skiego według stawki obowiązującej w ostatnim dniu drugiego miesiąca kwartału poprzedzającego dany kwartał, powiększonej o 1 punkt procentowy.

Art. 6. 1.Z budżetu państwa są przekazywane bankom środki w wysokości oprocentowania nalicznego według stopy procentowej określonej w art. 5a, pod warunkiem dokonywania przez kredytobiorcę spłat w wysokości wynikającej z przepisów art. 7 i 8, z zastrzeżeniem art. 8a ust. 3.

1a.Warunek dokonywania przez kredytobiorcę spłat w wysokości wynikającej z art. 7, z zastrzeżeniem art. 8a ust. 3, uważa się za spełniony także wtedy, gdy spłaty za kredytobiorcę dokona Skarb Państwa na za­sadach określonych w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1310).

2. Banki są obowiązane wobec Skarbu Państwa do administrowania i egzekwowania zadłużenia kredyto­biorców z tytułu przejściowego wykupienia odsetek od kredytów mieszkaniowych.

2a.Przy podejmowaniu działań zmierzających do wyegzekwowania od kredytobiorców należności Skar­bu Państwa z tytułu przejściowego wykupienia odse­tek, o których mowa w ust. 2, banki mają prawo, bez uzyskania pisemnego oświadczenia kredytobiorcy o poddaniu się egzekucji, wystawiać bankowe tytuły egzekucyjne stosownie do art. 96-98 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. — Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, Nr 126, poz. 1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr 241, poz. 2074 oraz z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 60, poz. 535 i Nr 65, poz. 594).

2b.Bankom przysługuje wynagrodzenie z tytułu administrowania i egzekwowania zadłużenia kredyto­biorców, o którym mowa w ust. 2, w wysokości 4 % kwoty spłat tego zadłużenia.

3.Nieodzyskana przez bank, w drodze windyka­cji należności, kwota zadłużenia, o którym mowa w ust. 2, podlega umorzeniu.

3a.Odsetki przejściowo wykupione ze środków budżetu państwa są oprocentowane w wysokości sto­py oprocentowania kredytu, o której mowa w art. 5a, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 3.

Art. 7. 1. Jeżeli kredyt został zaciągnięty, z zastrze­żeniem ust. 3, do dnia 31 maja 1992 r., wysokość obcią­żających kredytobiorcę miesięcznych spłat przypadają­cych na dany lokal nie może być niższa od iloczynu po­wierzchni użytkowej lokalu oraz normatywu spłaty kre­dytu ustalanego w przeliczeniu na 1 m² powierzchni użytkowej lokalu.

2.Normatyw spłaty kredytu, o którym mowa w ust. 1, stanowi iloraz kwoty 760 zł oraz liczby 300, z zastrzeżeniem ust. 2c i art. 11a.

2a.Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwaogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rze­czypospolitej Polskiej „Monitor Polski", w terminie do dnia 30 listopada każdego roku wysokość normatywu, o którym mowa w ust. 1.

2b.Normatyw stosuje się od początku roku na­stępującego po roku, w którym został on ogłoszony.

2c.Kwota, o której mowa w ust. 2, ulega corocz­nie podwyższeniu na następny rok w stopniu odpowia­dającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług kon­sumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku, w którym kwota ta ulega podwyższeniu, w stosun­ku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

2d.Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza, w terminie 15 dni po upływie trzeciego kwartału, w komunikacie, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, wskaźnik, o którym mowa w ust. 2c.

3. Zasady spłaty kredytów, o których mowa w ust. 1, mają także zastosowanie do kredytów zacią­gniętych przez spółdzielnie mieszkaniowe po terminie określonym w ust. 1, jeżeli kredyty te spełniały warun­ki przejściowego wykupienia odsetek ze środków bu­dżetu państwa na podstawie odrębnych przepisów.

Art. 8. 1. Jeżeli kredyt został zaciągnięty przez oso­bę fizyczną w okresie od dnia 21 października 1991 r. do dnia 31 marca 1995 r., wysokość obciążających kredy­tobiorcę miesięcznych spłat nie może być niższa w ca­łym okresie spłaty niż 25 % udokumentowanych mie­sięcznych dochodów jego gospodarstwa domowego. Kredytobiorca jest obowiązany zapewnić bankowi możliwość kontroli spełnienia tego warunku.

2.Za dochód gospodarstwa domowego kredytobiorcy uważa się, z zastrzeżeniem ust. 2b, wszelkie przychody członków gospodarstwa domowego po odliczeniu kosztów ich uzyskania, a także po odliczeniu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenia chorobowe, określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, chyba że zostały już zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Do dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy nie wlicza się jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka i dodatku z tytułu urodzenia dziecka, określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych, wartości udzielonej pomocy w zakresie dożywiania, określonej w przepisach o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywania”, oraz pomocy materialnej udzielanej uczniom, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

2a. (skreślony).

2b.W odniesieniu do rolników dochód, o którym mowa w ust. 2, ustala się jako iloczyn powierzchni grun­tów w hektarach przeliczeniowych i przeciętnego docho­du z 1 hektara przeliczeniowego, ogłaszanego przez Pre­zesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzę­dowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, z 1996 r. Nr 91, poz. 409, z 1997 r. Nr 43, poz. 272 i Nr 137, poz. 926, z 1998 r. Nr 108, poz. 681, z 2001 r. Nr 81, poz. 875, z 2002 r. Nr 200, poz. 1680 oraz z 2003 r. Nr 110, poz. 1039).

3.Przez udokumentowanie dochodu gospodar­stwa domowego kredytobiorcy, o którym mowa w ust. 1 i art. 8a ust. 5, należy rozumieć w szczególno­ści złożenie przez kredytobiorcę oświadczenia o wyso­kości dochodów jego gospodarstwa domowego usta­lonych zgodnie z ust. 2 i 2b; w oświadczeniu kredyto­biorcy powinno znaleźć się pouczenie o odpowiedzial­ności karnej za fałszywe zeznania, zgodnie z przepisa­mi Kodeksu karnego.

Art. 8a.1.Jeżeli przeciętny dochód gospodarstwa domowego kredytobiorcy w przeliczeniu na członka gospodarstwa domowego w kwartale poprzednim obniży się i wyniesie mniej niż 110 % kwoty najniższej emerytury, na wniosek kredytobiorcy bank zawiesza spłatę kredytu na czas nie dłuższy niż 12 kwartałów w całym okresie spłaty kredytu.

2.Na wniosek kredytobiorcy, o którym mowa w ust. 1, może być przedłużone, o nie więcej niż 8 kwar­tałów, częściowe zawieszenie, pod warunkiem, że kre­dytobiorca wnosi na poczet spłaty kredytu środki w wysokości 50 % należnej kwoty spłaty.

3.Zawieszenie spłaty na podstawie ust. 1 i 2 nie ogranicza możliwości skorzystania z uprawnień z art. 6 ust. 1, art. 10 ust. 3 i art. 10a.

4.Do okresu zawieszenia spłaty, o którym mowa w ust. 1 i 2, zalicza się okresy zawieszenia spłaty kredytów wykorzystane od dnia 18 września 1997 r. Bez względu na ilość i czas trwania przerw w korzystaniu z zawieszenia spłat na podstawie ust. 1 i 2, okres ten nie może być dłuższy niż 20 kwartałów w całym okresie spłaty kredytów.

5.Kredytobiorca, o którym mowa w ust. 1 i 2, jest obowiązany, na żądanie banku lub spółdzielni mieszka­niowej, udokumentować wysokość dochodów uzyska­nych przez członków gospodarstwa domowego kredy­tobiorcy, będących podstawą zawieszenia spłaty kre­dytu na dany kwartał.

Art. 9.1. Środki przeznaczane przez kredytobior­cę na spłatę kredytów mieszkaniowych według zasad określonych w art. 7 i 8 zaliczane są w pierwszej kolej­ności na zmniejszenie zadłużenia z tytułu kredytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami.

2.Rada Ministrów określi, w drodze rozporządze­nia, szczegółowe warunki i tryb rozliczeń z bankami z tytułu przejściowego wykupienia ze środków budże­tu państwa odsetek od kredytów mieszkaniowych oraz z tytułu wykupienia ze środków budżetu państwa ska­pitalizowanych odsetek od kredytów mieszkaniowych, w tym sposób oprocentowania odsetek przejściowo wykupionych oraz tryb składania i rozpatrywania wniosków o zawieszenie spłaty kredytu, uwzględniając zapewnienie sprawności udzielania pomocy państwa w tym zakresie.

3.Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, po­winno określać w szczególności:

1) wzory formularzy rozliczeń;

2) szczegółowe zasady rozliczania przez banki środ­ków wpłacanych przez kredytobiorców, o których mowa w art. 7, art. 8, art. 8a i art. 11 ust. 1, na spła­tę kredytów mieszkaniowych;

3) szczegółowe zasady zawierania umów, o których mowa w art. 4 ust. 3, i ich zakres.

Art. 9a.1. Jeżeli kredytobiorca w okresie spłaty kredytu dokona wpłat przekraczających miesięczną wysokość obciążających go spłat, określoną w art. 7 lub 11, bank zalicza dodatkowe wpłaty w pierwszej ko­lejności na spłatę zadłużenia kredytobiorcy wobec Skarbu Państwa z tytułu wykonania przez Skarb Pań­stwa umów poręczenia, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o objęciu poręczeniami Skarbu Państwa spłaty niektórych kredytów mieszkaniowych, a w drugiej ko­lejności na spłatę skapitalizowanych odsetek od kredy­tu, następnie zaś na spłatę kredytu.

2. Środki zaliczone na spłatę zadłużenia kredyto­biorcy wobec Skarbu Państwa z tytułu wykonania przez Skarb Państwa umów poręczenia, o których mo­wa w ust. 1, nie stanowią nadwyżki, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 4.

3. Jeżeli kredytobiorca w okresie spłaty kredytu do­kona wpłat przekraczających miesięczny poziom okre­ślony w art. 8, bank zalicza dodatkowe wpłaty w pierw­szej kolejności na spłatę zadłużenia z tytułu kredytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami.

Art. 10. 1. Na wniosek kredytobiorcy zadłużenie z tytułu przejściowego wykupienia odsetek od kredy­tów mieszkaniowych podlega umorzeniu przez bank w części odpowiadającej:

1) nadwyżce przypadającego na dany lokal zadłużenia z tytułu kredytu i skapitalizowanych odsetek oraz z tytułu przejściowego wykupienia odsetek od kre­dytu ponad wartość lokalu określoną zgodnie z ust. 2, ustalonej na dzień 31 marca 1996 r.;

2) nadwyżce, o której mowa w pkt 1, ustalonej po dniu 31 marca 1996 r. w wypad ku rezygnacji przez człon­ka spółdzielni mieszkaniowej z członkostwa w spółdzielni i postawienia lokalu mieszkalnego do jej dyspozycji;

3)nadwyżce, o której mowa w pkt 1, ustalonej po dniu 31 marca 1996 r., powiększonej o nominalną kwotę umorzenia kredytu dokonanego przy osta­tecznym rozliczeniu kosztów budowy — w wypadku przekształcenia spółdzielczego prawa do lokalu z lo­katorskiego na własnościowe albo przeniesienia przez spółdzielnię mieszkaniową na rzecz członka prawa własności lokalu mieszkalnego, pod warun­kiem ograniczenia przez spółdzielnię mieszkaniową żądania uzupełnienia przez członka wkładu budow­lanego do przypadających na dany lokal: kwoty kre­dytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami, kwoty zadłużenia z tytułu przejściowego wykupienia odse­tek od kredytu w części niepodlegającej umorzeniu oraz nominalnej kwoty umorzenia kredytu dokona­nego przy ostatecznym rozliczeniu kosztów budo­wy, która podlega zwrotowi do budżetu państwa;

4)nadwyżce miesięcznej spłaty ponad minimalną jej wysokość określoną w art. 7, 8 i 11, z zastrzeże­niem art. 9a ust. 2;

5)równowartości 70% zadłużenia po spłacie całości kredytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami oraz zadłużenia z tytułu przejściowego wykupienia odsetek od kredytu w części niepodlegającej umorzeniu, jeżeli spłata ta nastąpi do dnia 31 grudnia 2017 r., z tym że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu członkowi spółdzielni przysługuje roszczenie o przekształcenie spółdzielczego prawa do lokalu z lokatorskiego na własnościowe albo o przeniesienie przez spółdzielnię na rzecz członka prawa własności lokalu mieszkalnego z ograniczeniem żądania przez spółdzielnię mieszkaniową uzupełnienia wkładu budowlanego do przypadającej na dany lokal nominalnej kwoty umorzenia kredytu dokonanego przy ostatecznym rozliczeniu kosztów budowy, która podlega zwrotowi do budżetu państwa.

1a.Spółdzielnia mieszkaniowa przekazuje do banku środki wpłacone przez członków spółdzielni z ty­tułu zwrotu nominalnych kwot umorzeń kredytu, o któ­rych mowa w ust. 1 pkt 3 i 5, w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania.

1b.W przypadku niedotrzymania terminu, o któ­rym mowa w ust. 1a, zwrot następuje wraz z odsetka­mi w wysokości jak dla zaległości podatkowych.

2.Wartość lokalu, o której mowa w ust. 1 pkt 1, sta­nowi iloczyn powierzchni użytkowej i wskaźnika przeli­czeniowego kosztu odtworzenia 1 m² powierzchni użyt­kowej budynków mieszkalnych ostatnio ogłoszonego przez wojewodę na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszka­niowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 168, poz. 1383 oraz z 2003 r. Nr 113, poz. 1069).

3. Jeżeli kredytobiorca dokonywał w danym roku systematycznych, terminowych spłat kredytu wraz z odsetkami w wysokości wynikającej z art. 7,8 i 11, od­setki przejściowo wykupione ze środków budżetu pań­stwa nie podlegają oprocentowaniu.

4. (skreślony).

Art. 10a.1. Na wniosek kredytobiorcy, który od dnia 1 stycznia 1998 r. lub od każdego kwartału następującego po I kwartale 1998 r., lecz nie później niż od dnia 1 stycznia 2006 r., dokonywał przez 20 lat systematycznej i terminowej spłaty kredytu, w wysokości wynikającej z art. 7 i 8, bank umarza w ciężar budżetu państwa pozostałe zadłużenie z tytułu skapitalizowanych odsetek oraz z tytułu przejściowego wykupu odsetek od kredytu, z zastrzeżeniem ust. 2.

3.Do spłaty pozostałego po 20 latach systematycznej i terminowej spłaty zadłużenia z tytułu kredytu mają zastosowanie przepisy ustawy, z pominięciem przepisów dotyczących przejściowego wykupienia odsetek oraz przepisów art. 8a i art. 9 ust. 1.

Art. 10b.1.Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb stosowania oraz sposób rozliczeń umorzeń zadłużenia z tytułu przejściowego wykupienia ze środków budżetu państwa odsetek od kredytów mieszkaniowych, o których mowa w art. 6 ust. 3, art. 10 ust. 1, art. 10a i art. 11 ust. 3 i 6, a także sposób rozliczeń z tytułu umorzenia w ciężar budżetu państwa i z tytułu wykupienia ze środków budżetu państwa odsetek skapitalizowanych, o których mowa w art. 10a i art. 11 ust. 3 i 6, oraz z tytułu zmniejszenia zadłużenia z tytułu odsetek skapitalizowanych oraz umorzenia zadłużenia z tytułu odsetek przejściowo wykupionych, o których mowa w art. 11b, uwzględniając zapewnienie sprawności udzielania pomocy państwa w tym zakresie.

2. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, powin­no określać w szczególności:

1) terminy składania wniosków o umorzenie;

2) terminy dokonywania umorzeń i zmniejszenia sta­nu zadłużenia z tytułu skapitalizowanych odsetek;

3) wzory rozliczeń z tytułu umorzeń.

Art. 11. 1. Roczne spłaty kredytów mieszkanio­wych, zaciągniętych na podstawie umów określają­cych równocześnie 40-letni okres spłaty kredytu i rocz­ne obciążenie w wysokości 1 % aktualnej wartości mieszkań zajmowanych na warunkach lokatorskich lub 2 % aktualnej wartości mieszkań zajmowanych na wa­runkach własnościowych, nie mogą być niższe od ilo­razu kwoty zadłużenia z tytułu kredytu i odsetek, w tym odsetek przejściowo wykupionych ze środków budże­tu państwa, na koniec roku poprzedniego oraz liczby lat, jaka pozostała do zakończenia okresu spłaty kredy­tu, z zastrzeżeniem ust. 3.

2. Wysokość obciążeń, o których mowa w ust. 1, podlega korekcie w związku z przepisami art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 3.

3.Na wniosek kredytobiorcy kredyty, o których mowa w ust. 1, mogą być także spłacane na zasadach określonych w art. 7. W takim przypadku nadwyżka przy­padającego na dany lokal zadłużenia z tytułu kredytu i skapitalizowanych odsetek oraz z tytułu przejściowego wykupu odsetek ponad wartość lokalu, ustaloną według zasad określonych w art. 10 ust. 2, podlega w pierwszej kolejności umorzeniu w odniesieniu do przejściowo wy­kupionych odsetek, a następnie wykupieniu ze środków budżetu państwa skapitalizowanych odsetek.

4.Kwota odsetek podlegająca umorzeniu lub wy­kupieniu oraz wartość lokalu ustalane są na dzień zło­żenia wniosku, o którym mowa w ust. 3.

5.Na wniosek kredytobiorcy bank może ustalić zasady stopniowego zwiększania obciążeń z tytułu spłaty kredytów, o których mowa w ust. 1, przy założe­niu, że najpóźniej w ciągu 2 lat od złożenia wniosku zo­stanie spełniony warunek, o którym mowa w ust. 1.

6.Na wniosek kredytobiorcy, który do dnia 31 grudnia 2017 r. dokona spłaty kredytu, o którym mowa w ust. 1, wraz z 30% odsetek przejściowo wykupionych przez budżet państwa oraz 30% odsetek skapitalizowanych naliczonych po dniu 30 czerwca 1993 r., pozostałe 70% odsetek przejściowo wykupionych podlega umorzeniu, a 70% skapitalizowanych odsetek podlega wykupieniu przez budżet państwa. W przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu członkowi spółdzielni przysługuje roszczenie o przekształcenie tego prawa do lokalu na własnościowe prawo do lokalu albo o przeniesienie przez spółdzielnię mieszkaniową na rzecz członka prawa własności lokalu mieszkalnego, na warunkach określonych w art. 10 ust. 1 pkt 5.

Art. 11a.W 2003 r. wysokość normatywu, o któ­rym mowa w art. 7 ust. 1, wynosi 2,53 zł.

Art. 11b.Kredytobiorcy, dokonującemu spłaty zadłużenia na warunkach, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 11 ust. 6, zmniejsza się o 50 % zadłużenie z tytułu odsetek skapitalizowanych oraz umarza się 50 % zadłużenia z tytułu przejściowego wykupienia odsetek, stanowiących podstawę do zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 5 i art. 11 ust. 6 ustawy.

Art. 11c.Z budżetu państwa przeznacza się środki finansowe na spłatę wierzytelności banków z tytułu zmniejszenia zadłużenia z tytułu skapitalizowanych odsetek, o których mowa w art. 11b.

Art. 11d.Przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na własnościowe prawo do lokalu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 5 oraz w art. 11 ust. 6, następuje w drodze zawarcia między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia przez członka wniosku o przekształcenie tego prawa. Umowa powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej.

Art. 11e.1. Spółdzielnia zawiera umowę o przeniesienie prawa własności lokalu mieszkalnego, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 5 oraz w art. 11 ust. 6, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.) lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

2. Termin, o którym mowa w ust. 1, biegnie od dnia wejścia w życie uchwały zarządu określającej przedmiot odrębnej własności lokali, o której mowa w art. 42 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, albo od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu, w przypadku gdy uchwała ta została zaskarżona do sądu.

Art. 12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, warunki objęcia pomocą państwa, na zasadach określonych w art. 7, spłaty kredytów miesz­kaniowych zaciągniętych do dnia 31 marca 1996 r. na dokończenie inwestycji mieszkaniowych rozpoczętych przed dniem 31 grudnia 1994 r. i zasiedlenie wybudo­wanych mieszkań, których zasiedlenie nie było możli­we przez okres nie krótszy niż 3 miesiące przed dniem wejścia w życie ustawy.

Art. 12a.Na wniosek kredytobiorcy, którego mieszkanie (dom jednorodzinny) zostało uszkodzone lub zniszczone w wyniku powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r., bank zawiesza spłatę kredytu wraz z odsetkami do dnia 31 lipca 1998 r., bez względu na wyso­kość dochodu jego gospodarstwa domowego.

Art. 12b.1. Na podstawie uchwały walnego zgromadzenia wyrażającego zgodę na spłatę zadłużenia z tytułu kredytu lub kredytów zaciągniętych przez spółdzielnię mieszkaniową, spółdzielnia może dokonać za swoich członków spłat, o których mowa w art. 11b.

2. Po dokonaniu spłat, o których mowa w ust. 1, spółdzielni przysługuje roszczenie do członków o zwrot środków finansowych stanowiących równowartość dokonanej spłaty. Spółdzielnia nie może żądać od członków, za których dokonała spłaty zadłużenia na warunkach określonych w art. 11b, spłat wyższych od tych jakie ciążyłyby na członku gdyby spłacał zadłużenie na podstawie art. 7 i art. 11.

Art. 13. (pominięty).

Art. 14. W zakresie uregulowanym ustawą tracą moc przepisy ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o upo­rządkowaniu stosunków kredytowych (Dz. U. Nr 74, poz. 440, z 1992 r. Nr 21, poz. 85 oraz z 1993 r. Nr 40, poz. 181).

Art. 15. (pominięty).

Art. 16. Ustawa wchodzi wżycie z dniem 1 stycznia 1996 r.

Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 26 maj 2014 23:25

Super User

Aktualizacja stanu prawnego - Anna Kmet:
dn. 05.06.2014 roku, godz. 01:09

USTAWA

z dnia 21 czerwca 2001 roku

o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego

(Dziennik Ustaw 2005 nr 31 poz. 266 z późn.zmianami.)

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. Ustawa reguluje zasady i formy ochrony praw lokatorów oraz zasady gospodarowania miesz­kaniowym zasobem gminy.

Art. 1a.Przepisów ustawy nie stosuje się do loka­li będących w dyspozycji Wojskowej Agencji Mieszka­niowej.

Art. 2. 1. Ilekroć w ust awie jest mowa o:

1) lokatorze — należy przez to rozumieć najemcę lo­kalu lub osobę używającą lokal na podstawie inne­go tytułu prawnego niż prawo własności;

2) właścicielu — należy przez to rozumieć wynajmują­cego lub inną osobę, z którą wiąże lokatora stosu­nek prawny uprawniający go do używania lokalu;

3) współlokatorze — należy przez to rozumieć lokato­ra, któremu przysługuje tytuł prawny do używania lokalu wspólnie z innym lokatorem;

4) lokalu — należy przez to rozumieć lokal służący do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, a także lo­kal będący pracownią służącą twórcy do prowa­dzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki; nie jest w rozumieniu ustawy lokalem pomieszcze­nie przeznaczone do krótkotrwałego pobytu osób, w szczególności znajdujące się w budynkach inter­natów, burs, pensjonatów, hoteli, domów wypo­czynkowych lub w innych budynkach służących do celów turystycznych lub wypoczynkowych;

5) lokalu socjalnym — należy przez to rozumieć lokal nadający się do zamieszkania ze względu na wy­posażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa do­mowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m², a w wypadku jednoosobowego gospodarstwa do­mowego 10 m², przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie;

5a)tymczasowym pomieszczeniu - należy przez to rozumieć pomieszczenie nadające się do zamieszkania, posiadające dostęp do źródła zaopatrzenia w wodę i do ustępu, chociażby te urządzenia znajdowały się poza budynkiem, oświetlenie naturalne i elektryczne, możliwość ogrzewania, niezawilgocone przegrody budowlane oraz zapewniające możliwość zainstalowania urządzenia do gotowania posiłków, zapewniające co najmniej 5 m² powierzchni mieszkalnej na jedną osobę i w miarę możności znajdujące się w tej samej lub pobliskiej miejscowości, w której dotychczas zamieszkiwały osoby przekwaterowywane;

6) lokalu zamiennym — należy przez to rozumieć lo­kal znajdujący się w tej samej miejscowości, w której jest położony lokal dotychczasowy, wypo­sażony w co najmniej takie urządzenia techniczne, w jakie był wyposażony lokal używany dotych­czas, o powierzchni pokoi takiej jak w lokalu do­tychczas używanym; warunek ten uznaje się za spełniony, jeżeli na członka gospodarstwa domo­wego przypada 10 m² powierzchni łącznej pokoi, a w wypadku gospodarstwa jednoosobowego — 20 m² tej powierzchni;

7) powierzchni użytkowej lokalu — należy przez to ro­zumieć powierzchnię wszystkich pomieszczeń znajdujących się w lokalu, a w szczególności po­koi, kuchni, spiżarni, przedpokoi, alków, holi, kory­tarzy, łazienek oraz innych pomieszczeń służących mieszkalnym i gospodarczym potrzebom lokatora, bez względu na ich przeznaczenie i sposób używa­nia; za powierzchnię użytkową lokalu nie uważa się powierzchni balkonów, tarasów i loggii, antre­soli, szaf i schowków w ścianach, pralni, suszarni, wózkowni, strychów, piwnic i komórek przezna­czonych do przechowywania opału;

8) opłatach niezależnych od właściciela — należy przez to rozumieć opłaty za dostawy do lokalu energii, gazu, wody oraz odbiór ścieków, odpa­dów i nieczystości ciekłych;

8a) wydatkach związanych z utrzymaniem lokalu - należy przez to rozumieć wydatki, ustalane proporcjonalnie do powierzchni użytkowej lokalu w stosunku do powierzchni użytkowej wszystkich lokali w danym budynku, obciążające właściciela, obejmujące: opłatę za użytkowanie wieczyste gruntu, podatek od nieruchomości oraz koszty:

a) konserwacji, utrzymania należytego stanu technicznego nieruchomości oraz przeprowadzonych remontów,

b) zarządzania nieruchomością,

c) utrzymania pomieszczeń wspólnego użytkowania, windy, anteny zbiorczej, domofonu oraz zieleni,

d) ubezpieczenia nieruchomości,

e) inne, o ile wynikają z umowy.

9) gospodarstwie domowym — należy przez to rozu­mieć gospodarstwo domowe, o którym mowa w przepisach o dodatkach mieszkaniowych;

10) mieszkaniowym zasobie gminy — należy przez to rozumieć lokale stanowiące własność gminy albo gminnych osób prawnych lub spółek handlowych utworzonych z udziałem gminy, z wyjątkiem towa­rzystw budownictwa społecznego, a także lokale pozostające w posiadaniu samoistnym tych pod­miotów;

11) publicznym zasobie mieszkaniowym — należy przez to rozumieć lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu gminy albo lokale stano­wiące własność innych jednostek samorządu tery­torialnego, samorządowych osób prawnych tych jednostek, Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych;

12) wskaźniku przeliczeniowym kosztu odtworzenia 1 m² powierzchni użytkowej budynków mieszkal­nych — należy przez to rozumieć przeciętny koszt budowy 1 m² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych:

a) dla województwa, z wyłączeniem miast będą­cych siedzibą wojewody lub sejmiku wojewódz­twa,

b) dla miast będących siedzibą wojewody lub sej­miku województwa, ustalany na okres 6 miesię­cy przez wojewodę na podstawie aktualnych danych urzędu statystycznego, opracowanych według powiatów, oraz własnych analiz i ogła­szany, w drodze obwieszczenia, w wojewódz­kim dzienniku urzędowym.

2. Obmiaru powierzchni użytkowej lokalu, o któ­rej mowa w ust. 1 pkt 7, dokonuje się w świetle wy­prawionych ścian. Powierzchnię pomieszczeń lub ich części o wysokości w świetle równej lub większej od 2,20 m należy zaliczać do obliczeń w 100 %, o wyso­kości równej lub większej od 1,40 m, lecz mniejszej od 2,20 m — w 50 %, o wysokości mniejszej od 1,40 m pomija się całkowicie. Pozostałe zasady obli­czania powierzchni należy przyjmować zgodnie z Pol­ską Normą odpowiednią do określania i obliczania wskaźników powierzchniowych i kubaturowych w budownictwie.

Art. 3.1. skreślone

2. Do lokali będących w dyspozycji ministra wła­ściwego do spraw wewnętrznych lub podległych mu organów, do lokali będących w dyspozycji jednostek organizacyjnych Służby Więziennej oraz do lokali po­zostających i przekazanych do dyspozycji Szefa Agen­cji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Szefa Agencji Wywiadu, przepisy ustawy stosuje się, jeżeli przepisy odrębne dotyczące tych lokali nie stanowią inaczej.

3. Przepisy niniejszej ustawy nie naruszają przepi­sów innych ustaw regulujących ochronę praw lokato­rów w sposób korzystniejszy dla lokatora.

Art. 4. 1. Tworzenie warunków do zaspokajania po­trzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej nale­ży do zadań własnych gminy.

2. Gmina, na zasadach i w wypadkach przewidzia­nych w ustawie, zapewnia lokale socjalne i lokale za­mienne, a także zaspokaja potrzeby mieszkaniowe go­spodarstw domowych o niskich dochodach.

2a. W przypadku wykonywania przez komornika obowiązku opróżnienia lokalu, o którym mowa w art. 1046 § 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.), gmina wskazuje tymczasowe pomieszczenie albo noclegownię, schronisko lub inną placówkę zapewniającą miejsca noclegowe, chyba że pomieszczenie odpowiadające wymogom tymczasowego pomieszczenia wskazał wierzyciel lub dłużnik albo osoba trzecia.

3. Gmina wykonuje zadania, o których mowa w ust. 1 i 2, wykorzystując mieszkaniowy zasób gminy lub w inny sposób.

4. Gminy mogą otrzymywać dotacje celowe z bu­dżetu państwa na zadania, o których mowa w ust. 1 i 2.

Art. 4a. 1. Gmina w wojewódzkim dzienniku urzędowym co roku, w terminie do końca pierwszego kwartału roku następnego, ogłasza zestawienie danych dotyczących czynszów najmu lokali mieszkalnych nienależących do publicznego zasobu mieszkaniowego, położonych na jej obszarze lub części.

2. Zestawienie, o którym mowa w ust. 1, powinno uwzględniać wysokość czynszu za 1 m² powierzchni użytkowej lokalu w powiązaniu z lokalizacją, wiekiem budynku i jego stanem technicznym oraz powierzchnią użytkową lokalu i jego standardem.

3. Gmina, sporządzając zestawienie, o którym mowa w ust. 1, korzysta z danych przekazanych przez zarządców nieruchomości. Gmina może w zestawieniu wykorzystać również dane własne, dane przekazane przez właścicieli i lokatorów oraz organizacje ich zrzeszające, a także dane pochodzące z innych źródeł.

4. Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzór i terminy przekazywania przez zarządców nieruchomości danych, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę potrzebę cyklicznego przekazywania oraz kompletność tych danych;

2) wzór zestawienia oraz sposoby publikacji i udostępniania danych, o których mowa w ust. 1, uwzględniając potrzebę zapewnienia ich aktualności i jawności.

Rozdział 2

Prawa i obowiązki właścicieli i lokatorów

Art. 5. 1. Umowa o odpłatne używanie lokalu może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczo­ny.

2. Umowa o odpłatne używanie lokalu wchodzące­go w skład mieszkaniowego zasobu gminy lub innych jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem lo­kalu socjalnego lub lokalu związanego ze stosunkiem pracy, może być zawarta wyłącznie na czas nieozna­czony, chyba że zawarcia umowy na czas oznaczony żąda lokator.

3. Właściciel nie może uzależnić zawarcia umowy od złożenia przez lokatora żądania, o którym mowa w ust. 2.

Art. 6.1. Zawarcie umowy najmu może być uza­leżnione od wpłacenia przez najemcę kaucji zabezpie­czającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu, przysługujących wynajmującemu w dniu opróżnienia lokalu. Kaucja nie może przekraczać dwunastokrotności miesięcznego czynszu za dany lokal, obliczonego według stawki czynszu obowiązującej w dniu zawarcia umowy najmu.

2. Kaucji nie pobiera się, jeżeli umowa:

1) dotyczy najmu lokalu zamiennego lub socjalnego;

2) jest zawierana w związku z zamianą lokalu, a na­jemca uzyskał zwrot kaucji bez dokonania jej walo­ryzacji.

3. Zwrot zwaloryzowanej kaucji następuje w kwo­cie równej iloczynowi kwoty miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu zwrotu kaucji i krotności czyn­szu przyjętej przy pobieraniu kaucji, jednak w kwocie nie niższej niż kaucja pobrana.

4. Kaucja podlega zwrotowi w ciągu miesiąca od dnia opróżnienia lokalu lub nabycia jego własności przez najemcę, po potrąceniu należności wynajmują­cego z tytułu najmu lokalu.

Art. 6a.1. Wynajmujący jest obowiązany do za­pewnienia sprawnego działania istniejących instalacji i urządzeń związanych z budynkiem umożliwiających najemcy korzystanie z wody, paliw gazowych i cie­kłych, ciepła, energii elektrycznej, dźwigów osobo­wych oraz innych instalacji i urządzeń stanowiących wyposażenie lokalu i budynku określone odrębnymi przepisami.

2. W razie oddania w najem lokalu opróżnionego przez dotychczasowego najemcę, wynajmujący jest obowiązany wymienić zużyte elementy wyposażenia lokalu.

3. Do obowiązków wynajmującego należy w szcze­gólności:

1) utrzymanie w należytym stanie, porządku i czysto­ści pomieszczeń i urządzeń budynku, służących do wspólnego użytku mieszkańców, oraz jego otocze­nia;

2) dokonywanie napraw budynku, jego pomieszczeń i urządzeń, o których mowa w pkt 1, oraz przywró­cenie poprzedniego stanu budynku uszkodzone­go, niezależnie od przyczyn, z tym że najemcę ob­ciąża obowiązek pokrycia strat powstałych z jego winy;

3) dokonywanie napraw lokalu, napraw lub wymiany instalacji i elementów wyposażenia technicznego w zakresie nieobciążającym najemcy, a zwłaszcza:

a) napraw i wymiany wewnętrznych instalacji: wo­dociągowej, gazowej i ciepłej wody — bez ar­matury i wyposażenia, a także napraw i wymia­ny wewnętrznej instalacji kanalizacyjnej, cen­tralnego ogrzewania wraz z grzejnikami, instala­cji elektrycznej, anteny zbiorczej — z wyjątkiem osprzętu,

b) wymiany pieców grzewczych, stolarki okiennej i drzwiowej oraz podłóg, posadzek i wykładzin podłogowych, a także tynków.

Art. 6b.1. Najemca jest obowiązany utrzymywać lokal oraz pomieszczenia, do używania których jest uprawniony, we właściwym stanie technicznym i hi­gieniczno-sanitarnym określonym odrębnymi przepi­sami oraz przestrzegać porządku domowego. Najem­ca jest także obowiązany dbać i chronić przed uszko­dzeniem lub dewastacją części budynku przeznaczone do wspólnego użytku, jak dźwigi osobowe, klatki schodowe, korytarze, pomieszczenia zsypów, inne po­mieszczenia gospodarcze oraz otoczenie budynku.

2. Najemcę obciąża naprawa i konserwacja:

1) podłóg, posadzek, wykładzin podłogowych oraz ściennych okładzin ceramicznych, szklanych i in­nych;

2) okien i drzwi;

3) wbudowanych mebli, łącznie z ich wymianą;

4) trzonów kuchennych, kuchni i grzejników wody przepływowej (gazowych, elektrycznych i węglo­wych), podgrzewaczy wody, wanien, brodzików, mis klozetowych, zlewozmywaków i umywalek wraz z syfonami, baterii i zaworów czerpalnych oraz innych urządzeń sanitarnych, w które lokal jest wyposażony, łącznie z ich wymianą;

5) osprzętu i zabezpieczeń instalacji elektrycznej, z wyłączeniem wymiany przewodów oraz osprzę­tu anteny zbiorczej;

6) pieców węglowych i akumulacyjnych, łącznie z wymianą zużytych elementów;

7) etażowego centralnego ogrzewania, a w przypad­ku gdy nie zostało ono zainstalowane na koszt wy­najmującego, także jego wymiana;

8) przewodów odpływowych urządzeń sanitarnych aż do pionów zbiorczych, w tym niezwłoczne usu­wanie ich niedrożności;

9) innych elementów wyposażenia lokalu i pomiesz­czeń przynależnych przez:

a) malowanie lub tapetowanie oraz naprawę uszkodzeń tynków ścian i sufitów,

b) malowanie drzwi i okien, wbudowanych mebli, urządzeń kuchennych, sanitarnych i grzew­czych.

Art. 6c.Przed wydaniem lokalu najemcy strony sporządzają protokół, w którym określają stan tech­niczny i stopień zużycia znajdujących się w nim insta­lacji i urządzeń. Protokół stanowi podstawę rozliczeń przy zwrocie lokalu.

Art. 6d.Najemca może wprowadzić w lokalu ulepszenia tylko za zgodą wynajmującego i na podsta­wie pisemnej umowy określającej sposób rozliczeń z tego tytułu.

Art. 6e.1. Po zakończeniu najmu i opróżnieniu lo­kalu najemca jest obowiązany odnowić lokal i doko­nać w nim obciążających go napraw, a także zwrócić wynajmującemu równowartość zużytych elementów wyposażenia technicznego, wymienionych w art. 6b ust. 2 pkt 4, które znajdowały się w lokalu w chwili wy­dania go najemcy. Jeżeli najemca w okresie najmu do­konał wymiany niektórych elementów tego wyposa­żenia, przysługuje mu zwrot kwoty odpowiadającej różnicy ich wartości między stanem istniejącym w dniu objęcia lokalu oraz w dniu jego opróżnienia. Należne kwoty oblicza się według cen obowiązujących w dniu rozliczenia.

2. Wynajmujący może żądać usunięcia ulepszeń wprowadzonych przez najemcę z naruszeniem art. 6d i przywrócenia stanu poprzedniego, jeżeli nie naruszy to substancji lokalu, albo ulepszenia zatrzy­mać za zwrotem ich wartości uwzględniającej stopień zużycia według stanu na dzień opróżnienia lokalu.

Art. 6f.W umowie najmu lokalu niewchodzącego w skład publicznego zasobu mieszkaniowego, strony mogą ustalić odmiennie prawa i obowiązki wymienio­ne w art. 6a—6e.

Art. 6g.W okresie trwania najmu strony umowy są obowiązane informować się nawzajem na piśmie o każdej zmianie adresu swojego zamieszkania lub siedziby. W razie zaniedbania tego obowiązku kore­spondencję wystaną na ostatni adres listem poleco­nym, za potwierdzeniem odbioru i nieodebraną, uwa­ża się za doręczoną.

Art. 7.1. W lokalach wchodzących w skład pu­blicznego zasobu mieszkaniowego właściciel ustala stawki czynszu za 1 m² powierzchni użytkowej lokali, z uwzględnieniem czynników podwyższających lub obniżających ich wartość użytkową, a w szczególno­ści:

1) położenia budynku;

2) położenia lokalu w budynku;

3) wyposażenia budynku i lokalu w urządzenia tech­niczne i instalacje oraz ich stanu;

4) ogólnego stanu technicznego budynku.

2. Właściciele, o których mowa w ust. 1, z zastrze­żeniem art. 23 ust. 4, mogą na wniosek najemcy, w oparciu o postanowienia odpowiednio uchwały or­ganu stanowiącego jednostki samorządu terytorialne­go, zarządzenia wojewody lub uchwały organu wyko­nawczego państwowej osoby prawnej, stosować określone obniżki czynszu naliczonego według obo­wiązujących stawek w stosunku do najemców o ni­skich dochodach. Obniżki takie mogą być udzielane najemcom, których średni dochód w przeliczeniu na członka gospodarstwa domowego nie przekracza po­ziomu określonego w uchwale odpowiedniego orga­nu lub w zarządzeniu wojewody. Kwota obniżki po­winna być zróżnicowana w zależności od wysokości dochodu gospodarstwa domowego najemcy.

3. Obniżki, o których mowa w ust. 2, udziela się na­jemcy na okres 12 miesięcy. W przypadku gdy utrzy­mujący się niski dochód gospodarstwa domowego to uzasadnia, właściciel, na wniosek najemcy, może udzielać obniżek czynszu na kolejne okresy dwunasto­miesięczne.

4. Najemca ubiegający się o obniżkę czynszu obo­wiązany jest przedstawić deklarację o wysokości do­chodów członków gospodarstwa domowego.

5. Za dochód, o którym mowa w ust. 2 i 4, uważa się dochód w rozumieniu przepisów o dodatkach mieszkaniowych. W sprawach dotyczących deklaro­wania oraz wzoru deklaracji o wysokości dochodów członków gospodarstwa domowego i rodzaju doku­mentów, które powinny być przez składających dekla­racje przechowywane w celu udostępnienia na żąda­nie właściciela, stosuje się odpowiednio przepisy o dodatkach mieszkaniowych.

6. W razie wątpliwości, co do wiarygodności da­nych zawartych w przedstawionej deklaracji właściciel może żądać od wnioskodawcy dostarczenia zaświad­czenia naczelnika właściwego miejscowo urzędu skar­bowego o wysokości dochodów uzyskanych przez tę osobę oraz innych członków jej gospodarstwa domo­wego.

7. Właściciel może odstąpić od obniżenia czynszu, jeżeli w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowi­skowego ustali, że występuje rażąca dysproporcja między niskimi dochodami wykazanymi w złożonej deklaracji a faktycznym stanem majątkowym wnio­skodawcy wskazującym, że jest on w stanie uiszczać czynsz nieobniżony, wykorzystując własne środki i po­siadane zasoby finansowe.

8. Do sposobu przeprowadzenia wywiadu środo­wiskowego stosuje się odpowiednio przepisy w spra­wie sposobu przeprowadzania wywiadu środowisko­wego, wzoru kwestionariusza wywiadu oraz oświad­czenia o stanie majątkowym wnioskodawcy i innych członków jego gospodarstwa domowego, a także wzoru legitymacji pracownika upoważnionego do przeprowadzenia wywiadu.

9. W przypadku złożenia deklaracji niezgodnej z prawdą, najemca obowiązany jest zwrócić właścicie­lowi 200 % kwoty nienależnie otrzymanego obniżenia czynszu.

10. Wnioskodawcy, który nie złożył deklaracji lub nie dostarczył na żądanie właściciela zaświadczenia, o którym mowa w ust. 6, obniżki czynszu nie udziela się. A jeśli wnioskodawca korzysta z obniżek udzielo­nych wcześniej, odstępuje się od stosowania obniżek po upływie terminu, w którym powinien on dostarczyć deklarację lub zaświadczenie.

11. Obniżki, o których mowa w ust. 2, mogą być stosowane także w stosunku do podnajemców, którzy używają lokali wynajmowanych przez gminę od in­nych właścicieli i podnajmowanych tym podnajemcom.

Art. 8.Jeżeli właścicielem jest jednostka samo­rządu terytorialnego, stawki czynszu, o których mowa w art. 7, ustala organ wykonawczy tej jednostki:

1) w przypadku gminy — zgodnie z zasadami, o któ­rych mowa w art. 21 ust. 2 pkt 4;

2) w przypadku pozostałych jednostek samorządu te­rytorialnego — zgodnie z uchwałą odpowiednio rady powiatu lub sejmiku województwa w sprawie zasad wynajmu lokali mieszkalnych stanowiących własność tych jednostek lub własność samorządo­wych osób prawnych.

Art. 8a.1. Właściciel może podwyższyć czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu, wypowiadając je­go dotychczasową wysokość, najpóźniej na koniec miesiąca kalendarzowego, z zachowaniem terminów wypowiedzenia.

2. Termin wypowiedzenia wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu wynosi 3 miesiące, chyba że strony w umowie ustalą termin dłuższy.

3. Wypowiedzenie wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie.

4.Podwyżka w wyniku której wysokość czynszu albo innych opłat za używanie lokalu w skali roku przekroczy albo następuje z poziomu wyższego niż 3 % wartości odtworzeniowej lokalu może nastąpić w uzasadnionych przypadkach, o których mowa w ust. 4a albo w ust. 4e. Na pisemne żądanie lokatora właściciel, w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego żądania, pod rygorem nieważności podwyżki, przedstawi na piśmie przyczynę podwyżki i jej kalkulację.

4a.  Jeżeli właściciel nie uzyskuje przychodów z czynszu albo innych opłat za używanie lokalu na poziomie zapewniającym pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem lokalu, jak również zapewniającym zwrot kapitału i zysk, z zastrzeżeniem ust. 4c i 4d, wówczas podwyżkę pozwalającą na osiągnięcie tego poziomu uważa się za uzasadnioną, o ile mieści się w granicach określonych w ust. 4b.

4b. Podwyższając czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu, właściciel może ustalić:

1) zwrot kapitału w skali roku na poziomie nie wyższym niż:

a) 1,5 % nakładów poniesionych przez właściciela na budowę albo zakup lokalu lub

b) 10 % nakładów poniesionych przez właściciela na trwałe ulepszenie istniejącego lokalu zwiększające jego wartość użytkową

- aż do ich pełnego zwrotu;

2) godziwy zysk.

4c. Właściciel, który oddał lokal do używania na podstawie stosunku prawnego innego niż najem, ustalając składniki wydatków związanych z utrzymaniem lokalu, stosuje przepisy regulujące ten stosunek prawny; do opłat za używanie lokalu właściciel nie zalicza zwrotu kapitału ani zysku.

4d. W stosunkach najmu lokali socjalnych zysku nie zalicza się jako jednego ze składników czynszu.

4e. Podwyżkę czynszu albo innych opłat za używanie lokalu w wysokości nieprzekraczającej w danym roku kalendarzowym średniorocznego wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym uważa się za uzasadnioną. Średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym jest ogłaszany, w formie komunikatu, przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

5.W ciągu 2 miesięcy od dnia wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, lokator może:

1) odmówić na piśmie przyjęcia podwyżki ze skutkiem rozwiązania stosunku prawnego, na podstawie którego lokator zajmuje lokal, z upływem okresu wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 2, albo

2) zakwestionować podwyżkę, o której mowa w ust. 4, wnosząc do sądu pozew o ustalenie, na podstawie przepisów ust. 4a-4e, że podwyżka jest niezasadna albo jest zasadna, lecz w innej wysokości; udowodnienie zasadności podwyżki ciąży na właścicielu.

6. skreślone

6a. W przypadku:

1) określonym w ust. 5 pkt 1 lokator jest obowiązany uiszczać czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu w dotychczasowej wysokości do dnia rozwiązania stosunku prawnego, na podstawie którego lokator zajmuje lokal;

2) określonym w ust. 5 pkt 2 lokator jest obowiązany uiszczać czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu w dotychczasowej wysokości do dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu kończącego postępowanie w sprawie, z zastrzeżeniem ust. 6b;

3) gdy lokator nie skorzysta z prawa przysługującego mu na podstawie ust. 5, wówczas od upływu terminu wypowiedzenia jest obowiązany uiszczać czynsz albo inne opłaty za używanie lokalu w wysokości wynikającej z wypowiedzenia.

6b. W przypadku uznania przez sąd podwyżki wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu za zasadną, choćby w innej wysokości niż wynikająca z wypowiedzenia, obowiązkiem lokatora jest zapłata kwoty odpowiadającej różnicy między podwyższonym a dotychczasowym czynszem albo innymi opłatami za używanie lokalu, za okres od upływu terminu wypowiedzenia.

7. skreślone

8. Przepisy ust. 1-6b nie mają zastosowania do podwyżek opłat niezależnych od właściciela.

Art. 9. 1.

1a. skreślone

1b. Podwyższanie czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, z wyjątkiem opłat niezależnych od właściciela, nie może być dokonywane częściej niż co 6 miesięcy. Termin ten biegnie od dnia, w którym podwyżka zaczęła obowiązywać.

2. W razie podwyższania opłat niezależnych od właściciela jest on obowiązany do przedstawienia lo­katorowi na piśmie zestawienia opłat wraz z przyczyną ich podwyższenia. Lokator obowiązany jest opłacać podwyższone opłaty tylko w takiej wysokości, jaka jest niezbędna do pokrycia przez właściciela kosztów do­starczenia do lokalu używanego przez lokatora do­staw, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 8.

3. (utracił moc).

4. (uchylony).

5. W stosunkach najmu oprócz czynszu wynajmu­jący może pobierać jedynie opłaty niezależne od wła­ściciela, a w wypadku innych tytułów prawnych uprawniających do używania lokalu, oprócz opłat za używanie lokalu, właściciel może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela, z zastrzeżeniem ust. 6.

6. Opłaty niezależne od właściciela mogą być po­bierane przez właściciela tylko w wypadkach, gdy ko­rzystający z lokalu nie ma zawartej umowy bezpośred­nio z dostawcą mediów lub dostawcą usług.

7. (uchylony).

8. Wartość odtworzeniową lokalu stanowi iloczyn jego powierzchni użytkowej i wskaźnika przeliczenio­wego kosztu odtworzenia 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego.

9. (uchylony).

Art. 9a.Czynsz najmu w zasobach towarzystwa budownictwa społecznego regulują odrębne przepisy.

Art. 10. 1. W razie awarii wywołującej szkodę lub zagrażającej bezpośrednio powstaniem szkody lokator jest obowiązany niezwłocznie udostępnić lokal w celu jej usunięcia. Jeżeli lokator jest nieobecny lub odma­wia udostępnienia lokalu, właściciel ma prawo wejść do lokalu w obecności funkcjonariusza Policji lub stra­ży gminnej (miejskiej), a gdy wymaga to pomocy stra­ży pożarnej — także przy jej udziale.

2. Jeżeli otwarcie lokalu nastąpiło pod nieobec­ność lokatora lub pełnoletniej osoby stale z nim za­mieszkującej, właściciel jest obowiązany zabezpieczyć lokal i znajdujące się w nim rzeczy do czasu przybycia lokatora; z czynności tych sporządza się protokół.

3. Po wcześniejszym ustaleniu terminu lokator po­winien także udostępnić właścicielowi lokal w celu do­konania:

1) okresowego, a w szczególnie uzasadnionych wy­padkach również doraźnego, przeglądu stanu i wyposażenia technicznego lokalu oraz ustalenia zakresu niezbędnych prac i ich wykonania;

2) zastępczego wykonania przez właściciela prac ob­ciążających lokatora.

4. Jeżeli rodzaj koniecznej naprawy tego wymaga, lokator jest obowiązany opróżnić lokal i przenieść się na koszt właściciela do lokalu zamiennego, jednak na czas nie dłuższy niż rok. Po upływie tego terminu wła­ściciel jest obowiązany udostępnić lokatorowi w ra­mach istniejącego stosunku prawnego naprawiony lo­kal. Czynsz za lokal zamienny, bez względu na jego wyposażenie techniczne, nie może być wyższy niż czynsz za lokal dotychczasowy.

Art. 11. 1. Jeżeli lokator jest uprawniony do od­płatnego używania lokalu, wypowiedzenie przez wła­ściciela stosunku prawnego może nastąpić tylko z przyczyn określonych w ust. 2—5 oraz w art. 21 ust. 4 i 5 niniejszej ustawy. Wypowiedzenie powinno być pod rygorem nieważności dokonane na piśmie oraz określać przyczynę wypowiedzenia.

2. Nie później niż na miesiąc naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowie­dzieć stosunek prawny, jeżeli lokator:

1) pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lo­kalu w sposób sprzeczny z umową lub niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powstania szkód, lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzysta­nia przez mieszkańców albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi do­mowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z in­nych lokali, lub

2) jest w zwłoce z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu co najmniej za trzy pełne okresy płatności pomimo uprzedzenia go na piśmie o za­miarze wypowiedzenia stosunku prawnego i wy­znaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności, lub

3) wynajął, podnajął albo oddał do bezpłatnego używania lokal lub jego część bez wymaganej pi­semnej zgody właściciela, lub

4) używa lokalu, który wymaga opróżnienia w związ­ku z koniecznością rozbiórki lub remontu budynku, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 4.

3. Właściciel lokalu, w którym czynsz jest niższy niż 3 % wartości odtworzeniowej lokalu w skali roku, może wypowiedzieć stosunek najmu:

1) z zachowaniem sześciomiesięcznego terminu wy­powiedzenia, z powodu niezamieszkiwania najem­cy przez okres dłuższy niż 12 miesięcy;

2) z zachowaniem miesięcznego terminu wypowie­dzenia, na koniec miesiąca kalendarzowego, oso­bie, której przysługuje tytuł prawny do innego lo­kalu położonego w tej samej miejscowości, a lo­kator może używać tego lokalu, jeżeli lokal ten spełnia warunki przewidziane dla lokalu zamien­nego.

4. Nie później niż na pół roku naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowie­dzieć stosunek prawny, o ile zamierza zamieszkać w należącym do niego lokalu, jeżeli lokatorowi przy­sługuje tytuł do lokalu, w którym może zamieszkać w warunkach takich, jakby otrzymał lokal zamienny, lub jeżeli właściciel dostarczy mu lokal zamienny. W lokalu zamiennym wysokość czynszu i opłat, z wy­jątkiem opłat niezależnych od właściciela, musi uwzględniać stosunek powierzchni i wyposażenia lo­kalu zamiennego do lokalu zwalnianego.

5. Nie później niż na 3 lata naprzód, na koniec mie­siąca kalendarzowego, właściciel może wypowiedzieć stosunek prawny lokatorowi, o ile zamierza zamiesz­kać w należącym do niego lokalu, a nie dostarcza mu lokalu zamiennego i lokatorowi nie przysługuje prawo do lokalu, o którym mowa w ust. 4.

6. Jeżeli właściciel, który wypowiedział stosunek prawny na podstawie przepisu ust. 5, nie zamieszkał w swoim lokalu lub zaprzestał w nim zamieszkiwać przed upływem pół roku od ustania wypowiedzianego stosunku prawnego, lokator jest uprawniony, według swojego wyboru, bądź do powrotu do lokalu na dotychczasowych warunkach bądź do żądania od właści­ciela zapłaty różnicy w czynszu i w opłatach, które pła­ci obecnie, w stosunku do tych, które płacił w ramach wypowiedzianego stosunku prawnego za okres jedne­go roku. Koszty przeprowadzki lokatora do lokalu po­nosi właściciel.

7. Przepisy ust. 4—6 stosuje się, jeżeli w lokalu właściciela ma zamieszkać jego pełnoletni zstępny, wstępny lub osoba, wobec której właściciel ma obo­wiązek alimentacyjny. Wypowiedzenie stosunku prawnego, pod rygorem nieważności, powinno wska­zywać osobę mającą zamieszkać w lokalu właściciela.

8. W wypadku stosunków prawnych, które nie ustają przez wypowiedzenie, a w szczególności w wy­padku spółdzielczego prawa do lokalu, nie jest do­puszczalne ustanie stosunku prawnego w sposób i z przyczyn mniej korzystnych dla lokatora niż to wy­nika z przepisów tego artykułu.

9. W wypadku określonym w ust. 2 pkt 4 lokatoro­wi przysługuje prawo do lokalu zamiennego. Obowią­zek zapewnienia lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów przeprowadzki spoczywa na właścicielu bu­dynku, z zastrzeżeniem art. 32.

10. Z ważnych przyczyn, innych niż określone w ust. 2, właściciel może wytoczyć powództwo o roz­wiązanie stosunku prawnego i nakazanie przez sąd opróżnienia lokalu, jeżeli strony nie osiągnęły porozu­mienia co do warunków i terminu rozwiązania tego stosunku.

11.Wypowiedzenie najmu w zasobach towarzy­stwa budownictwa społecznego może nastąpić także na podstawie art. 30 ust. 5 ustawy z dnia 26 paździer­nika 1995 r. o niektórych formach popierania budow­nictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.).

12. Jeżeli lokatorem, któremu właściciel wypo­wiada stosunek prawny na podstawie ust. 5, jest oso­ba, której wiek w dniu otrzymania wypowiedzenia przekroczył 75 lat, a która po upływie terminu, o któ­rym mowa w ust. 5, nie będzie posiadała tytułu praw­nego do innego lokalu, w którym może zamieszkać, ani nie ma osób, które zobowiązane są wobec niej do świadczeń alimentacyjnych, wypowiedzenie staje się skuteczne dopiero w chwili śmierci lokatora; przepi­sów art. 691 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.

Art. 12. (uchylony).

Art. 13. 1. Jeżeli lokator wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w bu­dynku, inny lokator lub właściciel innego lokalu w tym budynku może wytoczyć powództwo o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do uży­wania lokalu i nakazanie jego opróżnienia.

2. Współlokator może wytoczyć powództwo o na­kazanie przez sąd eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora tego samego lo­kalu, jeżeli ten swoim rażąco nagannym postępowa­niem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie.

Art. 14. 1. W wyroku nakazującym opróżnienie lo­kalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze wzglę­du na miejsce położenia lokalu podlegającego opróż­nieniu.

2. Jeżeli w wyroku orzeczono o uprawnieniu, o którym mowa w ust. 1, dwóch lub więcej osób, gmi­na jest obowiązana zapewnić im co najmniej jeden lo­kal socjalny.

3. Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, orzeka o uprawnie­niu osób, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną.

4. Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec:

1) kobiety w ciąży,

2) małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o po­mocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.) lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą,

3) obłożnie chorych,

4) emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej.

5) osoby posiadającej status bezrobotnego,

6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały

— chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lo­kalu niż dotychczas używany.

5. Sąd może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego, w szczególności jeżeli nakazanie opróżnienia następuje z przyczyn, o których mowa w art. 13.

6. Orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę ofer­ty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

7. Przepisu ust. 4 nie stosuje się do osób, które utraciły tytuł prawny do lokalu niewchodzącego w skład publicznego zasobu mieszkaniowego, z wyjąt­kiem osób, które byty uprawnione do używania lokalu na podstawie stosunku prawnego nawiązanego ze spółdzielnią mieszkaniową albo z towarzystwem bu­downictwa społecznego.

Art. 15. 1. Jeżeli w sprawie o opróżnienie lokalu okaże się, że w razie uwzględnienia powództwa obo­wiązane do opróżnienia lokalu mogą być jeszcze inne osoby, które nie występują w sprawie w charakterze pozwanych, sąd wezwie stronę powodową, aby w wy­znaczonym terminie oznaczyła te osoby w taki spo­sób, by ich wezwanie było możliwe, a w razie potrze­by, aby wystąpiła z wnioskiem o ustanowienie kurato­ra. Sąd wezwie te osoby do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanych.

2. W sprawie o opróżnienie lokalu sąd z urzędu za­wiadamia gminę właściwą ze względu na miejsce po­łożenia lokalu podlegającego opróżnieniu w celu umożliwienia jej wstąpienia do sprawy.

3. Do udziału gminy w sprawie o opróżnienie loka­lu stosuje się odpowiednio przepisy o interwencji ubocznej, z wyjątkiem art. 78, art. 79 zdanie drugie i art. 83 Kodeksu postępowania cywilnego. Gmina nie musi wykazywać interesu prawnego, a jej przystąpie­nie następuje po stronie powoda.

4. W sprawie, o której mowa w ust. 1, wydanie wy­roku zaocznego może nastąpić wyłącznie po przeprowa­dzeniu postępowania dowodowego. Przepisu art. 339 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego nie stosuje się.

Art. 16. Wyroków sądowych nakazujących opróż­nienie lokalu nie wykonuje się w okresie od 1 listopa­da do 31 marca roku następnego włącznie, jeżeli oso­bie eksmitowanej nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie.

Art. 17.1. Przepisów art. 14 i 16 nie stosuje się, gdy powodem opróżnienia lokalu jest stosowanie przemocy w rodzinie lub wykraczanie w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, albo niewłaściwe zachowanie czyniące uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku albo gdy zajęcie lokalu nastąpiło bez tytułu prawnego.

Art. 18. 1. Osoby zajmujące lokal bez tytułu praw­nego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

2.Z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego.

3. Osoby uprawnione do lokalu zamiennego al­bo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wyko­nania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im ta­kiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie by­łyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł.

4. skreślone

5. Jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.).

Art. 19. Do ochrony praw lokatora do używania lo­kalu stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie wła­sności.

Rozdział 2a

Najem okazjonalny lokalu

Art. 19a. 1. Umową najmu okazjonalnego lokalu jest umowa najmu lokalu służącego do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, którego właściciel, będący osobą fizyczną, nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali, zawarta na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat.

2. Do umowy najmu okazjonalnego lokalu załącza się w szczególności:

1) oświadczenie najemcy w formie aktu notarialnego, w którym najemca poddał się egzekucji i zobowiązał się do opróżnienia i wydania lokalu używanego na podstawie umowy najmu okazjonalnego lokalu w terminie wskazanym w żądaniu, o którym mowa w art. 19d ust. 2;

2) wskazanie przez najemcę innego lokalu, w którym będzie mógł zamieszkać w przypadku wykonania egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu;

3) oświadczenie właściciela lokalu lub osoby posiadającej tytuł prawny do lokalu, o którym mowa w pkt 2 lub ust. 3, o wyrażeniu zgody na zamieszkanie najemcy i osób z nim zamieszkujących w lokalu wskazanym w oświadczeniu; na żądanie wynajmującego załącza się oświadczenie z podpisem notarialnie poświadczonym.

3. W razie utraty możliwości zamieszkania w lokalu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, najemca jest obowiązany w terminie 21 dni od dnia powzięcia wiadomości o tym zdarzeniu wskazać inny lokal, w którym mógłby zamieszkać w przypadku wykonania egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu, oraz przedstawić oświadczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, pod rygorem wypowiedzenia umowy, o którym mowa w art. 19d ust. 5.

4. Zawarcie umowy najmu okazjonalnego lokalu może być uzależnione od wpłacenia przez najemcę kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu okazjonalnego lokalu przysługujących właścicielowi w dniu opróżnienia lokalu oraz ewentualnych kosztów egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu. Kaucja nie może przekraczać sześciokrotności miesięcznego czynszu za dany lokal, obliczonego według stawki czynszu obowiązującej w dniu zawarcia umowy najmu okazjonalnego lokalu.

5. Kaucja podlega zwrotowi w ciągu miesiąca od dnia opróżnienia lokalu, po potrąceniu należności właściciela, o których mowa w ust. 4.

6. Umowa najmu okazjonalnego lokalu oraz zmiany tej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

7. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy sporządzeniu oświadczenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, wynosi nie więcej niż 1/10 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314).

Art. 19b. 1. Właściciel zgłasza zawarcie umowy najmu okazjonalnego lokalu naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania właściciela, w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia najmu.

2. Na żądanie najemcy właściciel ma obowiązek przedstawić potwierdzenie zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1.

3. W przypadku niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów art. 19c i 19d ustawy oraz art. 1046 § 4¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.).

Art. 19c. 1. Z tytułu najmu okazjonalnego lokalu, oprócz czynszu, właściciel pobiera jedynie opłaty niezależne od właściciela, chyba że umowa stanowi inaczej.

2. Właściciel może podwyższyć czynsz wyłącznie zgodnie z warunkami określonymi w umowie.

Art. 19d. 1. Umowa najmu okazjonalnego lokalu wygasa po upływie czasu, na jaki była zawarta, lub ulega rozwiązaniu po upływie okresu wypowiedzenia tej umowy.

2. Po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy najmu okazjonalnego lokalu, jeżeli najemca dobrowolnie nie opróżnił lokalu, właściciel doręcza najemcy żądanie opróżnienia lokalu, sporządzone na piśmie opatrzonym urzędowo poświadczonym podpisem właściciela.

3. Żądanie opróżnienia lokalu zawiera w szczególności:

1) oznaczenie właściciela oraz najemcy, którego żądanie dotyczy;

2) wskazanie umowy najmu okazjonalnego lokalu i przyczynę ustania stosunku z niej wynikającego;

3) termin, nie krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia żądania najemcy, w którym najemca i osoby z nim zamieszkujące mają opróżnić lokal.

4. W przypadku bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w ust. 3 pkt 3, właściciel składa do sądu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu, o którym mowa w art. 19a ust. 2 pkt 1. Do wniosku załącza się:

1) żądanie opróżnienia lokalu wraz z dowodem jego doręczenia najemcy albo dowodem wysłania go przesyłką poleconą;

2) dokument potwierdzający przysługujący właścicielowi tytuł prawny do lokalu, którego opróżnienia dotyczy żądanie właściciela;

3) potwierdzenie zgłoszenia, o którym mowa w art. 19b ust. 1.

5. W przypadku niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w art. 19a ust. 3, właściciel lokalu może wypowiedzieć na piśmie umowę najmu okazjonalnego lokalu, z zachowaniem co najmniej siedmiodniowego okresu wypowiedzenia.

Art. 19e. W przypadku dokonania zgłoszenia, o którym mowa w art. 19b ust. 1, do najmu okazjonalnego lokalu przepisów ustawy nie stosuje się, z wyjątkiem: art. 2, art. 6 ust. 3, art. 10 ust. 1-3, art. 11 ust. 2 pkt 1-3, art. 13, art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 19a-19d.

Rozdział 3

Mieszkaniowy zasób gminy

Art. 20. 1. W celu realizacji zadań, o których mo­wa w art. 4, gmina może tworzyć i posiadać zasób mieszkaniowy.

2. Lokale stanowiące mieszkaniowy zasób gminy, z wyjątkiem lokali socjalnych i lokali, o których mowa w ust. 3, mogą być wynajmowane tylko na czas nie­oznaczony.

2a. W celu wykonywania zadań, o których mowa w art. 4, gmina może także wynajmować lokale od in­nych właścicieli i podnajmować je osobom, których gospodarstwa domowe osiągają niski dochód.

2b. Od podnajemców, o których mowa w ust. 2a, gmina może pobierać czynsz niższy niż ten, który sama opłaca właścicielowi lokalu.

3. Rada gminy może wydzielić w zasobie mieszka­niowym lokale przeznaczone do wynajmowania na czas trwania stosunku pracy.

4. Przepisy ust. 2 i 3 oraz art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 dotyczące mieszkaniowego zasobu gminy oraz praw i obowiązków organów gminy stosuje się odpowied­nio do mieszkaniowego zasobu innych jednostek sa­morządu terytorialnego oraz praw i obowiązków orga­nów takich jednostek.

Art. 21. 1. Rada gminy uchwala:

1) wieloletnie programy gospodarowania mieszka­niowym zasobem gminy;

2) zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w tym zasady i kryteria wynajmowania lokali, których najem jest związany ze stosunkiem pracy, jeżeli w mieszkanio­wym zasobie gminy wydzielono lokale przeznaczo­ne na ten cel; w razie gdy rada gminy nie określi w uchwale odmiennych zasad, do lokali podnaj­mowanych przez gminę stosuje się odpowiednio zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy.

2. Wieloletni program gospodarowania mieszka­niowym zasobem gminy powinien być opracowany na co najmniej pięć kolejnych lat i obejmować w szczegól­ności:

1) prognozę dotyczącą wielkości oraz stanu technicz­nego zasobu mieszkaniowego gminy w poszcze­gólnych latach, z podziałem na lokale socjalne i pozostałe lokale mieszkalne;

2) analizę potrzeb oraz plan remontów i modernizacji wynikający ze stanu technicznego budynków i lo­kali, z podziałem na kolejne lata;

3) planowaną sprzedaż lokali w kolejnych latach;

4) zasady polityki czynszowej oraz warunki obniżania czynszu;

5) sposób i zasady zarządzania lokalami i budynkami wchodzącymi w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz przewidywane zmiany w zakresie za­rządzania mieszkaniowym zasobem gminy w ko­lejnych latach;

6) źródła finansowania gospodarki mieszkaniowej w kolejnych latach;

7) wysokość wydatków w kolejnych latach, z podzia­łem na koszty bieżącej eksploatacji, koszty remon­tów oraz koszty modernizacji lokali i budynków wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, koszty zarządu nieruchomościami wspól­nymi, których gmina jest jednym ze współwłaści­cieli, a także wydatki inwestycyjne;

8) opis innych działań mających na celu poprawę wy­korzystania i racjonalizację gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy, a w szczególno­ści:

a) niezbędny zakres zamian lokali związanych z re­montami budynków i lokali,

b) planowaną sprzedaż lokali.

3. Zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać w szczególności:

1) wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lub w podnajem lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego, oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowe­go uzasadniającą zastosowanie obniżek czynszu;

2) warunki zamieszkiwania kwalifikujące wniosko­dawcę do ich poprawy;

3) kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierw­szeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego;

4) warunki dokonywania zamiany lokali wchodzą­cych w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz zamiany pomiędzy najemcami lokali należących do tego zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach;

5) tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o na­jem lokali zawierany na czas nieoznaczony i o na­jem lokali socjalnych oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej;

6) zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy;

7) kryteria oddawania w najem lokali o powierzchni użytkowej przekraczającej 80 m².

4. Ustalenia zawarte w wieloletnim programie go­spodarowania mieszkaniowym zasobem gminy, o któ­rych mowa w ust. 2 pkt 8 lit. b, mogą, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowić podstawę do wypowiadania umów najmu z zachowaniem sześciomiesięcznego terminu wypowiedzenia pod warunkiem jednoczesnego zaofe­rowania wynajęcia w tej samej miejscowości innego lokalu, spełniającego wymagania co najmniej takie sa­me, jakie powinien spełniać lokal zamienny. Wyso­kość czynszu i opłat w lokalu zamiennym musi uwzględniać stosunek powierzchni i wyposażenia lo­kalu zamiennego do lokalu zwalnianego.

5. Jeżeli najemcy przysługuje pierwszeństwo w na­byciu zajmowanego lokalu wchodzącego w skład mieszkaniowego zasobu gminy, przepis ust. 4 stosuje się pod warunkiem, że najemcy temu zaoferowano wcześniej nabycie tego lokalu, a najemca nie skorzystał z przysługującego mu pierwszeństwa w jego nabyciu.

Rozdział 4

Lokale socjalne

Art. 22. Z zasobu mieszkaniowego gmina wydziela część lokali, które przeznacza się na wynajem jako lo­kale socjalne.

Art. 23. 1. Umowę najmu lokalu socjalnego zawie­ra się na czas oznaczony.

2. Umowa najmu lokalu socjalnego, z zastrzeże­niem art. 14 ust. 1, może być zawarta z osobą, która nie ma tytułu prawnego do lokalu i której dochody go­spodarstwa domowego nie przekraczają wysokości określonej w uchwale rady gminy podjętej na podsta­wie art. 21 ust. 3 pkt 1.

3. Umowę najmu lokalu socjalnego można po upływie oznaczonego w niej czasu przedłużyć na na­stępny okres, jeżeli najemca nadal znajduje się w sy­tuacji uzasadniającej zawarcie takiej umowy. W razie wzrostu dochodów gospodarstwa domowego najem­cy ponad wysokość określoną w uchwale rady gminy uzasadniającej oddanie w najem lokalu socjalnego od dnia ustania najmu do czasu opróżnienia takiego loka­lu stosuje się przepisy art. 18 ust. 1 i 2.

4. Stawka czynszu za lokal socjalny nie może prze­kraczać potowy stawki najniższego czynszu obowiązu­jącego w gminnym zasobie mieszkaniowym.

Art. 24. Prawo do lokalu socjalnego nie przysługu­je osobie, która samowolnie zajmuje lokal i wobec któ­rej sąd nakazał opróżnienie lokalu, chyba że przyzna­nie lokalu socjalnego byłoby w świetle zasad współży­cia społecznego szczególnie usprawiedliwione.

Art. 25. Gmina może wypowiedzieć najem lokalu socjalnego bez zachowania terminu wypowiedzenia, jeżeli najemca uzyskał tytuł prawny do innego lokalu i może używać tego lokalu.

Rozdział 4a

Tymczasowe pomieszczenia

Art. 25a. Gmina tworzy zasób tymczasowych pomieszczeń, które przeznacza się na wynajem.

Art. 25b. Umowę najmu tymczasowego pomieszczenia zawiera się na czas oznaczony, nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż 6 miesięcy.

Art. 25c. Umowę najmu tymczasowego pomieszczenia zawiera się z osobą, wobec której wszczęto egzekucję na podstawie tytułu wykonawczego w którym orzeczono obowiązek opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych, bez prawa do lokalu socjalnego lub zamiennego, z zastrzeżeniem art. 25d.

Art. 25d. Prawo do tymczasowego pomieszczenia nie przysługuje dłużnikowi, jeżeli:

1) z tytułu wykonawczego wynika, że nakazanie opróżnienia lokalu zostało orzeczone z powodu stosowania przemocy w rodzinie lub z powodu rażącego lub uporczywego wykraczania przeciwko porządkowi domowemu albo niewłaściwego zachowania czyniącego uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, albo że dłużnik dokonał zajęcia opróżnionego lokalu bez tytułu prawnego;

2) dłużnik został zobowiązany do opróżnienia lokalu zajmowanego na podstawie umowy najmu okazjonalnego, której zawarcie zostało zgłoszone zgodnie z art. 19b ust. 1;

3) dłużnik został zobowiązany do opróżnienia tymczasowego pomieszczenia.

Art. 25e. Do najmu tymczasowych pomieszczeń stosuje się odpowiednio przepisy art. 4, art. 10 ust. 1-3, art. 11 ust. 2 pkt 1-3, art. 13, art. 18, art. 20 ust. 2a i 2b, art. 21, art. 23 ust. 3 i 4 oraz art. 25.

Rozdział 5

Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe

Art. 26. (pominięty).

Art. 27. 1. Ustawa niniejsza znajduje również za­stosowanie do stosunków prawnych powstałych przed dniem jej wejścia w życie.

2. Przepis art. 5 nie znajduje zastosowania do sto­sunków prawnych, o których mowa w ust. 1.

Art. 28. (pominięty).

Art. 29. (uchylony).

Art. 30. 1. Osoba zajmująca lokal bez tytułu praw­nego do dnia wejścia w życie ustawy przez okres nie krótszy niż 10 lat wstępuje z mocy prawa w stosunek najmu tego lokalu po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli właściciel nie wniesie w tym okresie powództwa o nakazanie tej osobie przez sąd opróżnienia lokalu lub jeżeli w tym samym terminie nie wniesiono powództwa o ustale­nie nieistnienia stosunku najmu.

2. W dniu nawiązania umowy najmu, o której mo­wa w ust. 1, czynsz najmu takich lokali jest naliczany w wysokości 3 % wartości odtworzeniowej.

Art. 31. Do osób, które do chwili śmierci najemcy lokalu sprawowały nad nim opiekę na podstawie umowy zawartej z najemcą przed dniem 12 listopada 1994 r., spełniającej wymagania określone w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. — Prawo loka­lowe (Dz. U. z 1987 r. Nr 30, poz. 165, z późn. zm.), stosuje się art. 691 Kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 12 listopada 1994 r.

Art. 32.W razie wypowiedzenia najmu, na pod­stawie art. 11 ust. 2 pkt 4, najemcy opłacającemu w dniu poprzedzającym dzień wejścia w życie ustawy czynsz regulowany, obowiązek zapewnienia temu na­jemcy lokalu zamiennego oraz pokrycia kosztów prze­prowadzki spoczywa, do dnia 31 grudnia 2015 r., na właściwej gminie.

Art. 33. 1. W razie ustania po dniu 12 listopada 1994 r. najmu lokalu zawartego przed tym dniem na czas trwania stosunku pracy były najemca lub osoby pozostające w lokalu po śmierci najemcy zachowują prawo do lokalu zamiennego, jeżeli przysługiwało im ono na podstawie przepisów obowiązujących przed tym dniem; w razie oddania w najem lokalu zamienne­go, czynsz najmu za ten lokal w dniu zawarcia umowy najmu nie może w stosunku rocznym przekraczać 3 % jego wartości odtworzeniowej.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osób, które utraciły tytuł prawny do lokalu przed dniem 12 li­stopada 1994 r. z powodu śmierci najemcy lub wypo­wiedzenia najmu przez wynajmującego.

3. W razie likwidacji, przekształcenia lub upadłości zakładu pracy, a także przeniesienia własności budynków mieszkalnych na inną osobę po dniu 12 listopada 1994 r. umowy najmu lokalu zawarte na czas trwania stosunku pracy stają się umowami zawartymi na czas nieoznaczony.

4. Osobie uprawnionej do lokalu zamiennego na podstawie ust. 1 lub 2, która nie otrzymała propozycji jego dostarczenia w okresie 12 miesięcy od dnia utra­ty tytułu prawnego do zajmowanego lokalu, przysłu­guje roszczenie o zawarcie umowy najmu tego lokalu na czas nieoznaczony.

5. Do czasu dostarczenia lokalu zamiennego lub zawarcia umowy najmu, o której mowa w ust. 4, do osoby zajmującej lokal bez tytułu prawnego stosuje się odpowiednio przepis art. 18 ust. 3.

Art. 34. Wydane i niewykonane przed dniem wej­ścia w życie ustawy prawomocne orzeczenia sądowe oraz ostateczne decyzje administracyjne w sprawach opróżnienia lokali podlegających przepisom ustawy, o której mowa w art. 31, są wykonywane przez organy gmin w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyj­nym w administracji.

Art. 35. 1. Osobie, o której mowa w art. 14 ust. 4, przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego, jeżeli przed dniem wejścia w życie ustawy została ob­jęta orzeczeniem sądowym, chociażby nieprawomoc­nym, nakazującym opróżnienie lokalu, lub ostateczną decyzją administracyjną, o której mowa w art. 34, a orzeczenie to lub decyzja nie zostały wykonane przed dniem wejścia w życie ustawy.

2. Na żądanie osoby, o której mowa w ust. 1, o uprawnieniu do lokalu socjalnego orzeka sąd w sprawie przeciwko gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Roszczenie to wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu sześciu miesięcy od zawiadomienia upraw­nionego przez komornika lub organ, o którym mowa w art. 34, o przysługującym uprawnieniu. Przepis art. 14 ust. 6 stosuje się odpowiednio.

3. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 2, jest wolne od opłat sądowych.

4. Jeżeli wtoku postępowania egzekucyjnego oka­że się, że obowiązkiem opróżnienia lokalu objęta jest osoba, o której mowa w art. 14 ust. 4, komornik albo organ, o którym mowa w art. 34:

1) zawiadamia tę osobę, że może wystąpić z powódz­twem o ustalenie uprawnienia do lokalu socjalne­go w terminie, o którym mowa w ust. 2;

2) zawiesza postępowanie egzekucyjne;

3) o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego za­wiadamia prokuratora.

5. W razie wytoczenia powództwa, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu zakończenia postępowa­nia w sprawie o ustalenie uprawnienia do lokalu so­cjalnego.

6. Postępowanie egzekucyjne podejmuje się z urzędu, jeżeli w terminie sześciu miesięcy od jego za­wieszenia komornikowi lub organowi, o którym mowa w art. 34, nie zostanie przedłożony nakaz sądu, o któ­rym mowa w ust. 5.

Art. 36. 1. Kaucja wpłacona przez najemcę przed dniem 12 listopada 1994 r., pomniejszona o ewentual­ne należności wynajmującego z tytułu najmu, podlega zwrotowi w ciągu miesiąca od dnia opróżnienia loka­lu lub nabycia jego własności przez najemcę.

2. Kaucja wpłacona przez najemcę w okresie obowiązywania ustawy, o której mowa w art. 39, pod­lega zwrotowi w zwaloryzowanej kwocie odpowiada­jącej przyjętemu przy jej wpłacaniu procentowi warto­ści odtworzeniowej lokalu obowiązującej w dniu jej zwrotu, w terminie określonym w ust. 1. Zwrócona kwota nie może być jednak niższa od kwoty kaucji wpłaconej przez najemcę.

Art. 37. 1. Jeżeli najemca przed dniem 12 listopa­da 1994 r., za zgodą wynajmującego, dokonał w loka­lu ulepszeń mających wpływ na wysokość czynszu re­gulowanego, wynajmujący może zwrócić najemcy wartość ulepszenia i podwyższyć odpowiednio czynsz; w razie niezwrócenia wartości ulepszenia najemca opłaca czynsz w wysokości nieuwzględniającej ulep­szenia.

2. Rozliczeń z tytułu ulepszeń dokonywanych przez najemcę w lokalu w okresie obowiązywania ustawy, o której mowa w art. 39, strony dokonują zgodnie z treścią zawartej w tej sprawie umowy.

Art. 38. Ilekroć w innych ustawach jest mowa oprzepisach ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, rozumie się przez to przepisy niniejszej ustawy.

Art. 39. 1. Traci moc ustawa z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkanio­wych (Dz. U. z 1998 r. Nr 120, poz. 787 i Nr 162, poz. 1119, z 1999 r. Nr 111, poz. 1281, z 2000 r. Nr 3, poz. 46, Nr 5, poz. 67, Nr 83, poz. 946, Nr 88, poz. 988, Nr 95, poz. 1041 i Nr 122, poz. 1317 oraz z 2001 r. Nr 4, poz. 27 i Nr 32, poz. 386), z wyjątkiem przepisów roz­działu 6.

2. (pominięty).

Art. 40. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłosze­nia, z wyjątkiem art. 18 ust. 4 i art. 32, które wcho­dzą w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.

Ustawa o własności lokali.

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 26 maj 2014 23:24

Super User

Aktualizacja stanu prawnego - Anna Kmet:
dn. 05.06.2014 roku, godz. 00:52

USTAWA

z dnia 24 czerwca 1994 roku

o własności lokali.

(Dziennik Ustaw 2000 nr 80 poz. 903 z późn. zmianami)

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Ustawa określa sposób ustanawiania od­rębnej własności samodzielnych lokali mieszkalnych, lokali o innym przeznaczeniu, prawa i obowiązki wła­ścicieli tych lokali oraz zarząd nieruchomością wspól­ną.

2. W zakresie nie uregulowanym ustawą do wła­sności lokali stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.

Art. 2. 1. Samodzielny lokal mieszkalny, a także lo­kal o innym przeznaczeniu, zwane dalej „lokalami", mogą stanowić odrębne nieruchomości.

2. Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozu­mieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami po­mocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszka­niowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

3.Spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 2, stwierdza starosta w formie zaświadczenia.

4.Do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bez­pośrednio nie przylegały lub byty położone w grani­cach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej „po­mieszczeniami przynależnymi".

5.Lokale wraz z pomieszczeniami do nich przyna­leżnymi zaznacza się na rzucie odpowiednich kondy­gnacji budynku, a w razie położenia pomieszczeń przy­należnych poza budynkiem mieszkalnym - także na wyrysie z operatu ewidencyjnego; dokumenty te sta­nowią załącznik do aktu ustanawiającego odrębną wła­sność lokalu.

6.W razie braku dokumentacji technicznej budyn­ku, zaznaczeń, o których mowa w ust. 5, dokonuje się, zgodnie z wymogami przepisów prawa budowlanego, na koszt dotychczasowego właściciela nieruchomości, o ile strony umowy o ustanowienie odrębnej własno­ści lokalu nie postanowiły inaczej.

Art. 3.1. W razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomo­ści wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nierucho­mości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali.

2. Nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz czę­ści budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.

3.Udział właściciela lokalu wyodrębnionego w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi po­wierzchni użytkowej lokalu wraz z powierzchnią po­mieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użyt­kowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi. Udział właściciela samodzielnych lokali niewyodrębnionych w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi powierzchni użytkowej tych lo­kali wraz z powierzchnią pomieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi.

4. Do wyznaczenia stosunku, o którym mowa w ust. 3, niezbędne jest określenie, oddzielnie dla każ­dego samodzielnego lokalu, jego powierzchni użytko­wej wraz z powierzchnią pomieszczeń do niego przy­należnych.

5.Jeżeli nieruchomość, z której wyodrębnia się własność lokali, stanowi grunt zabudowany kilkoma budynkami, udział właściciela lokalu wyodrębnionego w nieruchomości wspólnej odpowiada stosunkowi po­wierzchni użytkowej lokalu wraz z powierzchnią po­mieszczeń przynależnych do łącznej powierzchni użytkowej wszystkich lokali wraz z pomieszczeniami do nich przynależnymi.

6.W wypadku gdy na podstawie jednej czynności prawnej dokonanej przez właściciela lub przez wszyst­kich współwłaścicieli nieruchomości następuje wyod­rębnienie wszystkich lokali, wysokość udziałów, o któ­rych mowa w ust. 1, określają odpowiednio w umowie właściciel lub współwłaściciele.

7.W budynkach, w których nastąpiło wyodrębnie­nie własności co najmniej jednego lokalu i ustalenie wysokości udziałów w nieruchomości wspólnej bez uwzględnienia powierzchni pomieszczeń przynależ­nych lub w sposób inny niż określony w ust. 3, a przy wyodrębnianiu kolejnych lokali ustalano wysokość udziałów w nieruchomości wspólnej w taki sam spo­sób, do czasu wyodrębnienia ostatniego lokalu stosu­je się zasady obliczania udziału w nieruchomości wspólnej takie, jak przy wyodrębnieniu pierwszego lo­kalu. Przepisu zdania poprzedzającego nie stosuje się, jeżeli wszyscy właściciele lokali wyodrębnionych i do­tychczasowy właściciel nieruchomości dokonają w umowie nowego ustalenia wysokości udziałów w nieruchomości wspólnej.

Art. 3a.1. Przy oddawaniu w użytkowanie wieczyste ułamkowej części gruntu, jako prawa związanego z odrębną własnością lokali, stosuje się następujące zasady:

1) nie oddaje się gruntu we współużytkowanie wieczyste, jeżeli stanowi on przedmiot współwłasności związanej z własnością uprzednio wyodrębnionych lokali,

2) nie sprzedaje się udziału we współwłasności gruntu, jeżeli grunt ten stanowi przedmiot współużytkowania wieczystego związanego z własnością uprzednio wyodrębnionych lokali,

3) ustala się jeden termin trwania prawa użytkowania wieczystego w odniesieniu do wszystkich udziałów we współużytkowaniu wieczystym, niezależnie od daty wyodrębnienia lokalu, z którym jest związany udział w tym prawie.

2. Jeżeli przy ustanowieniu odrębnej własności lokali ustanowiono różne terminy trwania prawa współużytkowania wieczystego przynależnej do tych lokali działki budowlanej, właściciele wyodrębnionych lokali mogą żądać zmiany terminów przez przyjęcie jednego terminu dla wszystkich udziałów we współużytkowaniu wieczystym tej działki. Z żądaniem takim może wystąpić także właściwy organ. Termin ten ustanawia się stosownie do najdalszego terminu ustalonego dla pozostałych udziałów.

Art. 4. 1. Dotychczasowemu właścicielowi nieru­chomości przysługują co do niewyodrębnionych loka­li oraz co do nieruchomości wspólnej takie same uprawnienia, jakie przysługują właścicielom lokali wy­odrębnionych; odnosi się to także do jego obowiąz­ków.

2. Jeżeli do wyodrębniania własności lokali docho­dzi sukcesywnie, właściciele lokali już wyodrębnio­nych nie są stronami umów o wyodrębnieniu dalszych lokali.

3. Jeżeli budynek został wzniesiony na gruncie od­danym w użytkowanie wieczyste, przedmiotem wspól­ności jest to prawo, a dalsze przepisy o własności lub współwłasności gruntu stosuje się odpowiednio do prawa użytkowania wieczystego.

Art. 5.1. Jeżeli powierzchnia nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem, w którym wyodrębniono własność lokali, jest większa niż powierzchnia działki budowlanej, w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami, niezbędnej do korzystania z niego, współwłaściciele mogą dokonać podziału tej nieruchomości.

2. Jeżeli na nieruchomości gruntowej jest położony więcej niż jeden budynek, a przynajmniej w jednym z nich wyodrębniono własność lokalu, współwłaściciele mogą dokonać podziału tej nieruchomości polegającego na wydzieleniu z dotychczasowej nieruchomości dwóch lub więcej działek budowlanych.

3. Przy dokonywaniu podziału, o którym mowa w ust. 1 i 2, stosuje się przepisy o gospodarce nieruchomościami.

Art. 6. Ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może naby­wać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być po­zwana.

Rozdział 2

Ustanowienie własności lokalu

Art. 7. 1. Odrębną własność lokalu można ustano­wić w drodze umowy, a także jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości albo orzeczenia są­du znoszącego współwłasność.

2. Umowa o ustanowieniu odrębnej własności lo­kalu powinna być dokonana w formie aktu notarialne­go; do powstania tej własności niezbędny jest wpis do księgi wieczystej.

Art. 8. 1. Umowa o ustanowieniu odrębnej własno­ści lokalu powinna określać w szczególności:

1) rodzaj, położenie i powierzchnię lokalu oraz po­mieszczeń do niego przynależnych,

2) wielkość udziałów przypadających właścicielom poszczególnych lokali w nieruchomości wspólnej.

2. Współwłaściciele mogą w umowie określić także sposób zarządu nieruchomością wspólną.

3. Umowa o ustanowieniu odrębnej własności lo­kalu może być zawarta albo przez współwłaścicieli nie­ruchomości, albo przez właściciela nieruchomości i na­bywcę lokalu.

Art. 9. 1. Odrębna własność lokalu może powstać także w wykonaniu umowy zobowiązującej właścicie­la gruntu do wybudowania na tym gruncie domu oraz do ustanowienia — po zakończeniu budowy — odręb­nej własności lokali i przeniesienia tego prawa na dru­gą stronę umowy lub na inną wskazaną w umowie osobę.

2. Do ważności umowy, o której mowa w ust. 1, nie­zbędne jest, aby strona podejmująca się budowy była właścicielem gruntu, na którym dom ma być wzniesio­ny, oraz aby uzyskała pozwolenie na budowę, a rosz­czenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu i o przeniesienie tego prawa zostało ujawnione w księ­dze wieczystej.

3. W wypadku wykonywania umowy w sposób wa­dliwy albo sprzeczny z umową, na wniosek każdego nabywcy, sąd może powierzyć, w trybie postępowania nieprocesowego, dalsze wykonywanie umowy inne­mu wykonawcy na koszt i niebezpieczeństwo właści­ciela gruntu.

Art. 10. Właściciel nieruchomości może ustana­wiać odrębną własność lokali dla siebie, na mocy jednostronnej czynności prawnej. W takim wypadku sto­suje się odpowiednio przepisy o ustanowieniu odręb­nej własności w drodze umowy.

Art. 11. 1. Przepisy o ustanowieniu odrębnej wła­sności lokali w drodze umowy stosuje się również od­powiednio do wyodrębnienia własności lokalu z mocy orzeczenia sądu znoszącego współwłasność nierucho­mości.

2. Jeżeli uczynienie zadość przesłance samodziel­ności lokali wymaga wykonania robót adaptacyjnych, sąd może w postanowieniu wstępnym, uznającym żą­danie ustanowienia odrębnej własności lokali w zasa­dzie za usprawiedliwione, upoważnić zainteresowane­go uczestnika postępowania do ich wykonania — tym­czasowo na jego koszt. W razie przeszkód stawianych przez innych uczestników, sąd — w postanowieniu wstępnym lub w postanowieniu oddzielnym — może wydać stosowne nakazy lub zakazy.

Rozdział 3

Prawa i obowiązki właścicieli lokali

Art. 12. 1. Właściciel lokalu ma prawo do współkorzystania z nieruchomości wspólnej zgodnie z jej prze­znaczeniem.

2. Pożytki i inne przychody z nieruchomości wspól­nej służą pokrywaniu wydatków związanych z jej utrzy­maniem, a w części przekraczającej te potrzeby przypa­dają właścicielom lokali w stosunku do ich udziałów. W takim samym stosunku właściciele lokali ponoszą wydatki i ciężary związane z utrzymaniem nieruchomo­ści wspólnej w części nie znajdującej pokrycia w pożyt­kach i innych przychodach.

3.Uchwała właścicieli może ustalić zwiększenie obciążenia z tego tytułu właścicieli lokali użytko­wych, jeżeli uzasadnia to sposób korzystania z tych lokali.

Art. 13. 1. Właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymy­wać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać po­rządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

2. Na żądanie zarządu właściciel lokalu jest obowią­zany zezwalać na wstęp do lokalu, ilekroć jest to nie­zbędne do przeprowadzenia konserwacji, remontu al­bo usunięcia awarii w nieruchomości wspólnej, a tak­że w celu wyposażenia budynku, jego części lub innych lokali w dodatkowe instalacje.

Art. 14. Na koszty zarządu nieruchomością wspól­ną składają się w szczególności:

1) wydatki na remonty i bieżącą konserwację,

2) opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,

3) ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publiczno­prawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,

4) wydatki na utrzymanie porządku i czystości,

5) wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Art. 15. 1. Na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płat­ne z góry do dnia 10 każdego miesiąca.

2. Należności z tytułu kosztów zarządu mogą być dochodzone w postępowaniu upominawczym, bez względu na ich wysokość.

Art. 16. 1. Jeżeli właściciel lokalu zalega długotrwa­le z zapłatą należnych od niego opłat lub wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko obowiązu­jącemu porządkowi domowemu albo przez swoje nie­właściwe zachowanie czyni korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym, wspólnota mieszkaniowa może w trybie procesu żądać sprzedaży lokalu w drodze licytacji na podstawie przepisów Ko­deksu postępowania cywilnego o egzekucji z nierucho­mości.

2. Właścicielowi, którego lokal został sprzedany, nie przysługuje prawo do lokalu zamiennego.

Art. 17. Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej odpowiada wspólnota mieszkaniowa bez ograniczeń, a każdy właściciel lokalu — w części odpo­wiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości.

Rozdział 4

Zarząd nieruchomością wspólną

Art. 18. 1. Właściciele lokali mogą w umowie o ustanowieniu odrębnej własności lokali albo w umo­wie zawartej później w formie aktu notarialnego okre­ślić sposób zarządu nieruchomością wspólną, a w szczególności mogą powierzyć zarząd osobie fi­zycznej albo prawnej.

2. W razie sukcesywnego wyodrębniania lokali przyjęty przez dotychczasowych współwłaścicieli spo­sób zarządu nieruchomością wspólną odnosi skutek także do każdego kolejnego nabywcy lokalu.

2a.Zmiana ustalonego w trybie ust. 1 sposobu zarządu nieruchomością wspólną może nastąpić na podstawie uchwały właścicieli lokali zaprotokołowanej przez notariusza. Uchwała ta stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej.

3.Jeżeli sposobu zarządu nie określono w umo­wie, o której mowa w ust. 1, lub w uchwale zaprotoko­łowanej przez notariusza, obowiązują zasady określo­ne w niniejszym rozdziale.

Art. 19.Jeżeli liczba lokali wyodrębnionych i lo­kali niewyodrębnionych, należących nadal do dotych­czasowego właściciela, nie jest większa niż siedem, do zarządu nieruchomością wspólną mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego o współwłasności.

Art. 20. 1.Jeżeli lokali wyodrębnionych, wraz z lokalami niewyodrębnionymi, jest więcej niż siedem, właściciele lokali są obowiązani podjąć uchwałę o wy­borze jednoosobowego lub kilkuosobowego zarządu. Członkiem zarządu może być wyłącznie osoba fizycz­na wybrana spośród właścicieli lokali lub spoza ich grona.

2. Zarząd lub poszczególni jego członkowie mogą być w każdej chwili na mocy uchwały właścicieli lokali zawieszeni w czynnościach lub odwołani.

Art. 21. 1. Zarząd kieruje sprawami wspólnoty mieszkaniowej i reprezentuje ją na zewnątrz oraz w sto­sunkach między wspólnotą a poszczególnymi właści­cielami lokali.

2. Gdy zarząd jest kilkuosobowy, oświadczenia wo­li za wspólnotę mieszkaniową składają przynajmniej dwaj jego członkowie.

3.Zarząd na podstawie pełnomocnictwa, o któ­rym mowa w art. 22 ust. 2, składa oświadczenia w ce­lu wykonania uchwał w sprawach, o których mowa w art. 22 ust. 3 pkt 5, 5a i 6, ze skutkiem w stosunku do właścicieli wszystkich lokali.

Art. 22. 1. Czynności zwykłego zarządu podejmuje zarząd samodzielnie.

2.Do podjęcia przez zarząd czynności przekracza­jącej zakres zwykłego zarządu potrzebna jest uchwała właścicieli lokali wyrażająca zgodę na dokonanie tej czynności oraz udzielająca zarządowi pełnomocnictwa do zawierania umów stanowiących czynności przekra­czające zakres zwykłego zarządu w formie prawem przewidzianej.

3. Czynnościami przekraczającymi zakres zwykłego zarządu są w szczególności:

1)ustalenie wynagrodzenia zarządu lub zarządcy nieruchomości wspólnej,

2) przyjęcie rocznego planu gospodarczego,

3) ustalenie wysokości opłat na pokrycie kosztów za­rządu,

4) zmiana przeznaczenia części nieruchomości wspól­nej,

5)udzielenie zgody na nadbudowę lub przebudowę nieruchomości wspólnej, na ustanowienie odręb­nej własności lokalu powstałego w następstwie nadbudowy lub przebudowy i rozporządzenie tym lokalem oraz na zmianę wysokości udziałów w na­stępstwie powstania odrębnej własności lokalu nadbudowanego lub przebudowanego,

5a)udzielenie zgody na zmianę wysokości udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej,

6)dokonanie podziału nieruchomości wspólnej,

6a)nabycie nieruchomości,

7) wytoczenie powództwa, o którym mowa w art. 16,

8)ustalenie, w wypadkach nieuregulowanych przepisami, części kosztów związanych z eksploatacją urządzeń lub części budynku służących zarówno do użytku poszczególnych właścicieli lokali, jak i do wspólnego użytku właścicieli co najmniej dwóch lokali, które zaliczane będą do kosztów zarządu nie­ruchomością wspólną,

9)udzielenie zgody na podział nieruchomości gruntowej zabudowanej więcej niż jednym budynkiem mieszkalnym i związane z tym zmiany udziałów w nieruchomości wspólnej oraz ustalenie wysoko­ści udziałów w nowo powstałych, odrębnych nie­ruchomościach wspólnych,

10)określenie zakresu i sposobu prowadzenia przez zarząd lub zarządcę, któremu zarząd nieruchomo­ścią wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, ewidencji pozaksięgowej kosztów zarządu nieruchomością wspólną, zaliczek uiszcza­nych na pokrycie tych kosztów, a także rozliczeń z innych tytułów na rzecz nieruchomości wspólnej.

4. Połączenie dwóch lokali stanowiących odrębne nieruchomości w jedną nieruchomość lub podział lo­kalu wymaga zgody właścicieli wyrażonej w uchwale. W razie odmowy zainteresowany właściciel może żą­dać rozstrzygnięcia przez sąd.

Art. 23. 1. Uchwały właścicieli lokali są podejmo­wane bądź na zebraniu, bądź w drodze indywidual­nego zbierania głosów przez zarząd; uchwała może być wynikiem głosów oddanych częściowo na zebra­niu, częściowo w drodze indywidualnego ich zbiera­nia.

2. Uchwały zapadają większością głosów właści­cieli lokali, liczoną według wielkości udziałów, chyba że w umowie lub w uchwale podjętej w tym trybie po­stanowiono, że w określonej sprawie na każdego wła­ściciela przypada jeden głos.

2a.Jeżeli suma udziałów w nieruchomości wspólnej nie jest równa 1 albo większość udziałów na­leży do jednego właściciela bądź gdy obydwa te wa­runki spełnione są łącznie, głosowanie według zasady, że na każdego właściciela przypada jeden głos, wpro­wadza się na każde żądanie właścicieli lokali posiada­jących łącznie co najmniej 1/5 udziałów w nieruchomo­ści wspólnej.

3. O treści uchwały, która została podjęta z udzia­łem głosów zebranych indywidualnie, każdy właściciel lokalu powinien zostać powiadomiony na piśmie.

Art. 24.W razie braku zgody wymaganej większo­ści właścicieli lokali zarząd lub zarządca, któremu za­rząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamie­rzonej czynności oraz interesy wszystkich właścicieli. Sprawę sąd rozpoznaje w postępowaniu nieproceso­wym.

Art. 25. 1.Właściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z przepi­sami prawa lub z umową właścicieli lokali albo jeśli na­rusza ona zasady prawidłowego zarządzania nierucho­mością wspólną lub w inny sposób narusza jego inte­resy.

1a.Powództwo, o którym mowa w ust. 1, może być wytoczone przeciwko wspólnocie mieszkaniowej w terminie 6 tygodni od dnia podjęcia uchwały na ze­braniu ogółu właścicieli albo od dnia powiadomienia wytaczającego powództwo o treści uchwały podjętej w trybie indywidualnego zbierania głosów.

2. Zaskarżona uchwała podlega wykonaniu, chyba że sąd wstrzyma jej wykonanie do czasu zakończenia sprawy.

Art. 26. 1.Jeżeli zarząd nie został powołany lub pomimo powołania nie wypełnia swoich obowiązków albo narusza zasady prawidłowej gospodarki, każdy właściciel może żądać ustanowienia zarządcy przymu­sowego przez sąd, który określi zakres jego uprawnień oraz należne mu wynagrodzenie. Sąd odwoła zarząd­cę, gdy ustaną przyczyny jego powołania.

2.Jeżeli w terminie dwóch lat od dnia wyodręb­nienia własności pierwszego lokalu w nieruchomości, w której liczba lokali wyodrębnionych oraz niewyodrębnionych jest większa niż siedem, właściciele lo­kali nie dokonają wyboru zarządu ani nie powierzą za­rządu nieruchomością wspólną w umowie zawartej w formie aktu notarialnego, to ustanowienia zarządcy przymusowego przez sąd może żądać także dotychcza­sowy zarządca nieruchomości, który sprawował zarząd nieruchomością w dniu, w którym wyodrębniono wła­sność pierwszego lokalu, i kontynuował zarząd tą nie­ruchomością przez okres co najmniej dwóch lat.

Art. 27. Każdy właściciel lokalu ma prawo i obowią­zek współdziałania w zarządzie nieruchomością wspól­ną. Nie uchybia to jednak przepisom art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1.

Art. 28. Właściciel lokalu pełniący obowiązki członka zarządu może żądać od wspólnoty wynagro­dzenia odpowiadającego uzasadnionemu nakładowi pracy.

Art. 29. 1.Zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób okre­ślony w art. 18 ust. 1, jest obowiązany prowadzić dla każdej nieruchomości wspólnej, określoną przez wspólnotę mieszkaniową, ewidencję pozaksięgową kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zali­czek uiszczanych na pokrycie tych kosztów, a także roz­liczeń z innych tytułów na rzecz nieruchomości wspól­nej.

1a.Okresem rozliczeniowym wspólnoty mieszka­niowej jest rok kalendarzowy.

1b.Zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieru­chomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, jest obowiązany sporządzić protokół przejęcia nieruchomości i jej dokumentacji technicznej (budowlanej, powykonawczej i książki obiektu budow­lanego) w imieniu wspólnoty mieszkaniowej, przechowywać dokumentację techniczną budynku oraz prowa­dzić i aktualizować spis właścicieli lokali i przypadają­cych im udziałów w nieruchomości wspólnej.

1c.Zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieru­chomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, jest obowiązany do podjęcia czynności zmierzających do opracowania lub aktualizacji doku­mentacji technicznej budynku i rozliczenia kosztów związanych z opracowaniem lub aktualizacją tej doku­mentacji.

1d.Jeżeli uchwała właścicieli lokali nie stanowi inaczej, koszty opracowania lub aktualizacji dokumen­tacji technicznej budynku obciążają:

1) do czasu wyodrębnienia własności ostatniego loka­lu — dotychczasowego właściciela nieruchomości,

2) po wyodrębnieniu własności ostatniego lokalu — wszystkich właścicieli lokali w częściach odpowia­dających ich udziałom w nieruchomości wspólnej.

1e.Zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieru­chomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, może żądać od właścicieli lokali okaza­nia dokumentów potwierdzających prawo własności lokali.

2.Właściciele podejmują uchwałę w przedmiocie udzielenia absolutorium zarządowi lub zarządcy, które­mu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, z prowadzonej przez niego działalności.

3.Prawo kontroli działalności zarządu służy każ­demu właścicielowi lokalu.

Art. 30. 1.Zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób okre­ślony w art. 18 ust. 1, jest obowiązany:

1) dokonywać rozliczeń przez rachunek bankowy,

2) składać właścicielom lokali roczne sprawozdanie ze swojej działalności,

3) zwoływać zebranie ogółu właścicieli co najmniej raz w roku, nie później niż w pierwszym kwartale każdego roku.

1a.W wypadku gdy zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, nie zwoła zebrania ogółu właścicieli lokali w terminie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, zebranie coroczne może zwołać każdy z właści­cieli.

2. Przedmiotem zebrania, o którym mowa w ust. 1, powinny być w szczególności:

1) uchwalenie rocznego planu gospodarczego zarzą­du nieruchomością wspólną i opłat na pokrycie kosztów zarządu,

2)ocena pracy zarządu lub zarządcy, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust.1,

3) sprawozdanie zarządu i podjęcie uchwały w przed­miocie udzielenia mu absolutorium.

Art. 31.Zebrania właścicieli:

a) mogą być także, w razie potrzeby, zwoływane przez zarząd lub zarządcę, któremu zarząd nieruchomo­ścią wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1,

b) zwoływane są na wniosek właścicieli lokali dyspo­nujących co najmniej 1/10 udziałów w nierucho­mości wspólnej przez zarząd lub zarządcę, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1.

Art. 32.1. O zebraniu właścicieli zarząd lub za­rządca, któremu zarząd nieruchomością wspólną po­wierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, zawiada­mia każdego właściciela lokalu na piśmie przynajmniej na tydzień przed terminem zebrania.

2. W zawiadomieniu należy podać dzień, godzinę, miejsce i porządek obrad. W wypadku zamierzonej zmiany we wzajemnych prawach i obowiązkach wła­ścicieli lokali należy wskazać treść tej zmiany.

Art. 32a.Jeżeli grunt wchodzący w skład nieru­chomości wspólnej nie spełnia wymogów przewi­dzianych dla dziatki budowlanej, uniemożliwiając prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń z nimi związanych, zarząd lub zarządca, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzo­no w sposób określony w art. 18 ust. 1, jest obowią­zany przedstawić właścicielom lokali projekty uchwał w sprawie:

1) wyrażenia zgody na nabycie przyległych nierucho­mości gruntowych umożliwiających spełnienie wymogów przewidzianych dla działek budowla­nych,

2) udzielenia zarządowi lub zarządcy, któremu zarząd nieruchomością wspólną powierzono w sposób określony w art. 18 ust. 1, pełnomocnictwa do wy­konania odpowiednich, prawem przewidzianych, czynności zmierzających do nabycia przyległych nieruchomości gruntowych na rzecz wspólnoty mieszkaniowej.

Art. 33. W razie powierzenia zarządu osobie fi­zycznej lub prawnej, w trybie przewidzianym w art. 18 ust. 1, w braku odmiennych postanowień umowy, stosuje się odpowiednio przepisy niniejszego rozdzia­łu.

Rozdział 5

Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe

Art. 34—38. (pominięte).

Art. 39. 1. Minister Sprawiedliwości dostosuje do niniejszej ustawy rozporządzenie z dnia 18 marca 1992 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o księ­gach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 29, poz. 128).

2. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporzą­dzenia, określa tryb egzekucji z lokali stanowiących od­rębne nieruchomości.

Art. 40. 1. Państwowe lub komunalne jednostki or­ganizacyjne, sprawujące na podstawie przepisów dotychczasowych zarząd nieruchomościami wspólnymi, są obowiązane zapewnić dla każdej z zarządzanych nieruchomość wspólnych ewidencję umożliwiającą naj­później od dnia 1 października 1994 r. ustalenie kosz­tów i przychodów dla każdej wspólnej nieruchomości oraz powiadomić współwłaścicieli, nie później niż do dnia 30 listopada 1994 r., o zmianach, jakie wprowadza niniejsza ustawa co do sposobu zarządzania nierucho­mością wspólną oraz co do ponoszenia jego kosztów.

2. Do czasu uregulowania tych spraw przez właści­cieli do zarządu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się od­powiednio przepisy niniejszej ustawy dotyczące zarządu zleconego przez właścicieli osobie fizycznej lub prawnej.

Art. 41. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1995 r., z wyjątkiem przepisu art. 40 ust. 1, który wcho­dzi w życie z dniem ogłoszenia.

Ustawa Prawo spółdzielcze.

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 26 maj 2014 23:18

Super User

Aktualizacja stanu prawnego - Anna Kmet:
dn. 05.06.2014 roku, godz. 00:47

USTAWA

z dnia 16 września 1982 roku

Prawo spółdzielcze

(Dziennik Ustaw 2003 nr 188 poz. 1848 z poźn. zmianami)

CZĘŚĆ I

SPÓŁDZIELNIE

Tytuł I

Przepisy wspólne

DZIAŁ I

Spółdzielnia i jej statut

Art. 1. § 1. Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzesze­niem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym skła­dzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą.

§ 2. Spółdzielnia może prowadzić działalność spo­łeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich człon­ków i ich środowiska.

Art. 2. Spółdzielnia prowadzi działalność na pod­stawie niniejszej ustawy, innych ustaw oraz zareje­strowanego statutu.

Art. 3. Majątek spółdzielni jest prywatną własno­ścią jej członków.

Art. 4. (uchylony).

Art. 5. § 1. Statut spółdzielni powinien określać:

1) oznaczenie nazwy z dodatkiem „spółdzielnia" lub „spółdzielczy" i podaniem jej siedziby;

2) przedmiot działalności spółdzielni oraz czas trwa­nia, o ile założono ją na czas określony;

3) wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udzia­łów, które członek obowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki niewniesienia udziału w terminie; jeżeli statut przewiduje wnoszenie więcej niż jednego udziału, może okre­ślać ich górną granicę;

4) prawa i obowiązki członków;

5) zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiada­nia członkostwa, wykreślania i wykluczania człon­ków;

6) zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obrado­wania na nich i podejmowania uchwał;

7) zasady i tryb wyboru oraz odwoływania członków organów spółdzielni;

8) zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) oraz pokrywania strat spółdzielni.

§ 2. Statut ponadto powinien zawierać postano­wienia, których wprowadzenia wymagają przepisy ni­niejszej ustawy, oraz może zawierać inne postanowie­nia.

DZIAŁ II

Tryb zakładania i rejestrowania spółdzielni

Art. 6. § 1. Osoby zamierzające założyć spółdziel­nię (założyciele) uchwalają statut spółdzielni, potwier­dzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów, oraz dokonują wyboru organów spółdziel­ni, których wybór należy w myśl statutu do kompeten­cji walnego zgromadzenia, lub komisji organizacyjnej w składzie co najmniej trzech osób.

§ 2. Liczba założycieli spółdzielni nie może być mniejsza od dziesięciu, jeżeli założycielami są osoby fizyczne, i trzech, jeżeli założycielami są osoby prawne. W spółdzielniach produkcji rolnej liczba założycieli - osób fizycznych nie może być mniejsza od pięciu.

§ 2a. Osoby fizyczne oraz osoby prawne prowadzące gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub prowadzące działalność rolniczą w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej wyłącznie w celu organizowania się:

1) w grupy producentów rolnych w rozumieniu ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 983, z późn. zm.),

2) we wstępnie uznane grupy producentów owoców i warzyw oraz uznane organizacje producentów owoców i warzyw w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego (Dz. U. z 2008 r. Nr 11, poz. 70, Nr 52, poz. 303 i Nr 158, poz. 989)

- mogą założyć spółdzielnię, której liczba założycieli nie może być mniejsza od pięciu.

§ 3—6. (uchylone).

Art. 7. Spółdzielnia podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.

Art. 8. (uchylony).

Art. 8a. (uchylony).

Art. 9. (uchylony).

Art. 10. (uchylony).

Art. 11. § 1. Spółdzielnia nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania jej do Krajowego Rejestru Sądowego.

§ 2. Za czynności dokonane w interesie spółdzielni przed zarejestrowaniem osoby działające do chwili za­rejestrowania spółdzielni odpowiadają wobec osób trzecich solidarnie. Za zobowiązania wynikające z tych czynności spółdzielnia odpowiada po jej zarejestrowa­niu tak jak za zaciągnięte przez siebie. Jednakże osoby działające przed zarejestrowaniem spółdzielni odpo­wiadają wobec niej według przepisów prawa cywilne­go.

Art. 12. (uchylony).

Art. 12a. § 1. Zmiana statutu spółdzielni wymaga uchwały walnego zgromadzenia podjętej większością 2/3 głosów.

§ 2. Zarząd jest obowiązany uchwałę o zmianie statutu zgłosić w ciągu trzydziestu dni od daty jej pod­jęcia do sądu rejestrowego, załączając dwa odpisy protokołu walnego zgromadzenia.

§ 3. Zmiana statutu nie wywołuje skutków praw­nych przed jej wpisaniem do Krajowego Rejestru Są­dowego.

Art. 13. (uchylony).

Art. 14.Organem właściwym do publikowania ogłoszeń spółdzielczych przewidzianych w przepisach prawa jest „Monitor Spółdzielczy" wydawany przez Krajową Radę Spółdzielczą, z wyjątkiem ogłoszeń za­mieszczanych na podstawie odrębnych przepisów w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

DZIAŁ III

Członkowie, ich prawa i obowiązki

Art. 15. § 1. Spółdzielnia liczy co najmniej dziesięciu członków, a spółdzielnia produkcji rolnej oraz spółdzielnia, o której mowa w art. 6 § 2a, co najmniej pięciu członków, o ile statut nie wymaga liczby większej.

§ 2. Członkiem spółdzielni może być każda osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnych, która odpowiada wymaganiom określonym w statu­cie, chyba że ustawa stanowi inaczej.

§ 3. Ponadto statut może określać wypadki, w któ­rych dopuszczalne jest członkostwo osób o ograniczo­nej zdolności do czynności prawnych lub niemających tej zdolności. Osoby takie nie mogą być członkami or­ganów spółdzielni. W walnym zgromadzeniu biorą one udział przez swoich przedstawicieli ustawowych.

§ 4. Członkami spółdzielni mogą być również oso­by prawne, o ile statut nie stanowi inaczej.

§ 5. Spółdzielnia, której członkami w myśl statutu są wyłącznie osoby prawne, musi liczyć co najmniej trzech członków.

Art. 16. § 1. Warunkiem przyjęcia na członka jest złożenie deklaracji. Deklaracja powinna być złożona pod nieważnością w formie pisemnej. Podpisana przez przystępującego do spółdzielni deklaracja po­winna zawierać jego imię i nazwisko oraz miejsce za­mieszkania, a jeżeli przystępujący jest osobą prawną — jej nazwę i siedzibę, ilość zadeklarowanych udzia­łów, dane dotyczące wkładów, jeżeli statut ich wnosze­nie przewiduje, a także inne dane przewidziane w sta­tucie.

§ 2. W formie pisemnej deklaruje się także dalsze udziały, jak i wszelkie zmiany danych zawartych w de­klaracji.

§ 3. Członek może w deklaracji lub w odrębnym pi­semnym oświadczeniu złożonym spółdzielni wskazać osobę, której spółdzielnia obowiązana jest po jego śmierci wypłacić udziały. Prawo z tego tytułu nie nale­ży do spadku.

Art. 16a. Spadkobierca zmarłego członka spółdzielni dziedziczy udziały, jeżeli jest członkiem spółdzielni lub złożył deklarację przystąpienia do spółdzielni. Jeżeli spadkobierców jest więcej niż jeden, powinni oni wskazać jednego spośród siebie, który uzyskuje prawo do udziałów, chyba że podzielą oni udziały między tych spadkobierców, którzy złożyli deklarację przystąpienia do spółdzielni. Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w poczet członków spadkobierców dziedziczących udziały, jeżeli odpowiadają oni wymogom określonym w statucie.

Art. 17. § 1. Założyciele spółdzielni, którzy podpi­sali statut, stają się członkami spółdzielni z chwilą jej zarejestrowania. Przystępujący do spółdzielni po jej zarejestrowaniu stają się członkami spółdzielni z chwi­lą przyjęcia ich przez spółdzielnię.

§ 2. Przyjęcie powinno być stwierdzone na dekla­racji podpisem dwóch członków zarządu lub osób do tego przez zarząd upoważnionych z podaniem daty uchwały o przyjęciu. Obowiązuje to również przy zmianie danych dotyczących zadeklarowanych udzia­łów lub wkładów.

§ 3. Jeżeli statut nie stanowi inaczej, uchwała w sprawie przyjęcia powinna być podjęta w ciągu miesiąca od dnia złożenia deklaracji. O uchwale o przyjęciu w poczet członków oraz o uchwale odma­wiającej przyjęcia zainteresowany powinien być za­wiadomiony pisemnie w ciągu dwóch tygodni od dnia jej powzięcia. Zawiadomienie o odmowie przyjęcia powinno zawierać uzasadnienie.

§ 4. Statut spółdzielni powinien wskazywać organ spółdzielni właściwy do przyjmowania członków. Je­żeli organem tym nie jest walne zgromadzenie, statut powinien wskazywać także organ, do którego służy odwołanie od decyzji odmawiającej przyjęcia, oraz określać terminy wniesienia i rozpatrzenia tego odwo­łania.

Art. 18. § 1. Prawa i obowiązki wynikające z członkostwa w spółdzielni są dla wszystkich członków równe.

§ 2. Członek spółdzielni ma prawo:

1) uczestniczenia w walnym zgromadzeniu lub zebraniu grupy członkowskiej;

2) wybierania i bycia wybieranym do organów spółdzielni;

3) otrzymania odpisu statutu i regulaminów, zaznajamiania się z uchwałami organów spółdzielni, protokołami obrad organów spółdzielni, protokołami lustracji, rocznymi sprawozdaniami finansowymi, umowami zawieranymi przez spółdzielnię z osobami trzecimi, z zastrzeżeniem art. 8¹ ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, z późn. zm.);

4) żądania rozpatrzenia przez właściwe organy spółdzielni wniosków dotyczących jej działalności;

5) udziału w nadwyżce bilansowej;

6) do świadczeń spółdzielni w zakresie jej statutowej działalności.

§ 3. Spółdzielnia może odmówić członkowi wglądu do umów zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to prawa tych osób lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że członek wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z interesem spółdzielni i przez to wyrządzi spółdzielni znaczną szkodę. Odmowa powinna być wyrażona na piśmie. Członek, któremu odmówiono wglądu do umów zawieranych przez spółdzielnie z osobami trzecimi, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie spółdzielni do udostępnienia tych umów. Wniosek należy złożyć w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia członkowi pisemnej odmowy.

§ 4. Członkowi spółdzielni przysługują również inne prawa określone w ustawie lub w statucie.

§ 5. Członek spółdzielni ma obowiązek:

1) przestrzegania przepisów prawa, postanowień statutu i opartych na nich regulaminów;

2) dbania o dobro i rozwój spółdzielni oraz uczestniczenia w realizacji jej zadań statutowych.

§ 6. Członek spółdzielni wykonuje również inne obowiązki określone w ustawie lub w statucie.

§ 7. Przepisy ustawy, statut oraz umowy zawierane przez spółdzielnię z jej członkami określają prawa i obowiązki członków wynikające ze stosunków prawnych pochodnych od członkostwa w spółdzielni.

Art. 19. § 1. Członek spółdzielni obowiązany jest do wniesienia wpisowego oraz zadeklarowanych udziałów stosownie do postanowień statutu.

§ 2. Członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu jej strat do wysokości zadeklarowanych udziałów.

§ 3. Członek spółdzielni nie odpowiada wobec wie­rzycieli spółdzielni za jej zobowiązania.

Art. 20. § 1. Członek spółdzielni obowiązany jest zadeklarować jeden udział, jeżeli statut nie zobowiązu­je członków do zadeklarowania większej ilości udzia­łów.

§ 2. Statut może przewidywać wnoszenie przez członków wkładów na własność spółdzielni lub do ko­rzystania z nich przez spółdzielnię na podstawie inne­go stosunku prawnego. W tym wypadku statut powi­nien określać charakter i zakres przysługującego spół­dzielni prawa do wkładów, wysokość wkładów oraz ich rodzaj, jeżeli są to wkłady niepieniężne, terminy ich wnoszenia, zasady wyceny i zwrotu w wypadku li­kwidacji spółdzielni, wystąpienia członka lub ustania członkostwa z innych przyczyn, a także w innych wy­padkach przewidzianych w statucie.

Art. 21. Członek spółdzielni nie może przed usta­niem członkostwa żądać zwrotu wpłat dokonanych na udziały (nie dotyczy to jednak wpłat przekraczających ilość udziałów, których zadeklarowania wymaga statut obowiązujący w chwili żądania zwrotu). Zwrot tych wpłat nie może nastąpić przed zatwierdzeniem spra­wozdania finansowego za rok, w którym członek wy­stąpił z żądaniem oraz w wypadku, gdy jego udziały zostały przeznaczone na pokrycie strat spółdzielni (art. 19 § 2). Sposób i termin zwrotu określa statut.

Art. 22. Członek spółdzielni może wystąpić z niej za wypowiedzeniem. Wypowiedzenie powinno być do­konane pod nieważnością w formie pisemnej. Termin i okres wypowiedzenia określa statut. Za datę wystą­pienia uważa się następny dzień po upływie okresu wypowiedzenia.

Art. 23. (uchylony).

Art. 24. § 1. Spółdzielnia może rozwiązać stosunek członkostwa tylko przez wykluczenie albo wykreślenie członka.

§ 2. Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić w wypadku, gdy z jego winy umyślnej lub z powodu rażącego niedbalstwa dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub dobrymi obyczajami. Statut określa przyczyny wykluczenia.

§ 3. Członek niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn przez niego niezawinionych może być wykreślony z rejestru członków spółdzielni. Statut określa przyczyny wykreślenia.

§ 4. Wykluczenia albo wykreślenia może dokonać, stosownie do postanowień statutu, rada nadzorcza albo walne zgromadzenie spółdzielni. Organ, do którego kompetencji należy podejmowanie uchwał w sprawie wykluczenia albo wykreślenia, ma obowiązek wysłuchać wyjaśnień zainteresowanego członka spółdzielni.

§ 5. Organ, który podjął uchwałę w sprawie wykreślenia albo wykluczenia, ma obowiązek zawiadomić członka na piśmie wraz z uzasadnieniem o wykreśleniu albo wykluczeniu ze spółdzielni w terminie dwóch tygodni od dnia podjęcia uchwały. Uzasadnienie powinno w szczególności przedstawiać motywy, którymi kierował się organ spółdzielni uznając, że zachowanie członka wyczerpuje przesłanki wykluczenia albo wykreślenia określone w statucie. Zawiadomienie zwrócone z powodu niezgłoszenia przez członka zmiany podanego przez niego adresu ma moc prawną doręczenia.

§ 6. Jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma prawo:

1) odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do walnego zgromadzenia, w terminie określonym w statucie, albo

2) zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem; przepisy art. 42 stosuje się odpowiednio.

§ 7. W wypadku bezskutecznego upływu terminu do rozpatrzenia odwołania przez walne zgromadzenie, termin do zaskarżenia do sądu uchwały rady nadzorczej, o którym mowa w § 6 pkt 2, biegnie od dnia, w którym odwołanie powinno być najpóźniej rozpatrzone.

§ 8. W wypadku wniesienia do walnego zgromadzenia odwołania od uchwały rady nadzorczej w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członek spółdzielni ma prawo być obecny przy rozpatrywaniu odwołania i popierać je. Do wniesienia odwołania i jego rozpatrzenia stosuje się postanowienia statutu o postępowaniu wewnątrzspółdzielczym.

§ 9. Jeżeli statut nie przewiduje postępowania wewnątrzspółdzielczego, termin do wniesienia odwołania, o którym mowa w § 6 pkt 1, wynosi miesiąc od dnia doręczenia zawiadomienia o wykluczeniu albo wykreśleniu wraz z uzasadnieniem. Odwołanie powinno być rozpatrzone na najbliższym walnym zgromadzeniu, nie później jednak niż w ciągu dwunastu miesięcy od dnia wniesienia odwołania. Odwołujący się członek spółdzielni powinien być zawiadomiony o terminie walnego zgromadzenia co najmniej trzy tygodnie przed tym terminem.

§ 10. Wykluczenie albo wykreślenie staje się skuteczne z chwilą:

1) bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu uchwały rady nadzorczej, chyba że członek przed upływem tego terminu wniósł odwołanie od uchwały rady do walnego zgromadzenia;

2) bezskutecznego upływu terminu do wniesienia do walnego zgromadzenia odwołania od uchwały rady nadzorczej, jeżeli termin ten jest dłuższy od terminu do zaskarżenia do sądu uchwały rady;

3) bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu uchwały walnego zgromadzenia;

4) prawomocnego oddalenia przez sąd powództwa o uchylenie uchwały rady nadzorczej albo walnego zgromadzenia.

Art. 25. § 1. Członka zmarłego skreśla się z rejestru członków spółdzielni ze skutkiem od dnia, w którym nastąpiła śmierć. Osobę prawną będącą członkiem spółdzielni skreśla się z rejestru członków ze skutkiem od dnia jej ustania.

§ 2. Jeżeli zmarły członek pozostawił więcej niż jednego spadkobiercę, spadkobiercy powinni w celu wykonywania przechodzących na nich praw majątko­wych zmarłego ustanowić wspólnego pełnomocnika lub wskazać zarządcę ustanowionego przez sąd przy odpowiednim zastosowaniu przepisów Kodeksu cy­wilnego o zarządzie rzeczą wspólną.

Art. 26. § 1. Udział byłego członka wypłaca się na podstawie zatwierdzonego sprawozdania finansowe­go za rok, w którym członek przestał należeć do spół­dzielni. Sposób i terminy wypłaty określa statut.

§ 2. Byłemu członkowi nie przysługuje prawo do funduszu zasobowego oraz do innego majątku spół­dzielni, z zastrzeżeniem art. 125 § 5a.

Art. 27. § 1. Członek może rozporządzać swoimi roszczeniami do spółdzielni o wypłatę udziałów oraz o zwrot wkładów lub o wypłatę ich równowartości ze skutecznością od dnia, w którym roszczenia te stały się wymagalne.

§ 2. Wierzyciel członka może uzyskać zaspokojenie z jego udziałów dopiero z chwilą ustania członkostwa.

§ 3. Jeżeli egzekucja z innego majątku członka oka­że się bezskuteczna, a przepis szczególny nie stanowi inaczej, wierzyciel członka może skierować egzekucję do wniesionych przez członka wkładów. W takim wy­padku roszczenie członka o zwrot wkładów lub ich równowartości staje się wymagalne po upływie sze­ściu miesięcy od dnia zajęcia wkładów, chyba że wymagalność tego roszczenia nastąpiła wcześniej na podstawie innych przepisów.

§ 4. W razie zajęcia przez wierzyciela członka wkła­dów stanowiących środki produkcji, spółdzielni służy prawo pierwszeństwa ich nabycia w postępowaniu egzekucyjnym.

§ 5. Wierzytelności spółdzielni do członka z tytułu wpłat na udziały nie podlegają zajęciu na rzecz wierzy­cieli spółdzielni.

Art. 28. W razie otwarcia likwidacji w ciągu sześciu miesięcy lub wszczęcia postępowania upadłościowe­go w ciągu roku od dnia, w którym członek przestał należeć do spółdzielni, obowiązany jest on wobec spółdzielni do uczestniczenia w pokrywaniu jej strat tak, jak gdyby byt nadal członkiem.

Art. 29. § 1. Roszczenia o wypłatę udziałów, udzia­łu w nadwyżce bilansowej oraz z tytułu zwrotu wkła­dów albo ich równowartości pieniężnej ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat.

§ 2. (uchylony).

§ 3. Przepis § 1 nie ma zastosowania do roszczeń o zwrot nieruchomości.

Art. 30. Zarząd spółdzielni prowadzi rejestr człon­ków zawierający ich imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania (w odniesieniu do członków będących osobami prawnymi — ich nazwę i siedzibę), wysokość zadeklarowanych i wniesionych udziałów, wysokość wniesionych wkładów, ich rodzaj, jeżeli są to wkłady niepieniężne, zmiany tych danych, datę przyjęcia w poczet członków, datę wypowiedzenia członkostwa i jego ustania, a także inne dane przewidziane w statu­cie. Członek spółdzielni, jego małżonek i wierzyciel członka lub spółdzielni ma prawo przeglądać rejestr.

Art. 31. Zarząd spółdzielni powinien wydać każdemu członkowi na jego żądanie odpis statutu oraz regulaminów wydanych na podstawie tego statutu.

Art. 32. § 1. Statut może stanowić, że w określonych w nim sprawach między członkiem a spółdzielnią, członkowi przysługuje prawo odwołania się od uchwały organu spółdzielni do innego wskazanego w statucie organu spółdzielni w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym. W tym wypadku statut powinien określać zasady i tryb postępowania wewnątrzspółdzielczego, a w szczególności terminy wniesienia i rozpatrzenia odwołania.

§ 2. W wypadku wniesienia przez członka odwołania w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym bieg przedawnienia i terminów zawitych ulega zawieszeniu do dnia zakończenia tego postępowania, jednakże przez okres nie dłuższy niż rok od dnia, w którym organ odwoławczy powinien rozpatrzyć odwołanie.

§ 3. Postanowienia statutu o postępowaniu wewnątrzspółdzielczym nie mogą ograniczać dochodzenia przez członków ich praw na drodze sądowej. W wypadku zaskarżenia przez członka uchwały w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym i sądowym, postępowanie wewnątrzspółdzielcze ulega umorzeniu.

Art. 33. skreślone

Art. 34. (uchylony).

DZIAŁ IV

Organy spółdzielni

Art. 35. § 1. Organami spółdzielni są:

1) walne zgromadzenie;

2) rada nadzorcza, zwana dalej „radą";

3) zarząd;

4) w spółdzielniach, w których walne zgromadzenie jest zastąpione przez zebranie przedstawicieli — zebrania grup członkowskich (art. 59).

§ 2. Wybory do organów spółdzielni, o których mowa w paragrafie poprzedzającym, dokonywane są w głosowaniu tajnym spośród nieograniczonej liczby kandydatów. Odwołanie członka organu następuje także w głosowaniu tajnym.

§ 3. Statut może przewidywać powołanie także in­nych organów niż wymienione w § 1, składających się z członków spółdzielni. W takim wypadku statut okre­śla zakres uprawnień tych organów oraz zasady wybo­ru i odwoływania ich członków.

§ 4. Jeżeli statut nie stanowi inaczej, przy oblicza­niu wymaganej większości głosów dla podjęcia uchwały przez organ spółdzielni uwzględnia się tylko głosy oddane za i przeciw uchwale.

§ 5. Tryb zwoływania posiedzeń organów, o któ­rych mowa w § 1 pkt 2—4 i § 3, oraz sposób i warun­ki podejmowania uchwał przez te organy określa sta­tut lub przewidziane w nim regulaminy tych organów.

Rozdział 1

Walne zgromadzenie

Art. 36. § 1. Walne zgromadzenie jest najwyższym organem spółdzielni.

§ 2. Każdy członek ma jeden głos bez względu na ilość posiadanych udziałów. Statut spółdzielni, której członkami mogą być wyłącznie osoby prawne, może określać inną zasadę ustalania liczby głosów przysługujących członkom.

§ 3. Członek może uczestniczyć w walnym zgromadzeniu przez pełnomocnika, jeżeli ustawa lub statut nie stanowią inaczej. Osoby prawne będące członkami spółdzielni biorą udział w walnym zgromadzeniu przez ustanowionego w tym celu pełnomocnika.

§ 4. Pełnomocnik nie może zastępować więcej niż jednego członka. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do protokołu walnego zgromadzenia.

§ 5. Członek zarządu spółdzielni nie może być pełnomocnikiem na walnym zgromadzeniu. Nie dotyczy to spółdzielni liczących nie więcej niż dziesięciu członków, o ile statut nie stanowi inaczej.

§ 6. Pracownik spółdzielni może być pełnomocnikiem na walnym zgromadzeniu, tylko jeżeli jest również członkiem spółdzielni zatrudnionym na podstawie spółdzielczej umowy o pracę.

§ 7. Członek ma prawo korzystania na własny koszt z pomocy prawnej lub pomocy eksperta. Osoby, z których pomocy korzysta członek, nie są uprawnione do zabierania głosu.

§ 8. W walnym zgromadzeniu mają prawo uczestniczyć z głosem doradczym przedstawiciele związku rewizyjnego, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, oraz przedstawiciele Krajowej Rady Spółdzielczej.

Art. 37. § 1. Statut może postanowić, że jeżeli ilość członków przekroczy liczbę w nim określoną, walne zgromadzenie członków zostaje zastąpione przez ze­branie przedstawicieli. W takim wypadku statut powi­nien określać zasady ustalania liczby przedstawicieli i ich wyboru oraz czas trwania przedstawicielstwa.

§ 2. Do zebrania przedstawicieli stosuje się odpo­wiednio przepisy niniejszej ustawy i statutu o walnych zgromadzeniach.

§ 3. O czasie, miejscu i porządku obrad zebrania przedstawicieli należy zawiadomić wszystkich człon­ków spółdzielni w sposób wskazany w statucie.

§ 4. Członek spółdzielni niebędący przedstawicielem może uczestniczyć w zebraniu przedstawicieli bez prawa głosu.

Art. 38. § 1. Do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należy:

1) uchwalanie kierunków rozwoju działalności go­spodarczej oraz społecznej i kulturalnej;

2) rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwierdzanie sprawozdań rocznych i sprawozdań finansowych oraz podejmowanie uchwał co do wniosków członków spółdzielni, rady lub zarządu w tych sprawach i udzielanie absolutorium członkom za­rządu;

3) rozpatrywanie wniosków wynikających z przedsta­wionego protokołu polustracyjnego z działalności spółdzielni oraz podejmowanie uchwał w tym za­kresie;

4) podejmowanie uchwał w sprawie podziału nad­wyżki bilansowej (dochodu ogólnego) lub sposo­bu pokrycia strat;

5) podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nierucho­mości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej;

6) podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do innych organizacji gospodarczych oraz wystę­powania z nich;

7) oznaczanie najwyższej sumy zobowiązań, jaką spółdzielnia może zaciągnąć;

8) podejmowanie uchwał w sprawie połączenia się spółdzielni, podziału spółdzielni oraz likwidacji spółdzielni;

9) rozpatrywanie w postępowaniu wewnątrz spółdzielczym odwołań od uchwał rady;

10) uchwalanie zmian statutu;

11) podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia lub wystąpienia spółdzielni ze związku oraz upo­ważnienie zarządu do podejmowania działań w tym zakresie;

12) wybór delegatów na zjazd związku, w którym spół­dzielnia jest zrzeszona.

§ 2. Statut może zastrzec do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia podejmowanie uchwał rów­nież w innych sprawach.

Art. 39. § 1. Walne zgromadzenie zwołuje zarząd przynajmniej raz w roku w ciągu sześciu miesięcy po upływie roku obrachunkowego.

§ 2. Zarząd zwołuje walne zgromadzenie także na żądanie:

1) rady;

2) przynajmniej jednej dziesiątej, nie mniej jednak niż trzech członków, jeżeli uprawnienia tego nie zastrzeżono w statucie dla większej liczby człon­ków.

§ 3. W spółdzielniach, w których walne zgroma­dzenie jest zastąpione przez zebranie przedstawicieli, zarząd zwołuje je także na żądanie:

1) 1/3 przedstawicieli na zebranie przedstawicieli;

2) zebrań grup członkowskich obejmujących co naj­mniej 1/5 ogólnej liczby członków spółdzielni.

§ 4. Żądanie zwołania walnego zgromadzenia po­winno być złożone pisemnie z podaniem celu jego zwołania.

§ 5. W wypadkach wskazanych w § 2 i 3 walne zgromadzenie (zebranie przedstawicieli) zwołuje się w takim terminie, aby mogło się ono odbyć w ciągu sześciu tygodni od dnia wniesienia żądania. Jeżeli to nie nastąpi, zwołuje je rada nadzorcza, związek rewi­zyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, lub Krajo­wa Rada Spółdzielcza, na koszt spółdzielni.

Art. 40. § 1.O czasie, miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia zawiadamia się członków, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszo­na, oraz Krajową Radę Spółdzielczą w sposób i w ter­minach określonych w statucie.

§ 2. Uprawnieni do żądania zwołania walnego zgromadzenia (zebrania przedstawicieli), w myśl art. 39 § 2 i 3, mogą również żądać zamieszczenia oznaczonych spraw na porządku jego obrad, pod wa­runkiem wystąpienia z tym żądaniem w terminie przez statut określonym.

Art. 41. § 1. Walne zgromadzenie może podejmo­wać uchwały jedynie w sprawach objętych porząd­kiem obrad podanych do wiadomości członków w ter­minach i w sposób określonych w statucie.

§ 2. Uchwały podejmowane są zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy uprawnio­nych do głosowania, chyba że ustawa lub statut sta­nowią inaczej.

§ 3. Z obrad walnego zgromadzenia sporządza się protokół, który powinien być podpisany przez prze­wodniczącego walnego zgromadzenia oraz przez inne osoby wskazane w statucie.

§ 4. Protokoły są jawne dla członków spółdzielni, przedstawicieli związku rewizyjnego, w którym spół­dzielnia jest zrzeszona, oraz dla Krajowej Rady Spół­dzielczej.

§ 5. Protokoły przechowuje zarząd spółdzielni co najmniej przez dziesięć lat, o ile przepisy w sprawie przechowywania akt nie przewidują terminu dłuższe­go.

Art. 42. § 1. Uchwały walnego zgromadzenia obowiązują wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkie jej organy.

§ 2. Uchwała sprzeczna z ustawą jest nieważna.

§ 3. Uchwała sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca na celu pokrzywdzenie jej członka może być zaskarżona do sądu.

§ 4. Każdy członek spółdzielni lub zarząd może wytoczyć powództwo o uchylenie uchwały. Jednakże prawo zaskarżenia uchwały w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka przysługuje wyłącznie członkowi wykluczonemu albo wykreślonemu.

§ 5. Jeżeli zarząd wytacza powództwo, spółdzielnię reprezentuje pełnomocnik ustanowiony przez radę nadzorczą, a spółdzielnię, w której nie powołuje się rady nadzorczej, pełnomocnik ustanowiony przez walne zgromadzenie. W wypadku nieustanowienia pełnomocnika sąd właściwy do rozpoznania sprawy ustanawia kuratora dla spółdzielni.

§ 6. Powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia powinno być wniesione w ciągu sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia, jeżeli zaś powództwo wnosi członek nieobecny na walnym zgromadzeniu na skutek jego wadliwego zwołania - w ciągu sześciu tygodni od dnia powzięcia wiadomości przez tego członka o uchwale, nie później jednak niż przed upływem roku od dnia odbycia walnego zgromadzenia.

§ 7. Jeżeli ustawa lub statut wymagają zawiadomienia członka o uchwale, termin sześciotygodniowy wskazany w § 6 biegnie od dnia tego zawiadomienia dokonanego w sposób wskazany w statucie.

§ 8. Sąd może nie uwzględnić upływu terminu, o którym mowa w § 6, jeżeli utrzymanie uchwały walnego zgromadzenia w mocy wywołałoby dla członka szczególnie dotkliwe skutki, a opóźnienie w zaskarżeniu tej uchwały jest usprawiedliwione wyjątkowymi okolicznościami i nie jest nadmierne.

§ 9. Orzeczenie sądu ustalające nieistnienie albo nieważność uchwały walnego zgromadzenia bądź uchylające uchwałę ma moc prawną względem wszystkich członków spółdzielni oraz wszystkich jej organów.

Art. 43. (uchylony).

Rozdział 2

Rada nadzorcza

Art. 44. Rada sprawuje kontrolę i nadzór nad dzia­łalnością spółdzielni.

Art. 45. § 1. Rada składa się co najmniej z trzech członków wybranych stosownie do postanowień sta­tutu przez walne zgromadzenie, zebranie przedstawi­cieli lub zebrania grup członkowskich.

§ 2. Do rady mogą być wybierani wyłącznie człon­kowie spółdzielni. Jeżeli członkiem spółdzielni jest osoba prawna, do rady może być wybrana osoba niebędąca członkiem spółdzielni, wskazana przez osobę prawną.

§ 3. (uchylony).

§ 4. Kadencję rady określa statut, z zastrzeżeniem art. 8² ust. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

§ 5. Przed upływem kadencji członek rady może być odwołany większością 2/3 głosów przez organ, który go wybrał.

§ 6. Członkowi rady spółdzielni można wypowie­dzieć umowę o pracę albo warunki pracy lub płacy tyl­ko w wypadkach, w których Kodeks pracy dopuszcza dokonanie takiej czynności w stosunku do członka za­kładowego organu związku zawodowego. Przepis ten stosuje się odpowiednio do członków rady świadczą­cych pracę na innej podstawie niż umowa o pracę.

Art. 46. § 1. Do zakresu działania rady należy:

1) uchwalanie planów gospodarczych i programów działalności społecznej i kulturalnej;

2) nadzór i kontrola działalności spółdzielni poprzez:

a) badanie okresowych sprawozdań oraz sprawoz­dań finansowych,

b) dokonywanie okresowych ocen wykonania przez spółdzielnię jej zadań gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania przez spółdzielnię praw jej członków,

c) przeprowadzanie kontroli nad sposobem zała­twiania przez zarząd wniosków organów spół­dzielni i jej członków;

3) podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obcią­żenia nieruchomości oraz nabycia zakładu lub in­nej jednostki organizacyjnej;

4) podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do organizacji społecznych oraz występowania z nich;

5) zatwierdzanie struktury organizacyjnej spółdzielni;

6) rozpatrywanie skarg na działalność zarządu;

7) składanie walnemu zgromadzeniu sprawozdań za­wierających w szczególności wyniki kontroli i oce­nę sprawozdań finansowych;

8) podejmowanie uchwał w sprawach czynności prawnych dokonywanych między spółdzielnią a członkiem zarządu lub dokonywanych przez spółdzielnię w interesie członka zarządu oraz re­prezentowanie spółdzielni przy tych czynnościach; do reprezentowania spółdzielni wystarczy dwóch członków rady przez nią upoważnionych.

§ 2. Statut może zastrzec do zakresu działania rady jeszcze inne uprawnienia. Statut może również przeka­zać do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia podejmowanie uchwał we wszystkich lub niektórych sprawach wymienionych w § 1 pkt 1, 3 oraz 5; w takim wypadku statut może przyjąć dla rady nazwę komisji rewizyjnej.

§ 3. Statut może przewidywać wybór przez radę jej prezydium z zadaniem organizowania pracy rady.

§ 4. W celu wykonania swoich zadań rada może żą­dać od zarządu, członków i pracowników spółdzielni wszelkich sprawozdań i wyjaśnień, przeglądać księgi i dokumenty oraz sprawdzać bezpośrednio stan mająt­ku spółdzielni.

Art. 46a. W spółdzielni, o której mowa w art. 6 § 2a, oraz w spółdzielni produkcji rolnej, w której liczba członków nie przekracza dziesięciu, nie powołuje się rady, o ile statut nie stanowi inaczej. W tym przypadku kompetencje rady wykonuje walne zgromadzenie członków.

Art. 47. (uchylony).

Rozdział 3

Zarząd

Art. 48. § 1. Zarząd kieruje działalnością spółdziel­ni oraz reprezentuje ją na zewnątrz.

§ 2. Podejmowanie decyzji niezastrzeżonych w ustawie lub statucie innym organom należy do za­rządu.

Art. 49. § 1. Skład i liczbę członków zarządu okre­śla statut. Statut może przewidywać zarząd jednooso­bowy, którym jest prezes, i ustalać wymagania, jakie powinna spełniać osoba wchodząca w skład zarządu lub prezes w zarządzie jednoosobowym.

§ 2. Członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje, stosownie do postanowień statutu, rada lub walne zgromadzenie.

§ 3. Spółdzielnie, których członkami są wyłącznie osoby prawne, wybierają zarząd spośród kandydatów będących osobami fizycznymi wskazanymi przez te osoby prawne. W spółdzielniach, w których członkami są osoby fizyczne i osoby prawne, członków zarządu wybiera się również spośród kandydatów wskazanych przez osoby prawne.

§ 4. Walne zgromadzenie może odwołać tych członków zarządu, którym nie udzieliło absolutorium (art. 38 § 1 pkt 2), niezależnie od tego, który organ sto­sownie do postanowień statutu wybiera członków za­rządu. W tym wypadku nie stosuje się przepisu art. 41 § 1.

§ 5. Zarząd jednoosobowy nie może dokonywać czynności w sprawach wynikających ze stosunku członkostwa. Czynności takie są dokonywane przez ra­dę nadzorczą, chyba że statut przewiduje właściwość walnego zgromadzenia.

Art. 50. § 1. Jeżeli statut tak stanowi, członek zarzą­du wybierany przez walne zgromadzenie może być za­wieszony w czynnościach przez radę, o ile jego działal­ność jest sprzeczna z przepisami prawa lub statutu.

§ 2. Rada zawieszając w czynnościach członka za­rządu podejmuje uchwały niezbędne do prawidłowe­go prowadzenia działalności spółdzielni oraz zwołuje niezwłocznie walne zgromadzenie.

§ 3. Członka zawieszonego powiadamia się nie­zwłocznie w formie pisemnej o jego zawieszeniu z po­daniem przyczyn zawieszenia.

Art. 51. (uchylony).

Art. 52. § 1. Z członkami zarządu zatrudnianymi w spółdzielni rada spółdzielni nawiązuje stosunek pra­cy — w zależności od powierzonego stanowiska — na podstawie umowy o pracę albo powołania (art. 68 Ko­deksu pracy). Nie dotyczy to spółdzielni pracy, w któ­rych zatrudnienie członków następuje bez względu na stanowisko na podstawie spółdzielczej umowy o pra­cę, oraz tych spółdzielni produkcji rolnej, w których podstawą świadczenia pracy przez członków jest sto­sunek członkostwa.

§ 2. Odwołanie członka zarządu lub zawieszenie go w czynnościach nie narusza jego uprawnień wynikają­cych ze stosunku pracy lub innego stosunku prawne­go, którego przedmiotem jest świadczenie pracy.

§ 3. W razie odwołania członka zarządu zatrudnio­nego w spółdzielni na podstawie powołania, prawo odwołania go ze stanowiska pracy przysługuje zarzą­dowi spółdzielni.

Art. 53. (uchylony).

Art. 54. § 1. Oświadczenia woli za spółdzielnię składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i pełnomocnik. W spółdzielniach o zarządzie jednoosobowym oświadczenie woli mogą składać również dwaj pełnomocnicy.

§ 2. Oświadczenia, o których mowa w § 1, składa się w ten sposób, że pod nazwą spółdzielni osoby upoważnione do ich składania zamieszczają swoje podpisy.

§ 3. Oświadczenia pisemne skierowane do spół­dzielni, a złożone w jej lokalu albo jednemu z człon­ków zarządu lub pełnomocnikowi, mają skutek praw­ny względem spółdzielni.

Art. 55. § 1. Zarząd może udzielić jednemu z człon­ków zarządu lub innej osobie pełnomocnictwa do do­konywania czynności prawnych związanych z kiero­waniem bieżącą działalnością gospodarczą spółdzielni lub jej wyodrębnionej organizacyjnie i gospodarczo jednostki, a także pełnomocnictwa do dokonywania czynności określonego rodzaju lub czynności szcze­gólnych.

§ 2. Statut spółdzielni może uzależnić udzielenie peł­nomocnictwa przez zarząd od uprzedniej zgody rady.

Rozdział 4

Przepisy wspólne dla rady i zarządu

Art. 56. § 1. Nie można być jednocześnie członkiem zarządu i przedstawicielem na zebranie przedstawicieli tej samej spółdzielni. Nie można być jednocześnie członkiem rady i zarządu tej samej spółdzielni. W razie konieczności rada może wyznaczyć jednego lub kilku ze swoich członków do czasowego pełnienia funkcji członka (członków) zarządu.

§ 2. Członkowie zarządu i rady nie mogą brać udziału w głosowaniu w sprawach wyłącznie ich doty­czących.

§ 3. Członkowie rady i zarządu nie mogą zajmo­wać się interesami konkurencyjnymi wobec spół­dzielni, a w szczególności uczestniczyć jako wspólni­cy lub członkowie władz przedsiębiorców prowadzą­cych działalność konkurencyjną wobec spółdzielni. Naruszenie zakazu konkurencji stanowi podstawę od­wołania członka rady lub zarządu oraz powoduje in­ne skutki prawne przewidziane w odrębnych przepi­sach.

§ 4. W wypadku naruszenia przez członka rady nadzorczej zakazu konkurencji określonego w § 3 — rada może podjąć uchwałę o zawieszeniu członka tego organu w pełnieniu czynności. Statut określa termin zwołania posiedzenia organu, który dokonał wyboru zawieszonego członka rady. Powyższy organ rozstrzy­ga o uchyleniu zawieszenia bądź odwołaniu zawieszo­nego członka rady.

Art. 57. W skład rady nie mogą wchodzić osoby będące kierownikami bieżącej działalności gospodar­czej spółdzielni lub pełnomocnikami zarządu oraz oso­by pozostające z członkami zarządu lub kierownikami bieżącej działalności gospodarczej spółdzielni w związku małżeńskim albo w stosunku pokrewień­stwa lub powinowactwa w linii prostej i w drugim stopniu linii bocznej.

Art. 58. Członek zarządu, rady oraz likwidator odpowiada wobec spółdzielni za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółdzielni, chyba że nie ponosi winy.

Rozdział 5

Zebrania grup członkowskich

Art. 59. § 1. W spółdzielniach, w których walne zgromadzenie zostaje zastąpione przez zebranie przedstawicieli, z zastrzeżeniem art. 8³ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, organami tych spółdzielni są także zebrania grup członkowskich. Zasady podziału członków na grupy członkowskie i zasady działania tych zebrań określa statut.

§ 2. Do uprawnień zebrań grup członkowskich na­leży:

1) wybieranie i odwoływanie przedstawicieli na ze­branie przedstawicieli;

2) wybieranie i odwoływanie członków rady spół­dzielni, jeśli statut tak stanowi;

3) rozpatrywanie spraw, które mają być przedmiotem obrad najbliższego zebrania przedstawicieli, i zgła­szanie swoich wniosków w tych sprawach;

4) rozpatrywanie okresowych sprawozdań rady i za­rządu;

5) wyrażanie swojej opinii i zgłaszanie do właściwych organów spółdzielni wniosków w sprawach spół­dzielni, a zwłaszcza we wspólnych sprawach członków wchodzących w skład zebrania grupy.

§ 3. Statut może również określać inne zadania i uprawnienia zebrań grup członkowskich.

DZIAŁ V (uchylony).

DZIAŁ VI (uchylony).

DZIAŁ VII

Gospodarka spółdzielni

Art. 67. Spółdzielnia prowadzi działalność gospo­darczą na zasadach rachunku ekonomicznego przy za­pewnieniu korzyści członkom spółdzielni.

Art. 68. Spółdzielnia odpowiada za swoje zobo­wiązania całym majątkiem.

Art. 69—74. (uchylone).

Art. 75. Zysk spółdzielni, po pomniejszeniu o po­datek dochodowy i inne obciążenia obowiązkowe wy­nikające z odrębnych przepisów ustawowych, stanowi nadwyżkę bilansową.

Art. 76. Nadwyżka bilansowa podlega podziałowi na podstawie uchwały walnego zgromadzenia. Co najmniej 5 % nadwyżki przeznacza się na zwiększenie funduszu zasobowego, jeżeli fundusz ten nie osiąga wysokości wniesionych udziałów obowiązkowych.

Art. 77. § 1. Część nadwyżki bilansowej pozostałej po dokonaniu odpisu, o którym mowa w art. 76, prze­znacza się na cele określone w uchwale walnego zgro­madzenia.

§ 2. Zasady podziału nadwyżki bilansowej między członków spółdzielni określa statut.

§ 3. Jeżeli zadeklarowane przez członka udziały nie zostały w pełni wniesione, kwoty przypadające człon­kowi z tytułu podziału nadwyżki bilansowej zalicza się na poczet jego niepełnych udziałów.

§ 4. Jeżeli podział części nadwyżki bilansowej mię­dzy członków ma nastąpić w formie oprocentowania udziałów, w podziale tym uwzględnia się byłych człon­ków (ich spadkobierców), którym przysługują roszcze­nia o wypłatę udziałów.

Art. 78. § 1. Zasadniczymi funduszami własnymi tworzonymi w spółdzielni są:

1) fundusz udziałowy powstający z wpłat udziałów członkowskich, odpisów na udziały członkowskie z podziału nadwyżki bilansowej lub innych źródeł określonych w odrębnych przepisach;

2) fundusz zasobowy powstający z wpłat przez człon­ków wpisowego, części nadwyżki bilansowej lub innych źródeł określonych w odrębnych przepi­sach.

§ 2. Spółdzielnia tworzy także inne fundusze wła­sne przewidziane w odrębnych przepisach oraz w jej statucie.

Art. 79. (uchylony).

Art. 80. (uchylony).

Art. 81. (uchylony).

Art. 82. Oprocentowanie wkładów pieniężnych stanowi koszt uzyskania przychodów.

Art. 83. (pominięty).

Art. 84 i 85. (uchylone).

Art. 86. (uchylony).

Art. 87. Spółdzielnia prowadzi rachunkowość na zasadach określonych odrębnymi przepisami.

Art. 88. (uchylony).

Art. 88a. § 1. Roczne sprawozdania finansowe spółdzielni podlegają badaniu pod względem rzetel­ności i prawidłowości. Uchwałę w tym zakresie podej­muje rada nadzorcza.

§ 2. Roczne sprawozdanie finansowe podlega ba­daniu w trybie i według zasad określonych w odręb­nych przepisach.

§ 3. Przepis § 1 i § 2 stosuje się odpowiednio do sprawozdań finansowych stanowiących podstawę przy łączeniu i podziale spółdzielni.

Art. 89. 1. Roczne sprawozdanie z działalności spółdzielni, łącznie ze sprawozdaniem finansowym i opinią biegłego rewidenta, jeżeli podlega ono obo­wiązkowemu badaniu, wykłada się w lokalu spółdziel­ni co najmniej na 14 dni przed terminem walnego zgromadzenia w celu umożliwienia członkom spół­dzielni zapoznania się z nim.

2. Ogłaszanie przez organizacje spółdzielcze do­kumentów, o których mowa w art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 oraz z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Nr 124, poz. 1152 i Nr 139, poz. 1324), następuje w „Monitorze Spółdzielczym".

Art. 90. § 1. Straty bilansowe spółdzielni pokrywa się z funduszu zasobowego, a w części przekraczającej fundusz zasobowy — z funduszu udziałowego i innych funduszów własnych spółdzielni według kolejności ustalonej przez statut. Straty pierwszego roku obra­chunkowego po założeniu spółdzielni mogą być po­kryte w roku następnym.

§ 2. Gdyby fundusze własne nie wystarczyły na po­krycie strat, walne zgromadzenie może podjąć uchwa­łę zobowiązującą członków do wcześniejszego wpła­cenia udziałów, niż to przewiduje statut.

§ 3. Strata bilansowa w banku spółdzielczym po­krywana jest według zasad i w terminach określonych w programie postępowania naprawczego, o którym mowa w art. 142 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. — Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, Nr 126, poz. 1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr 241, poz. 2074 oraz z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 60, poz. 525 i Nr 65, poz. 594).

DZIAŁ VIII

Lustracja

Art. 91. § 1. Każda spółdzielnia obowiązana jest przynajmniej raz na trzy lata, a w okresie pozostawania w stanie likwidacji corocznie, poddać się lustracyjnemu badaniu legalności, gospodarności i rzetelności całości jej działania. Lustracja obejmuje okres od poprzedniej lustracji.

§ 1¹. W spółdzielniach mieszkaniowych w okre­sie budowania przez nie budynków mieszkalnych i rozliczania kosztów budowy tych budynków, a także w spółdzielniach w stanie likwidacji, lustrację przepro­wadza się corocznie.

§ 1². Jeżeli spółdzielnia mieszkaniowa nie pod­da się badaniu lustracyjnemu przewidzianemu w § 1 i § 1¹, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, lub Krajowa Rada Spółdzielcza przeprowa­dza z własnej inicjatywy badanie lustracyjne działalno­ści spółdzielni na jej koszt.

§ 2. Spółdzielnia może wystąpić w każdym czasie o przeprowadzenie lustracji całości lub części jej dzia­łalności albo tylko określonych zagadnień. Lustracja może być przeprowadzona na żądanie walnego zgro­madzenia, rady lub 1/5 członków spółdzielni.

§ 21. Celem lustracji jest:

1) sprawdzenie przestrzegania przez spółdzielnię przepisów prawa i postanowień statutu;

2) zbadanie przestrzegania przez spółdzielnię prowadzenia przez nią działalności w interesie ogółu członków;

3) kontrola gospodarności, celowości i rzetelności realizacji przez spółdzielnię jej celów ekonomicznych, socjalnych oraz kulturalnych;

4) wskazywanie członkom na nieprawidłowości w działalności organów spółdzielni;

5) udzielanie organizacyjnej i instruktażowej pomocy w usuwaniu stwierdzonych nieprawidłowości oraz w usprawnieniu działalności spółdzielni.

§ 3. Lustrację przeprowadzają właściwe związki re­wizyjne w spółdzielniach w nich zrzeszonych. Spół­dzielnie niezrzeszone zlecają odpłatne przeprowadze­nie lustracji wybranemu związkowi rewizyjnemu lub Krajowej Radzie Spółdzielczej.

§ 4. Lustratora wyznacza związek rewizyjny, w któ­rym spółdzielnia jest zrzeszona, lub Krajowa Rada Spółdzielcza. Obowiązki lustratora może pełnić osoba, która uzyskała uprawnienia lustracyjne wydane przez Krajową Radę Spółdzielczą. Kryteria kwalifikacyjne lu­stratorów oraz tryb przeprowadzania lustracji określa Krajowa Rada Spółdzielcza.

§ 5. Jeżeli działalność lustratora jest niezgodna z prawem, a także jeżeli lustrator nie zachowuje w ta­jemnicy wiadomości o działalności spółdzielni uzyska­nych przy lustracji. Krajowa Rada Spółdzielcza z wła­snej inicjatywy lub na wniosek związku rewizyjnego, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, może go pozba­wić uprawnień lustratora. Zachowanie tajemnicy nie obowiązuje wobec organów lustrowanej spółdzielni, związku rewizyjnego, który lustratora wyznaczył. Kra­jowej Rady Spółdzielczej oraz organów wymiaru spra­wiedliwości.

§ 6. Uchwała Krajowej Rady Spółdzielczej w spra­wie pozbawienia uprawnień lustratora jest ostateczną decyzją w rozumieniu przepisów Kodeksu postępo­wania administracyjnego, który stosuje się odpo­wiednio.

Art. 92. § 1. Lustrator obowiązany jest zawiadomić radę i zarząd o rozpoczęciu lustracji. Członkowie rady uprawnieni są do uczestniczenia w lustracji.

§ 2. Lustrator uprawniony jest do przeglądania ksiąg i wszelkich dokumentów w lustrowanej spół­dzielni oraz do bezpośredniego sprawdzania jej stanu majątkowego, a organy spółdzielni i jej pracownicy obowiązani są do udzielania mu żądanych wyjaśnień i wszelkiej pomocy.

Art. 93. § 1. Z czynności lustracyjnych lustrator sporządza protokół, który składa radzie i zarządowi spółdzielni. Protokół sporządzony przez lustratora ma moc dokumentu urzędowego.

§ 1a. Na podstawie protokołu z lustracji przeprowadzający ją związek rewizyjny lub Krajowa Rada Spółdzielcza opracowuje wnioski polustracyjne oraz przekazuje je zarządowi i radzie.

§ 1b. Zarząd obowiązany jest corocznie przekazywać podmiotowi przeprowadzającemu lustrację i walnemu zgromadzeniu informację o realizacji wniosków polustracyjnych.

§ 2. Zarząd obowiązany jest na żądanie członka spółdzielni udostępnić mu do wglądu protokół lustracji oraz wnioski polustracyjne i informacje o ich realizacji.

§ 3. (uchylony).

§ 4. Wnioski z przeprowadzonej lustracji powinny być przedstawione przez radę nadzorczą najbliższemu walnemu zgromadzeniu.

Art. 93a. § 1. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej ma prawo żądania informacji i danych, dotyczących organizacji i działalności spółdzielni mieszkaniowych, niezbędnych do dokonywania oceny zgodności z prawem i gospodarności działalności spółdzielni.

§ 2. W przypadku naruszenia prawa przez spółdzielnię mieszkaniową minister występuje do właściwego związku rewizyjnego, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, lub do Krajowej Rady Spółdzielczej z wnioskiem o przeprowadzenie lustracji. Lustrację przeprowadza się na koszt spółdzielni.

§ 3. Lustrację, o której mowa w § 2, związek rewizyjny lub Krajowa Rada Spółdzielcza ma obowiązek wszcząć w ciągu 30 dni od dnia otrzymania wniosku ministra.

§ 4. Podmiot przeprowadzający lustrację obowiązany jest przesłać protokół z czynności lustracyjnych ministrowi.

§ 5. W przypadku niewykonania przez spółdzielnię mieszkaniową wniosków z przeprowadzonej lustracji minister nakazuje jej uwzględnienie tych wniosków w terminie 3 miesięcy.

Art. 94 i 95. (uchylone).

DZIAŁ IX

Łączenie się spółdzielni

Art. 96. Spółdzielnia może w każdym czasie połą­czyć się z inną spółdzielnią na podstawie uchwał wal­nych zgromadzeń łączących się spółdzielni, powzię­tych większością 2/3 głosów.

Art. 97. Uchwały o połączeniu powinny zawierać:

1) oznaczenie spółdzielni przejmującej;

2) przyjęcie statutu stanowiącego podstawę dalszej jej działalności; statut nie może uszczuplać naby­tych praw majątkowych członków;

3) datę połączenia.

Art. 98. § 1. Podstawę rachunkową połączenia sta­nowią sprawozdania finansowe łączących się spół­dzielni, sporządzone na dzień połączenia.

§ 2. Jeżeli walne zgromadzenia łączących się spół­dzielni nie postanowią inaczej, podział nadwyżki bilan­sowej nastąpi oddzielnie według sprawozdań finanso­wych sporządzonych na dzień połączenia.

Art. 99. Połączenie oraz wynikające z niego zmiany statutu wywierają skutek od chwili wpisania ich do Krajowego Rejestru Sądowego, z wyjątkiem przewi­dzianym w art. 102 § 1.

Art. 100. Członkowie, którzy w chwili połączenia należeli do spółdzielni przejmowanej, stają się człon­kami spółdzielni przejmującej. Wpłaty na udziały wpi­suje się członkom spółdzielni przejmowanej w takiej wysokości, jaka wynika z ustalonej w sprawozdaniu fi­nansowym kwoty przejętego funduszu udziałowego.

Art. 101. Wskutek połączenia majątek spółdzielni przejętej przechodzi na spółdzielnię przejmującą, a wierzyciele i dłużnicy pierwszej stają się wierzyciela­mi i dłużnikami drugiej.

Art. 102. § 1. Niezwłocznie po podjęciu uchwał o połączeniu zamiast zarządu i rady spółdzielni przej­mowanej działa zarząd i rada spółdzielni przejmującej.

§ 2. Zarząd spółdzielni przejmującej obowiązany jest niezwłocznie zgłosić uchwałę o połączeniu do Kra­jowego Rejestru Sądowego łączących się spółdziel­ni.

§ 3. Jeżeli uchwały walnych zgromadzeń o połą­czeniu tak stanowią, po wpisie połączenia do Krajowe­go Rejestru Sądowego spółdzielnia dokonuje nie­zwłocznie wyborów rady i zarządu.

DZIAŁ X

(uchylony).

DZIAŁ XI

Podział spółdzielni

Art. 108. § 1. Spółdzielnia może podzielić się na podstawie uchwały walnego zgromadzenia podjętej zwykłą większością głosów w ten sposób, że z jej wy­dzielonej części zostaje utworzona nowa spółdzielnia.

§ 2. Uchwała o podziale spółdzielni powinna za­wierać:

1) oznaczenie dotychczasowej spółdzielni i powstają­cej w wyniku podziału;

2) listę członków lub określenie grup członków prze­chodzących do powstającej spółdzielni;

3) zatwierdzenie sprawozdania finansowego spół­dzielni i planu podziału składników majątkowych oraz praw i zobowiązań;

4) datę podziału spółdzielni.

Art. 108a. § 1. Członkowie spółdzielni, których prawa i obowiązki majątkowe są związane z wyodrębnioną organizacyjnie jednostką spółdzielni albo z częścią majątku spółdzielni, która nadaje się do takiego wyodrębnienia, mogą na podstawie uchwały podjętej większością głosów tych członków wystąpić do zarządu spółdzielni z żądaniem zwołania walnego zgromadzenia w celu podjęcia uchwały o podziale spółdzielni w ten sposób, że z tej jednostki organizacyjnej albo części majątku zostanie utworzona nowa spółdzielnia. W zakresie reprezentacji tych członków stosuje się odpowiednio przepisy o zakładaniu spółdzielni.

§ 2. Zarząd spółdzielni jest zobowiązany niezwłocznie przygotować dokumenty niezbędne do podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o podziale oraz udostępnić je członkom żądającym podziału.

§ 3. Walne zgromadzenie może podjąć uchwałę odmawiającą podziału tylko ze względu na ważne interesy gospodarcze dotychczasowej spółdzielni lub istotne interesy jej członków.

§ 4. W razie podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały odmawiającej podziału spółdzielni albo uchwały o podziale naruszającej istotne interesy członków występujących z żądaniem podziału, członkowie, którzy wystąpili z takim żądaniem, mogą w terminie sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia wystąpić do sądu o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale.

§ 5. Przepis § 4 stosuje się odpowiednio w razie nierozpatrzenia przez walne zgromadzenie zgłoszonego przez członków żądania w terminie trzech miesięcy od dnia jego doręczenia.

§ 6. W razie podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o podziale niezawierającej wszystkich składników treści tej uchwały określonych w art. 108 § 2, członkowie zgłaszający żądanie podziału mogą wystąpić do zarządu spółdzielni z żądaniem zwołania walnego zgromadzenia w celu podjęcia uzupełniającej uchwały o podziale. Przepisy § 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

§ 7. Przepisy § 2-6 stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy z żądaniem podziału występuje organ spółdzielni powołany do reprezentowania członków, których prawa i obowiązki majątkowe są związane z wyodrębnioną organizacyjnie jednostką spółdzielni.

§ 8. Uchwała walnego zgromadzenia o podziale spółdzielni zawierająca wszystkie składniki treści określonej w art. 108 § 2 oraz prawomocne orzeczenie sądu zastępujące taka uchwałę stanowią podstawę do dokonania stosownych wpisów w rejestrze i w księdze wieczystej.

Art. 108b. § 1. Członkowie spółdzielni, których prawa i obowiązki majątkowe są związane z wyodrębnioną organizacyjnie jednostką spółdzielni albo z częścią majątku spółdzielni, która nadaje się do takiego wyodrębnienia, mogą przyjąć uchwałę większością głosów tych członków, o podziale w spółdzielni w ten sposób, że z tej jednostki organizacyjnej albo części majątku zostanie utworzona nowa spółdzielnia. W zakresie reprezentacji tych członków stosuje się odpowiednio przepisy o zakładaniu spółdzielni.

§ 2. Zarząd dotychczasowej spółdzielni jest obowiązany niezwłocznie, jednak nie dłużej niż w ciągu 60 dni, przygotować dokumenty niezbędne do dokonania podziału, o którym mowa w § 1, oraz udostępnić je członkom żądającym podziału.

§ 3. Walne zgromadzenie dotychczasowej spółdzielni nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia doręczenia zarządowi spółdzielni żądania zwołania walnego zgromadzenia w celu podjęcia uchwały o podziale spółdzielni, o której mowa w § 1, podejmuje uchwałę o podziale lub odmawiającą podziału. Uchwała odmawiająca podziału spółdzielni może być podjęta tylko ze względu na ważne interesy gospodarcze dotychczasowej spółdzielni lub istotne interesy jej członków.

§ 4. W razie niepodjęcia przez walne zgromadzenie dotychczasowej spółdzielni, w terminie określonym w § 3, uchwały o podziale spółdzielni, lub w razie podjęcia uchwały odmawiającej podziału, reprezentanci członków, którzy podjęli uchwałę, o której mowa w § 1, mogą w terminie sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia, wystąpić do sądu o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę walnego zgromadzenia, o której mowa w § 3.

§ 5. Uchwała walnego zgromadzenia o podziale spółdzielni spełniająca wymagania określone w art. 108 § 2 lub prawomocne orzeczenie sądu zastępujące taką uchwałę stanowią podstawę do dokonania wpisów do Krajowego Rejestru Sądowego i do księgi wieczystej.

§ 6. Koszty postępowania sądowego o wydanie orzeczenia, o którym mowa w § 4, ponoszą solidarnie członkowie wnoszący o podział spółdzielni oraz dotychczasowa spółdzielnia.

Art. 109. § 1. Niezwłocznie po podjęciu przez wal­ne zgromadzenie uchwały o podziale spółdzielni ze­branie członków przechodzących do powstającej spół­dzielni, a jeżeli uchwałę o podziale spółdzielni podjęło zebranie przedstawicieli — zebranie tych przedstawi­cieli, którzy przechodzą jako członkowie do powstają­cej spółdzielni:

1) uchwala statut powstającej spółdzielni; statut ten nie może uszczuplać nabytych praw majątkowych członków;

2) dokonuje wyboru tych organów spółdzielni, do których wyboru powołane jest, według przyjętego statutu, walne zgromadzenie.

§ 2. Podjęcie uchwał, o których mowa w paragra­fie poprzedzającym, wymaga zwykłej większości gło­sów.

§ 3. Jeżeli liczba członków przechodzących do po­wstającej spółdzielni jest mniejsza od liczby członków uprawniającej według statutu dotychczasowej spół­dzielni do zastąpienia walnego zgromadzenia przez ze­branie przedstawicieli, uchwały, o których mowa w § 1, podejmuje w ciągu miesiąca od dnia podjęcia uchwały o podziale spółdzielni zebranie członków przechodzących do powstającej spółdzielni. Zebranie to zwołuje zarząd dotychczasowej spółdzielni, powia­damiając pisemnie zainteresowanych członków o ter­minie zebrania i porządku jego obrad.

Art. 110.Zarząd spółdzielni powstającej jest obowiązany w terminie czternastu dni od dnia jego wyboru wystąpić z wnioskiem o wpisanie spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego, a zarząd spółdziel­ni dotychczasowej — z wnioskiem o dokonanie w tym rejestrze wpisu o jej podziale. Przepis art. 7 stosuje się odpowiednio.

Art. 111. Wskutek podziału spółdzielni na powsta­jącą spółdzielnię przechodzą z chwilą jej zarejestrowa­nia wynikające z planu podziału składniki majątkowe oraz prawa i zobowiązania. W tym też zakresie wierzyciele i dłużnicy dotychczasowej spółdzielni stają się wierzycielami i dłużnikami powstającej spółdzielni. Jednakże za zobowiązania powstałe przed podziałem spółdzielni spółdzielnia dotychczasowa i nowo po­wstała odpowiadają solidarnie.

Art. 112. Do podziału spółdzielni stosuje się odpo­wiednio przepisy art. 98 § 1 i art. 100.

DZIAŁ XII

Likwidacja spółdzielni

Art. 113. § 1. Spółdzielnia przechodzi w stan likwi­dacji:

1) z upływem okresu, na który, w myśl statutu, spół­dzielnię utworzono;

2) wskutek zmniejszenia się liczby członków poniżej wskazanej w statucie lub w ustawie, jeżeli spół­dzielnia w terminie jednego roku nie zwiększy licz­by członków do wymaganej wielkości;

3) wskutek zgodnych uchwał walnych zgromadzeń zapadłych większością 3/4 głosów na dwóch kolej­no po sobie następujących walnych zgromadze­niach, w odstępie co najmniej dwóch tygodni.

§ 2. W wypadkach przewidzianych w § 1 zarząd spółdzielni (likwidator) zgłosi do Krajowego Rejestru Sądowegootwarcie likwidacji spółdzielni i zawiado­mi o tym właściwy związek rewizyjny. Jeżeli zarząd (li­kwidator) tego nie uczyni, zgłoszenia dokona związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona.

Art. 114. § 1. Związek rewizyjny, w którym spół­dzielnia jest zrzeszona, może podjąć uchwałę o posta­wieniu spółdzielni w stan likwidacji, jeżeli:

1) działalność spółdzielni wykazuje rażące i uporczy­we naruszenia prawa lub postanowień statutu;

2) spółdzielnia została zarejestrowana z naruszeniem prawa;

3) spółdzielnia co najmniej od roku nie prowadzi działalności gospodarczej.

§ 2. Uchwałę związku rewizyjnego, o której mowa w § 1, spółdzielnia może zaskarżyć do sądu w ciągu sześciu tygodni od dnia jej doręczenia wraz z uzasad­nieniem. W razie niezaskarżenia uchwały w ustawo­wym terminie lub uprawomocnienia się orzeczenia oddalającego powództwo albo umarzającego postę­powanie w sprawie, związek rewizyjny zgłasza do Kra­jowego Rejestru Sądowego wniosek o otwarcie li­kwidacji, wyznaczając jednocześnie likwidatora.

Art. 115. Jeżeli spółdzielnia nie rozpoczęła działal­ności gospodarczej w ciągu roku od dnia jej zareje­strowania i nie posiada majątku, może ulec wykreśle­niu z Krajowego Rejestru Sądowego na wniosek związku rewizyjnego.

Art. 116. § 1. Spółdzielnia postawiona w stan likwi­dacji na podstawie art. 113 § 1 pkt 3 może przed (upły­wem roku od dnia podjęcia drugiej uchwały warnego zgromadzenia o likwidacji przywrócić swoją działal­ność na podstawie uchwały walnego zgromadzenia podjętej większością 3/4 głosów.

§ 2. Zarząd lub likwidator powinni uchwałę o przy­wróceniu działalności spółdzielni zgłosić niezwłocznie do Krajowego Rejestru Sądowego, dołączając odpis protokołu walnego zgromadzenia. Dokonany wpis sąd ogłosi w Monitorze Spółdzielczym.

Art. 117. Spółdzielnia w stanie likwidacji może po­łączyć się z inną spółdzielnią według zasad przewi­dzianych w art. 96—102.

Art. 118. § 1. Likwidatorami spółdzielni mogą być członkowie ostatniego zarządu lub osoby wybrane przez walne zgromadzenie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

§ 2. Likwidator może nie być członkiem spółdziel­ni. Likwidatorem może być także osoba prawna.

§ 3. Umowę z likwidatorem o wykonanie czynno­ści likwidacyjnych zawiera rada spółdzielni. W wypad­ku gdy zwołanie rady napotyka poważne trudności al­bo gdy likwidatora wyznacza związek rewizyjny, umo­wę z likwidatorem zawiera ten związek, działając w imieniu spółdzielni.

Art. 119. § 1. Do likwidatora stosuje się odpowied­nio przepisy dotyczące zarządu spółdzielni i członków zarządu, jeżeli przepisy o likwidacji nie stanowią ina­czej.

§ 2. Likwidator nie może zawierać nowych umów, chyba że jest to konieczne do przeprowadzenia likwi­dacji spółdzielni. Dalej idące ograniczenia może ustanowić organ, który wyznaczył likwidatora. Ogranicze­nia takie powinny być niezwłocznie zgłoszone przez li­kwidatora do Krajowego Rejestru Sądowego.

§ 3. Jeżeli zwołanie walnego zgromadzenia lub ra­dy spółdzielni napotyka poważne trudności, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, może upoważnić likwidatora do dokonania czynności okre­ślonego rodzaju, które wymagają uchwały walnego zgromadzenia lub rady spółdzielni.

§ 4. Likwidator może być odwołany w każdej chwi­li przez organ, który go wyznaczył. Ponadto likwidato­ra może odwołać z ważnych przyczyn związek rewizyj­ny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona.

§ 5. Organ, który odwołuje likwidatora, obowiąza­ny jest równocześnie wyznaczyć innego.

Art. 120. Z dniem wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego otwarcia likwidacji wygasają uprzednio udzielone pełnomocnictwa podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.

Art. 121. § 1. Spółdzielnia w likwidacji zachowuje dotychczasową swoją nazwę z dodaniem wyrazów: „w likwidacji".

§ 2. Osoba prawna wyznaczona na likwidatora składa oświadczenia w imieniu spółdzielni z zachowa­niem przepisów normujących składanie oświadczeń tej osoby.

Art. 122. Likwidator powinien niezwłocznie po wy­znaczeniu go:

1) zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego wnio­sek o wpisanie otwarcia likwidacji spółdzielni, je­żeli nie zostało to jeszcze dokonane, i zawiadomić o tym związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, oraz Krajową Radę Spółdzielczą;

2) powiadomić banki finansujące spółdzielnię oraz organy finansowe o otwarciu likwidacji spółdziel­ni;

3) ogłosić w Monitorze Spółdzielczym zawiadomie­nie o otwarciu likwidacji spółdzielni i wezwać wie­rzycieli do zgłoszenia wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia tego ogłoszenia;

4) przystąpić do sporządzenia sprawozdania finanso­wego na dzień otwarcia likwidacji oraz listy zobo­wiązań spółdzielni;

5) sporządzić plan finansowy likwidacji i plan zaspo­kojenia zobowiązań.

Art. 123. W czasie likwidacji nie stosuje się przepi­su art. 90 § 1, w zakresie kolejności pokrywania strat bilansowych.

Art. 124. § 1. O odmowie zaspokojenia zgłoszo­nych wierzytelności likwidator powinien zawiadomić wierzyciela pisemnie w ciągu czterech tygodni od dnia zgłoszenia wierzytelności.

§ 2. Na okres przewidziany w paragrafie poprze­dzającym bieg przedawnienia lub terminu zawitego ulega zawieszeniu.

§ 3. Uznanie przez likwidatora wierzytelności prze­rywa bieg przedawnienia i terminu zawitego, jeżeli zo­stało dokonane pisemnie.

Art. 125. § 1. Należności przypadające od spół­dzielni zaspokaja się w następującej kolejności:

1) koszty prowadzenia likwidacji;

2) należności ze stosunku pracy i należności, którym przepisy prawa przyznają taką samą ochronę jak należnościom ze stosunku pracy, oraz odszkodo­wanie z tytułu uszkodzenia ciała, wywołania roz­stroju zdrowia lub pozbawienia życia, w tym rów­nież odszkodowanie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych;

3) podatki i inne należności, do których stosuje się przepisy o zobowiązaniach podatkowych, oraz na­leżności z tytułu kredytów bankowych;

4) inne należności.

§ 2. O ile należności nie są jeszcze wymagalne lub są sporne, kwoty potrzebne na ich pokrycie powinny być złożone do depozytu sądowego.

§ 3. Z kwot pozostałych po spłaceniu wszystkich należności i po złożeniu do depozytu sądowego sum całkowicie zabezpieczających należności sporne lub niewymagalne dokonuje się stosunkowej wypłaty udziałów. Wypłaty tej nie można jednak dokonać przed upływem sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia wzywającego wierzycieli.

§ 4. Wierzyciele, którzy zgłosili wierzytelności po upływie tego terminu, mogą ich dochodzić z nierozdzielonego jeszcze majątku spółdzielni.

§ 5. Pozostały majątek zostaje przeznaczony na cele określone w uchwale ostatniego walnego zgro­madzenia.

§ 5a. Jeżeli zgodnie z uchwałą, o której mowa w § 5, pozostały majątek ma być w całości lub części podzielony między członków, w podziale tym uwzględnia się byłych członków, którym do chwili przejścia albo postawienia spółdzielni w stan likwida­cji nie wypłacono wszystkich udziałów.

§ 5b. Przepisu § 5a nie stosuje się do spółdzielni mieszkaniowych.

§ 6. Jeżeli uchwała walnego zgromadzenia nie za­wiera stosownego wskazania, likwidator przekazuje pozostały majątek nieodpłatnie na cele spółdzielcze lub społeczne.

Art. 126. § 1. Po zakończeniu likwidacji likwidator przedstawia walnemu zgromadzeniu do zatwierdzenia sprawozdanie finansowe na dzień zakończenia likwi­dacji.

§ 2. Jeżeli zwołanie walnego zgromadzenia na­potyka poważne trudności, likwidator przedstawia sprawozdanie finansowe do zatwierdzenia związko­wi rewizyjnemu, w którym spółdzielnia jest zrzeszo­na.

§ 3. Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji, likwidator zgłasza do Krajowego Rejestru Sądowego wniosek o wykreśle­nie spółdzielni z Krajowego Rejestru Sądowego oraz przekazuje księgi i dokumenty zlikwidowanej spół­dzielni do przechowania. Wykreślenie powinno być ogłoszone przez sąd.

Art. 127. W razie zaspokojenia wszelkich należno­ści przypadających od spółdzielni i złożenia do depo­zytu sądowego kwot na zabezpieczenie należności spornych lub niewymagalnych, spółdzielnia może ulec wykreśleniu z Krajowego Rejestru Sądowego przed zakończeniem prowadzonych przez nią lub prze­ciwko niej sporów sądowych. W takim wypadku w miejsce spółdzielni wchodzi jako strona związek re­wizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona. Związek rewizyjny obowiązany jest do przekazania kwot uzy­skanych w wyniku sporu na cele określone stosownie do art. 125 § 5 i 6.

Art. 128. § 1. Po wykreśleniu spółdzielni z Krajo­wego Rejestru Sądowego likwidator odpowiada wo­bec wierzycieli spółdzielni za wyrządzone im szkody przez niedopełnienie swoich ustawowych obowiąz­ków.

§ 2. Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do członków ostatniego zarządu spół­dzielni wykreślonej z Krajowego Rejestru Sądowego w trybie określonym w art. 115.

Art. 129. Minister Sprawiedliwości, w porozumie­niu z Ministrem Edukacji Narodowejoraz po zasię­gnięciu opinii Krajowej Rady Spółdzielczej, określi w drodze rozporządzenia sposób i czas przechowywa­nia ksiąg i dokumentów zlikwidowanych spółdzielni oraz organizacji spółdzielczych.

DZIAŁ XIII

Upadłość spółdzielni

Art. 130. § 1. Ogłoszenie upadłości spółdzielni na­stępuje w razie jej niewypłacalności.

§ 2. Jeżeli według sprawozdania finansowego spółdzielni ogólna wartość jej aktywów nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich zobowiązań, zarząd powi­nien niezwłocznie zwołać walne zgromadzenie, na któ­rego porządku obrad zamieszcza sprawę dalszego ist­nienia spółdzielni.

§ 3. Pomimo niewypłacalności spółdzielni walne zgromadzenie może podjąć uchwałę o dalszym istnie­niu spółdzielni, jeżeli wskaże środki umożliwiające wyjście jej ze stanu niewypłacalności.

§ 4. W razie podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o postawieniu spółdzielni w stan upadłości, zarząd spółdzielni obowiązany jest niezwłocznie zgło­sić do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości.

Art. 131. Z wnioskiem o ogłoszenie upadłości spółdzielni będącej w stanie likwidacji obowiązany jest wystąpić do sądu likwidator niezwłocznie po stwierdzeniu niewypłacalności spółdzielni.

Art. 132. Na wniosek wierzyciela, który zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości spółdzielni, sąd może zarządzić postawienie jej w stan upadłości pomimo uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni o dalszym jej istnieniu.

Art. 133. Jeżeli ze sprawozdania finansowego spo­rządzonego przez zarząd lub przez likwidatora wynika, że majątek spółdzielni, która zaprzestała swej działal­ności, nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowa­nia upadłościowego, a wierzyciele nie wyrażą zgody na ich pokrycie, sąd na wniosek wierzycieli lub Krajo­wej Rady Spółdzielczej zarządzi wykreślenie spółdziel­ni z Krajowego Rejestru Sądowego, zawiadamiając o tym wierzycieli i Krajową Radę Spółdzielczą. W ta­kim wypadku nie przeprowadza się postępowania upadłościowego.

Art. 134. Przepisy o organach spółdzielni stosuje się także podczas postępowania upadłościowego, je­żeli z przepisów prawa upadłościowego nie wynika inaczej.

Art. 135. Po ogłoszeniu upadłości członkowie spół­dzielni, na żądanie syndyka upadłości, niezwłocznie uiszczają niewpłaconą jeszcze część udziału.

Art. 136. Po ukończeniu postępowania upadłościo­wego syndyk upadłości zgłosi do sądu rejestrowego wniosek o wykreślenie spółdzielni z Krajowego Reje­stru Sądowego.

Art. 137. Do postępowania upadłościowego w sprawach nieuregulowanych niniejszą ustawą sto­suje się przepisy prawa upadłościowego.

Tytuł II

Przepisy szczególne dla spółdzielni produkcji rolnej, spółdzielni kółek rolniczych i spółdzielni pracy

DZIAŁ I

Spółdzielnie produkcji rolnej

Rozdział I

Rolnicze spółdzielnie produkcyjne

Oddział 1

Przedmiot działalności i członkostwo

Art. 138. Przedmiotem działalności rolniczej spół­dzielni produkcyjnej jest prowadzenie wspólnego go­spodarstwa rolnego oraz działalności na rzecz indywi­dualnych gospodarstw rolnych członków. Spółdziel­nia może również prowadzić inną działalność gospo­darczą.

Art. 139. § 1. Członkami spółdzielni mogą być rol­nicy będący:

1) właścicielami lub posiadaczami samoistnymi gruntów rolnych;

2) dzierżawcami, użytkownikami lub innymi posiada­czami zależnymi gruntów rolnych.

§ 2. Członkami spółdzielni mogą być również inne osoby mające kwalifikacje przydatne do pracy w spół­dzielni.

§ 3. (uchylony).

Art. 140. (uchylony).

Oddział 2

Wkłady gruntowe i pieniężne

Art. 141. § 1. Statut spółdzielni może przewidywać, że członek posiadający grunty jest obowiązany wnieść je w całości lub części jako wkład do spółdzielni.

§ 2. Przez wkład gruntowy rozumie się grunty oraz budynki lub ich części i inne urządzenia trwale z grun­tem związane, znajdujące się na tych gruntach w chwi­li ich wniesienia.

§ 3. Wniesienie wkładu gruntowego przez posia­dacza zależnego wymaga zgody właściciela.

Art. 142. Statut może przewidywać, że członkowi przysługuje prawo do dziatki przyzagrodowej. W ta­kim wypadku statut powinien określać, którym człon­kom przysługuje prawo do dziatki przyzagrodowej, wielkość działek i sposób ich wydzielania.

Art. 143. Użytkowanie przez spółdzielnię wkładów gruntowych jest odpłatne. Statut określa zasady wy­nagradzania za użytkowanie tych wkładów.

Art. 144. § 1. Grunty wniesione jako wkłady ocenia się na zasadzie szacunku porównawczego ich wartości użytkowej.

§ 2. Budynki i inne urządzenia stanowiące wkład szacuje się w pieniądzach według stanu i cen z dnia wniesienia.

Art. 145. § 1. Jeżeli statut lub umowa z członkiem inaczej nie postanawia, spółdzielnia nabywa prawo użytkowania wkładu gruntowego wniesionego przez członka, z chwilą przejęcia tego wkładu.

§ 2. Użytkowanie przez spółdzielnię wniesionych przez członka wkładów gruntowych regulują przepisy Kodeksu cywilnego.

Art. 146. (uchylony).

Art. 147. § 1. Członek będący właścicielem gruntu stanowiącego jego wkład może tym gruntem rozpo­rządzać aktami między żyjącymi lub na wypadek śmierci, jednakże o zamierzonym przeniesieniu wła­sności gruntu na osobę niebędącą członkiem tej sa­mej spółdzielni powinien spółdzielnię uprzedzić co najmniej na trzy miesiące przed dokonaniem tej czyn­ności.

§ 2. W razie odpłatnego przeniesienia własności wkładu gruntowego, spółdzielni przysługuje prawo pierwokupu. Nie dotyczy to wypadku przeniesienia własności wkładu na rzecz innego członka tej samej spółdzielni.

§ 3. Grunt przeniesiony na własność innego człon­ka tej samej spółdzielni powiększa wkład nabywcy.

Art. 148. § 1. Jeżeli statut przewiduje wniesienie wkładu gruntowego, powinien określać zasady i ter­min jego wycofania w razie ustania członkostwa w spółdzielni oraz określać zasady częściowego wyco­fania wkładu gruntowego w czasie trwania członko­stwa.

§ 2. Statut powinien określać również zasady i ter­min ostatecznych rozliczeń między członkiem wycofu­jącym wkład gruntowy a spółdzielnią.

§ 3. Członek wycofujący swój wkład otrzymuje ten sam grunt, który wniósł, jeżeli potrzeby wspólnej go­spodarki nie stoją temu na przeszkodzie. W przeciw­nym wypadku otrzymuje równoważny grunt z uwzględnieniem interesów obu stron.

§ 4. W wypadku gdy występuje różnica w obszarze lub wartości użytkowej zwracanych gruntów, następuje między stronami rozliczenie według cen rynkowych z dnia rozliczenia.

§ 5. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio do budynków i innych urządzeń sta­nowiących wkład, przy uwzględnieniu na rzecz spół­dzielni stopnia ich normalnego zużycia na skutek użyt­kowania zgodnego z przeznaczeniem.

Art. 149. W wypadku gdy grunt został wniesiony przez posiadacza samoistnego, a do chwili ustania członkostwa zasiedzenie nie nastąpiło, przedmiotem dalszego zasiedzenia staje się działka zamienna.

Art. 150. (uchylony).

Art. 151. Następcy prawni członka, jak również niebędący członkami właściciele gruntów wniesionych za ich zgodą do spółdzielni, mogą wycofać wkład grunto­wy według zasad odnoszących się do członka, który wypowiedział członkostwo.

Art. 152. § 1. Statut spółdzielni może zobowiązy­wać członków do wniesienia określonego wkładu pie­niężnego. Na poczet tego wkładu spółdzielnia może przyjąć środki produkcji, jak: inwentarz żywy, pasze, materiał siewny, urządzenia, maszyny i narzędzia przydatne we wspólnym gospodarstwie. Środki te podlegają oszacowaniu według stanu i cen z dnia wniesienia.

§ 2. Wkład pieniężny, jak i środki produkcji wnie­sione na jego poczet są przeliczane według zasad określonych w statucie.

§ 3. Wkład pieniężny jest oprocentowany w wyso­kości określonej w statucie.

§ 4. Wypłata odsetek od wkładu pieniężnego na­stępuje raz w roku w terminie wskazanym w statucie. Strony mogą uzgodnić, że należne za dany rok odset­ki zostaną zaliczone na powiększenie wkładu pienięż­nego członka.

Art. 153. § 1. Wkład pieniężny podlega zwrotowi w wypadku ustania członkostwa. Zwrot następuje w gotówce przy uwzględnieniu zasad, o których mo­wa w art. 152 § 2.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się do następców praw­nych członka.

Art. 154. § 1. Jeżeli statut dopuszcza możliwość wnoszenia nadobowiązkowego wkładu pieniężnego — wkład taki może być zwrócony w czasie trwania członkostwa.

§ 2. Do wkładu nadobowiązkowego stosuje się od­powiednio przepisy art. 152 i 153.

Art. 154a. Statut spółdzielni może przewidywać powiększenie wkładów pieniężnych z dochodu ogól­nego. W takim wypadku statut określa uprawnienia członków do wycofania w czasie trwania członkostwa części wkładu pochodzącego z odpisów.

Oddział 3

Praca

Art. 155. § 1. Zdolny do pracy członek spółdzielni ma prawo i obowiązek pracować w spółdzielni w roz­miarze ustalanym corocznie przez zarząd, stosownie do potrzeb wynikających z planu działalności gospo­darczej spółdzielni.

§ 2. Przy przydzielaniu pracy członkom spółdziel­nia powinna uwzględniać ich kwalifikacje zawodowe i osobiste.

Art. 156. § 1. Oprócz członków spółdzielnia może zatrudniać także ich domowników.

§ 2. Za domownika członka uważa się każdego członka jego rodziny, a także inne osoby, jeżeli za­mieszkują z nim wspólnie i prowadzą z nim wspólne gospodarstwo domowe.

Art. 157. Spółdzielnia poza członkami i domowni­kami może zatrudniać stosownie do swoich potrzeb również inne osoby na podstawie umowy o pracę lub na podstawie innego stosunku prawnego, którego przedmiotem jest świadczenie pracy.

Art. 158. § 1. Członkowie wynagradzani są za pra­cę w formie udziału w dochodzie podzielnym stosow­nie do wkładu ich pracy.

§ 2. Statut spółdzielni powinien określać jednostkę stanowiącą miernik oceny wkładu pracy członków.

§ 3. Szczegółowe zasady oceny wkładu pracy dla określenia udziału członków w dochodzie podzielnym ustala walne zgromadzenie, uwzględniając warunki pracy, potrzebne kwalifikacje oraz odpowiedzialność z tytułu powierzonej funkcji.

Art. 159. Domownikowi przysługuje wynagrodze­nie za pracę według zasad odnoszących się do człon­ka, chyba że w umowie zastrzeżono inny sposób wy­nagradzania.

Art. 160. Członkom i ich domownikom przysługuje prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego w wy­miarze i według zasad określonych w statucie. Statut określa także sposób obliczania wynagrodzenia przy­sługującego za czas urlopu.

Art. 161. § 1. Członkom i ich domownikom pracu­jącym w spółdzielni przysługuje prawo do świadczeń związanych z okresem ciąży, urodzeniem i wychowa­niem małego dziecka na zasadach określonych w przepisach prawa pracy.

§ 2. (uchylony).

Art. 162. § 1. Członkowie spółdzielni będący eme­rytami lub rencistami zachowują prawa członkowskie przewidziane w statucie.

§ 2. Członków, o których mowa w paragrafie po­przedzającym, nieobecnych na walnym zgromadzeniu nie wlicza się do liczby członków wymaganej w statu­cie dla ważności podejmowanych uchwał.

Oddział 4

Dochodzenie i ochrona roszczeń z tytułu pracy

Art. 163. Roszczeń z tytułu wynagrodzenia za pra­cę członek może dochodzić w drodze sądowej bez wy­czerpania postępowania wewnątrzspółdzielczego.

Art. 164. Roszczenia członka i domownika z tytułu wykonywanej pracy przedawniają się z upływem lat trzech od dnia, w którym roszczenie stało się wyma­galne.

Art. 165. Wynagrodzenia członka i domownika za pracę korzystają z takiej samej ochrony, jaką prawo za­pewnia wynagrodzeniu pracownika.

Oddział 5

Fundusze spółdzielni, dochód i jego podział

Art. 166. Dochód ogólny spółdzielni stanowi róż­nicę między przychodem uzyskanym w danym roku obrachunkowym z produkcji i usług oraz zysków nad­zwyczajnych a sumą poniesionych kosztów na tę dzia­łalność, pomniejszoną o straty nadzwyczajne i należ­ne podatki oraz powiększoną lub pomniejszoną o róż­nicę wartości zapasów między stanem na koniec roku obrachunkowego a stanem na początek tego roku. Przy ustalaniu dochodu ogólnego uwzględnia się udział spółdzielni w wyniku finansowym innych orga­nizacji.

Art. 167. § 1. Zasadniczymi funduszami własnymi tworzonymi w spółdzielni są:

1) fundusz udziałowy powstający z wpłat udziałów członkowskich, odpisów na udziały członkowskie z podziału dochodu ogólnego lub innych źródeł określonych w odrębnych przepisach;

2) fundusz zasobowy powstający z wpłat przez członków wpisowego, części dochodu ogólnego, wartości majątkowych otrzymanych nieodpłatnie lub innych źródeł określonych w odrębnych prze­pisach. Fundusz zasobowy zmniejsza się o straty na likwidacji środków trwałych oraz straty loso­we.

§ 2. Spółdzielnia tworzy także inne fundusze wła­sne przewidziane w odrębnych przepisach oraz w jej statucie.

Art. 168. Dochód ogólny podlega podziałowi na podstawie uchwały walnego zgromadzenia. Spół­dzielnia przeznacza co najmniej 3 % dochodu ogólne­go na fundusz zasobowy, jeżeli fundusz ten nie osiąga wysokości wniesionych udziałów obowiązkowych.

Art. 169 i 170. (uchylone).

Art. 171. § 1. Część dochodu ogólnego powstała po dokonaniu odpisów, o których mowa w art. 154a, 167 i 168, stanowi dochód podzielny podlegający po­działowi między członków i domowników z tytułu wy­konywania pracy.

§ 2. Statut może przewidywać uprawnienie walne­go zgromadzenia do dokonywania odpisów z docho­du podzielnego na rezerwę stabilizacji udziału w do­chodzie członków i domowników w latach następ­nych. W takim wypadku statut powinien określać za­sady wykorzystywania tej rezerwy.

§ 3. Podział dochodu podzielnego następuje w cią­gu miesiąca po zatwierdzeniu przez walne zgromadze­nie sprawozdania finansowego danego roku obra­chunkowego. Na poczet podziału spółdzielnia może wypłacać członkom i domownikom zaliczki według za­sad ustalonych w statucie.

Art. 172. W sprawach nieuregulowanych w art. 166—168 i 171 mają odpowiednie zastosowa­nie przepisy działu VII części I tytułu I niniejszej usta­wy, z wyjątkiem przepisów art. 75, 76, 77 § 1 i 2 oraz art. 78.

Rozdział 2 (uchylony).

Rozdział 3

Inne spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną

Art. 178. § 1. Poza spółdzielniami wymienionymi w rozdziale 1 niniejszego działu mogą być tworzone inne spółdzielnie, których podstawowym przedmio­tem działalności jest prowadzenie wspólnego gospo­darstwa rolnego.

§ 2. Jeżeli w takich spółdzielniach członkowie-osoby fizyczne mają według statutu wynikający z członko­stwa obowiązek wnoszenia w całości lub w części wkładów gruntowych i pieniężnych oraz pracy w spół­dzielni, to — w braku odmiennych postanowień statu­towych — stosuje się do nich odpowiednio przepisy art. 142—145, 147—149, 151—168, 171 i 172 i odpo­wiednie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące rolni­czych spółdzielni produkcyjnych. Statut może w szcze­gólności przewidywać odpowiednie stosowanie wy­łącznie przepisów art. 142—145, 147—149, 151—154 i odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego doty­czących rolniczych spółdzielni produkcyjnych, a w po­zostałym zakresie — przepisów części I tytułu I dzia­łu VII i przepisów prawa pracy. Dotyczy to zwłaszcza tworzonych z inicjatywy kółek rolniczych spółdzielni zrzeszających osoby fizyczne.

Rozdział 4 (uchylony).

DZIAŁ II

Spółdzielnie kółek rolniczych (usług rolniczych)

Art. 180. § 1. Przedmiotem gospodarczej działalno­ści spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych) jest świadczenie usług dla rolnictwa i innych rodzajów usług wynikających z potrzeb środowiska wiejskiego.

§ 2. Spółdzielnia może również zajmować się wy­twarzaniem środków i materiałów dla rolnictwa, prze­twórstwem rolnym i produkcją rolną (prowadzeniem gospodarstwa rolnego).

§ 3. W wypadku gdy spółdzielnia zrzesza obok osób prawnych również osoby fizyczne i zajmuje się produkcją rolną (prowadzeniem gospodarstwa rolne­go), a jej członkowie-osoby fizyczne mają według sta­tutu wynikający z członkostwa obowiązek wnoszenia w całości lub części wkładów gruntowych i pienięż­nych, to w braku odmiennych postanowień statuto­wych stosuje się do nich odpowiednio przepisy art. 142—145, 147—149, 151—154 i odpowiednie prze­pisy Kodeksu cywilnego dotyczące rolniczych spół­dzielni produkcyjnych.

DZIAŁ III

Spółdzielnie pracy

Art. 181. Przedmiotem gospodarczej działalno­ści spółdzielni pracy jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę człon­ków.

Art. 181a. § 1. Przedmiotem działalności spółdzielni inwalidów i spółdzielni niewidomych jest zawodowa i społeczna rehabilitacja inwalidów i niewidomych przez pracę w prowadzonym wspólnie przedsiębiorstwie.

§ 2. Spółdzielnie pracy rękodzieła ludowego i arty­stycznego tworzą nowe i kultywują tradycyjne warto­ści kultury materialnej, organizują i rozwijają rękodzie­ło ludowe i artystyczne, sztukę i przemysł artystyczny.

§ 3. W celu zapewnienia warunków wykonywania zadań statutowych, mających szczególny charakter społeczny, spółdzielnie, o których mowa w § 1 i 2, ko­rzystają z wszechstronnej pomocy organów władzy państwowej oraz administracji rządowej i samorządo­wej oraz ze zwolnień i ulg w świadczeniach publiczno­prawnych, określonych w odrębnych przepisach.

§ 4. (uchylony).

Art. 182. § 1. Spółdzielnia i członek spółdzielni ma­ją obowiązek pozostawania ze sobą w stosunku pracy. Poza wyjątkami przewidzianymi w przepisach ustawy odmowa nawiązania stosunku pracy lub pozostawa­nia w takim stosunku stanowi naruszenie istotnych praw i obowiązków wynikających ze stosunku człon­kostwa.

§ 2. Członek ma prawo do zatrudnienia stosownie do swoich kwalifikacji zawodowych i osobistych oraz aktualnych możliwości gospodarczych spółdzielni.

§ 3. Stosunek pracy pomiędzy spółdzielnią a jej członkiem nawiązuje się przez spółdzielczą umowę o pracę.

§ 4. W razie nienawiązania stosunku pracy z winy spółdzielni, członek może dochodzić przez cały czas trwania członkostwa zawarcia spółdzielczej umowy opracę. Niezależnie od tego może on, w ciągu roku od dnia powstania członkostwa, dochodzić odszkodowa­nia według przepisów prawa cywilnego.

Art. 183. § 1. Za pracę w spółdzielni członek spół­dzielni otrzymuje wynagrodzenie, na które składa się wynagrodzenie bieżące i udział w części nadwyżki bi­lansowej przeznaczonej do podziału między członków zgodnie z zasadami ustalonymi w statucie.

§ 2. Wynagrodzenie bieżące członka i jego udział w nadwyżce bilansowej korzystają z ochrony, jaką pra­wo zapewnia wynagrodzeniu pracownika.

Art. 184. § 1. Wypowiedzenie członkowi spółdziel­ni warunków pracy lub płacy jest dopuszczalne:

1) gdy jest uzasadnione potrzebami gospodarczymi lub organizacyjnymi spółdzielni, a w szczególno­ści wprowadzeniem nowych zasad wynagradza­nia, likwidacją działu pracy, w którym członek jest zatrudniony, likwidacją zajmowanego przez niego stanowiska pracy albo koniecznością zatrudnienia na danym stanowisku osoby o wyższych lub spe­cjalnych kwalifikacjach;

2) w razie utraty przez członka zdolności do wykony­wania dotychczasowej pracy stwierdzonej orze­czeniem lekarskim albo niezawinionej przez niego utraty uprawnień koniecznych do jej wykonywa­nia.

§ 2. Zaproponowane członkowi nowe warunki pra­cy lub płacy powinny odpowiadać jego kwalifikacjom

1 możliwościom gospodarczym spółdzielni.

Art. 185. W razie gospodarczej konieczności walne zgromadzenie, w celu zapewnienia pracy wszystkim członkom, może skrócić równomiernie czas pracy i zmniejszyć odpowiednio wynagrodzenie członków bez wypowiedzenia spółdzielczej umowy o pracę lub jej warunków. Uchwała walnego zgromadzenia po­winna dotyczyć co najmniej jednego działu pracy lub wszystkich członków wykonujących pracę tego same­go rodzaju.

Art. 186. § 1. Spółdzielcza umowa o pracę wygasa z ustaniem członkostwa oraz w wypadkach, w których przepisy prawa pracy przewidują wygaśnięcie umowy opracę z mocy prawa.

§ 2. Rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę w czasie trwania członkostwa jest niedopuszczalne, z wyjątkiem wypadków przewidzianych w art. 187

1 189 oraz rozwiązania tej umowy na skutek nieuzasad­nionej odmowy przyjęcia nowych warunków pracy lub płacy, a także rozwiązania jej na mocy porozumie­nia stron przy jednoczesnym wypowiedzeniu przez członka członkostwa.

Art. 187. Spółdzielnia może rozwiązać z członkiem spółdzielczą umowę o pracę w czasie trwania członko­stwa, z zachowaniem przewidzianego w Kodeksie pra­cy okresu wypowiedzenia, w razie:

1) zmniejszenia na podstawie uchwały rady spół­dzielni stanu zatrudnienia podyktowanego gospo­darczą koniecznością;

2) przyznania członkowi prawa do emerytury.

Art. 188. § 1. W razie naruszenia przez spółdzielnię przepisów art. 184, art. 187 i art. 191, członkowi spół­dzielni służy roszczenie o orzeczenie bezskuteczności wypowiedzenia spółdzielczej umowy o pracę lub jej warunków, a jeżeli spółdzielcza umowa o pracę uległa już rozwiązaniu — roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach.

§ 2. Członkowi spółdzielni, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje za czas pozostawania bez pracy, nie dłuższy jednak niż sześć miesięcy, wynagrodzenie obliczone na podstawie przeciętnego wynagrodzenia bieżącego z ostatnich trzech miesięcy oraz odpowiedni udział w części nad­wyżki bilansowej.

§ 3. Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do członka spółdzielni, który po wypo­wiedzeniu mu warunków pracy lub płacy z narusze­niem art. 184 przystąpił do pracy na warunkach okre­ślonych w tym wypowiedzeniu.

Art. 189. § 1. W czasie trwania członkostwa spół­dzielnia może rozwiązać spółdzielczą umowę o pracę bez wypowiedzenia tylko z przyczyn uzasadniających według przepisów Kodeksu pracy takie rozwiązanie umowy bez winy pracownika.

§ 2. Członkowi, z którym rozwiązano spółdzielczą umowę o pracę bez wypowiedzenia mimo braku przyczyn, o których mowa w paragrafie poprzedzają­cym, lub z naruszeniem przepisu art. 191, służy rosz­czenie o przywrócenie do pracy na poprzednich wa­runkach.

§ 3. Członkowi, który podjął pracę w wyniku przy­wrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy według zasad określo­nych w art. 188 § 2, nie mniej jednak niż w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Art. 190. § 1. Wypowiedzenie albo rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę, jak również wypowie­dzenie warunków pracy lub płacy wymaga przewi­dzianego w Kodeksie pracy współdziałania z organa­mi związku zawodowego, jeżeli związek taki działa w spółdzielni.

§ 2. Przepisy art. 184 oraz art. 187—189 nie wyłą­czają stosowania korzystniejszych dla członków spół­dzielni przepisów prawa pracy, zakazujących lub ogra­niczających wypowiedzenie umowy o pracę, wypo­wiedzenie przewidzianych tą umową warunków albo jej rozwiązanie bez wypowiedzenia.

Art. 191. Oświadczenie spółdzielni o wypowiedze­niu spółdzielczej umowy o pracę, o rozwiązaniu tej umowy bez wypowiedzenia albo o wypowiedzeniu warunków pracy lub płacy powinno być złożone w for­mie pisemnej z podaniem przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie albo rozwiązanie.

Art. 192. § 1. Po ustaniu przyczyn, które uzasadnia­ły wypowiedzenie albo rozwiązanie przez spółdzielnię spółdzielczej umowy o pracę bez wypowiedzenia w czasie trwania członkostwa, spółdzielnia i członek spółdzielni obowiązani są zawrzeć spółdzielczą umo­wę o pracę.

§ 2. W razie naruszenia przez spółdzielnię obo­wiązku, o którym mowa w paragrafie poprzedzają­cym, członkowi spółdzielni służy roszczenie o nawią­zaniu spółdzielczej umowy o pracę o treści odpowia­dającej aktualnym możliwościom gospodarczym spół­dzielni. Członkowi, który podjął pracę, przysługuje wy­nagrodzenie za czas pozostawania bez pracy na zasa­dach określonych w art. 188 § 2, z tym że za podstawę obliczenia wysokości przeciętnego wynagrodzenia przyjmuje się wynagrodzenie ustalone dla nowo pod­jętej pracy.

Art. 193. § 1. Wykluczenie członka ze spółdzielni może nastąpić:

1) z przyczyn uzasadniających według przepisów pra­wa pracy rozwiązanie umowy o pracę bez wypo­wiedzenia z winy pracownika;

2) w razie ciężkiego naruszenia obowiązków człon­kowskich lub umyślnego działania na szkodę spół­dzielni.

§ 2. Przepisy paragrafu poprzedzającego nie wyłą­czają stosowania art. 24 § 1.

§ 3. Wykluczenie nie może nastąpić po upływie jednego miesiąca od uzyskania przez spółdzielnię wia­domości o okolicznościach je uzasadniających.

§ 4. Wykluczenie członka, który byt zatrudniony na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwią­zaniem przez zakład pracy umowy o pracę bez wypo­wiedzenia z winy pracownika.

Art. 194. § 1. Wykreślenie z rejestru członków spół­dzielni może nastąpić tylko w wypadku, gdy:

1) członek nie jest zatrudniony w spółdzielni przez okres dłuższy niż jeden rok z przyczyn niezawinio­nych przez spółdzielnię;

2) członek utracił w znacznym stopniu lub całkowicie zdolność do pracy, a spółdzielnia nie może zatrud­nić go na stanowisku odpowiadającym jego ogra­niczonej zdolności do pracy;

3) członek utracił pełną zdolność do czynności praw­nych, a statut nie przewiduje członkostwa osób niemających takiej zdolności.

§ 2. W wypadku wymienionym w § 1 pkt 2 wykre­ślenie staje się skuteczne po upływie okresu przewi­dzianego w Kodeksie pracy dla wypowiedzenia umo­wy o pracę.

Art. 195. Jeżeli w spółdzielni działa związek zawo­dowy, spółdzielnia podejmuje uchwałę o wykluczeniu członka ze spółdzielni albo o wykreśleniu go z rejestru członków po zasięgnięciu opinii właściwego organu związku zawodowego.

Art. 196. § 1. Członkowi spółdzielni zatrudnionemu na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, którego spółdzielnia wykluczyła lub wykreśliła z rejestru człon­ków z naruszeniem przepisów art. 193—195, przysłu­gują roszczenia przewidziane w przepisach art. 188 § 1 i 2 lub, jeżeli jest to dla członka korzystniejsze, w prze­pisach prawa pracy dotyczących uprawnienia pracow­nika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez zakład pracy umowy o pracę bez wypowiedzenia.

§ 2. Roszczeń, o których mowa w paragrafie po­przedzającym, członek może dochodzić tylko wtedy, gdy dochodzi uchylenia uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu.

§ 3. Jeżeli wykluczenie albo wykreślenie było uza­sadnione, lecz nastąpiło z naruszeniem przepisu art. 193 § 3 lub art. 195, powództwo członka o uchyle­nie uchwały o wykluczeniu albo o wykreśleniu i o przywrócenie do pracy może być oddalone, o ile dalsze pozostawanie członka w spółdzielni nie dałoby się pogodzić z zasadami współżycia społecznego.

§ 4. Członkowi spółdzielni, który mimo bezzasad­nego wykluczenia ze spółdzielni albo wykreślenia z re­jestru członków nie dochodzi przywrócenia do pracy ani nawiązania członkostwa, przysługuje odszkodo­wanie odpowiadające wynagrodzeniu za okres wypo­wiedzenia.

Art. 197. § 1. Termin do wszczęcia przez członka spółdzielni postępowania przed sądem w sprawach dotyczących wypowiedzenia spółdzielczej umowy o pracę, warunków pracy i płacy, rozwiązania oraz od­mowy jej nawiązania wynosi czternaście dni i liczy się od dnia doręczenia pisemnego zawiadomienia człon­ka o oświadczeniu spółdzielni w tych sprawach wraz z uzasadnieniem.

§ 2. W wypadku wniesienia przez członka odwoła­nia w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym, termin określony w § 1 biegnie od dnia doręczenia członkowi spółdzielni zawiadomienia wraz z uzasadnieniem o uchwale organu odwoławczego lub od upływu ter­minu ustalonego w statucie do podjęcia uchwały przez ten organ.

Art. 198. § 1. Sprawy o istnienie członkostwa, o wykluczenie ze spółdzielni albo o wykreślenie z reje­stru członków, a także sprawy o roszczenia z tytułu niezgodnego z prawem wykluczenia ze spółdzielni al­bo wykreślenia z rejestru członków rozpoznają sądy właściwe dla spraw o prawa niemajątkowe.

§ 2. Członek może dochodzić w drodze sądowej uchylenia uchwały rady spółdzielni o wykluczeniu lub wykreśleniu bez wyczerpania postępowania we­wnątrzspółdzielczego. W takim wypadku zaskarżeniu przez członka podlega uchwała rady spółdzielni; ter­min do wniesienia powództwa o uchylenie tej uchwa­ły wynosi sześć tygodni i liczy się od dnia doręczenia członkowi zawiadomienia o wykluczeniu albo wykre­śleniu wraz z uzasadnieniem.

§ 3. Termin określony w paragrafie poprzedzają­cym dotyczy również dochodzenia przez członka rosz­czenia o odszkodowanie z tytułu bezzasadnego wyklu­czenia lub wykreślenia.

Art. 199. W sprawach nieuregulowanych przepisa­mi art. 182—198 do spółdzielczej umowy o pracę sto­suje się odpowiednio przepisy prawa pracy, z wyjąt­kiem przepisów Kodeksu pracy o zawieraniu umów o pracę na okres próbny.

Art. 200. § 1. Statut spółdzielni może uzależnić przyjęcie na członka od odbycia okresu kandydackie­go. W takim wypadku statut powinien wskazywać or­gan spółdzielni uprawniony do przyjmowania kandy­datów i określać czas trwania okresu kandydackiego.

§ 2. W stosunku do kandydatów na członków spół­dzielni termin przewidziany w art. 17 § 3 biegnie od dnia zakończenia okresu kandydackiego.

§ 3. Do kandydatów na członków spółdzielni stosu­je się przepisy Kodeksu pracy dotyczące osób zatrud­nionych na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony, jednakże stosunek pracy między kan­dydatem a spółdzielnią może być rozwiązany wcze­śniej, z zachowaniem terminów i zasad przewidzia­nych w przepisach Kodeksu pracy dla rozwiązania umowy zawartej na czas nieokreślony.

§ 4. Statut może przyznać kandydatom niektóre prawa i obowiązki członków spółdzielni.

§ 5. Pracownicy spółdzielni zatrudnieni co naj­mniej dwanaście miesięcy na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, ubiegający się o przyjęcie na członków spółdzielni, są zwolnieni od odbycia okresu kandydackiego. Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia takiego pracownika na członka, je­żeli spełnia on wymagania statutowe, a spółdzielnia ma możność dalszego jego zatrudnienia.

Art. 201. § 1. Statut może przewidywać zatrudnie­nie wszystkich lub niektórych członków nie na podsta­wie spółdzielczej umowy o pracę, lecz na podstawie umowy o pracę nakładczą, umowy zlecenia lub umo­wy o dzieło, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem dzia­łalności spółdzielni. Spółdzielnia ma obowiązek rów­nomiernie rozdzielać pracę między tych członków, z uwzględnieniem ich kwalifikacji.

§ 1a. Statut może przewidywać także zatrudnienie wszystkich lub niektórych członków na podstawie umowy o pracę.

§ 2. Do członków spółdzielni, o których mowa w § 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 182 § 1, 2 i 4, art. 183 oraz art. 186 § 1.

Art. 202. § 1. Do członków zatrudnionych na pod­stawie umowy o pracę nakładczą, poza przepisami, o których mowa w art. 201 § 2, stosuje się odpowied­nio także przepisy art. 184, 185, 187—198 i 200.

§ 2. W sprawach nieuregulowanych w art. 201 oraz w paragrafie poprzedzającym stosuje się w zakresie wypowiedzenia umowy o pracę nakładczą, jej rozwią­zania bez wypowiedzenia i jej wygaśnięcia odpowied­nie przepisy prawa pracy dotyczące umowy o pracę. W pozostałym zakresie stosuje się przepisy tego pra­wa dotyczące umowy o pracę nakładczą.

Art. 203. Statut spółdzielni powinien określać szczegółowe prawa i obowiązki członków zatrudnio­nych na podstawie umowy zlecenia albo umowy o dzieło oraz przyczyny uzasadniające wykluczenie tych członków ze spółdzielni lub wykreślenie ich z re­jestru członków.

DZIAŁ IV (uchylony).

Dział V

skreślone

Dział VI

Przekształcenia spółdzielni pracy

Art. 203e. Użyte w niniejszym dziale określenia oznaczają:

1) spółka handlowa - spółkę w rozumieniu art. 4 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.);

2) członek spółdzielni uczestniczący w przekształceniu - członka spółdzielni, który złożył oświadczenie o uczestnictwie w spółce przekształconej;

3) rejestr - rejestr przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186, z późn. zm.);

4) umowa spółki, udziały i wspólnicy - odpowiednio statut, akcje i akcjonariuszy.

Art. 203f. Spółdzielnia pracy może być przekształcona w spółkę handlową (spółkę przekształconą).

Art. 203g. Przekształcenie spółdzielni pracy w spółkę handlową następuje z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru (dzień przekształcenia). Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla z rejestru spółdzielnię.

Art. 203h. § 1. Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółdzielni.

§ 2. Spółka przekształcona pozostaje w szczególności podmiotem zezwoleń, koncesji oraz ulg, które przysługiwały spółdzielni przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowią inaczej.

§ 3. Członkowie spółdzielni uczestniczący w przekształceniu stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej.

§ 4. W dniu przekształcenia spółdzielni pracy spółdzielcze umowy o pracę zawarte z członkami spółdzielni stają się umowami o pracę na czas nieokreślony.

§ 5. Spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy obok nowej firmy z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia.

Art. 203i. Do przekształcenia spółdzielni pracy w spółkę handlową stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu spółek handlowych o spółkach handlowych dotyczące powstania spółki przekształconej, jeżeli przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej.

Art. 203j. Przekształcenie spółdzielni pracy w spółkę handlową wymaga:

1) uchwały walnego zgromadzenia członków spółdzielni wszczynającej proces przekształcenia w spółkę;

2) przygotowania planu przekształcenia;

3) zbadania planu przekształcenia i sporządzenia opinii przez biegłego rewidenta wyznaczonego przez sąd rejestrowy;

4) zawiadomienia członków spółdzielni o zamiarze podjęcia uchwały o przekształceniu spółdzielni w spółkę;

5) uchwały walnego zgromadzenia członków spółdzielni o przekształceniu spółdzielni w spółkę;

6) wezwania członków spółdzielni do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej;

7) powołania członków organów spółki przekształconej albo określenia wspólników prowadzących sprawy tej spółki lub reprezentujących ją na zewnątrz;

8) zawarcia umowy spółki przekształconej albo podpisania statutu spółki przekształconej;

9) wpisu spółki przekształconej do rejestru i wykreślenia z rejestru spółdzielni.

Art. 203k. § 1. Proces przekształcenia spółdzielni pracy w spółkę handlową rozpoczyna się wraz z podjęciem uchwały, o której mowa w art. 203j pkt 1. Uchwała ta wymaga większości 3/4 głosów oddanych w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania.

§ 2. W uchwale o wszczęciu procesu przekształcenia w spółkę handlową określa się typ spółki, w którą ma zostać przekształcona spółdzielnia pracy.

Art. 203l. § 1. Plan przekształcenia przygotowuje zarząd spółdzielni pracy w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

§ 2. Plan przekształcenia powinien zawierać co najmniej:

1) ustalenie wartości bilansowej majątku spółdzielni na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie członkom spółdzielni planu przekształcenia;

2) zwięzłe przedstawienie motywów przekształcenia;

3) określenie wartości udziałów przekształconej spółki i ilości udziałów w przekształconej spółce przypadającej na jeden udział członkowski w spółdzielni na podstawie sprawozdania finansowego, o którym mowa w § 3 pkt 4.

§ 3. Do planu przekształcenia należy dołączyć:

1) projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółdzielni w spółkę handlową;

2) projekt umowy spółki przekształconej;

3) wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) spółdzielni;

4) sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na dzień, o którym mowa w § 2 pkt 1, przy zastosowaniu takich samych metod i w takim samym układzie, jak ostatnie roczne sprawozdanie finansowe.

Art. 203m. § 1. Niezwłocznie po sporządzeniu planu przekształcenia zarząd spółdzielni pracy przekazuje plan biegłemu rewidentowi.

§ 2. Biegły rewident bada plan przekształcenia w zakresie poprawności i rzetelności i sporządza opinię najpóźniej w terminie dwóch miesięcy od dnia otrzymania planu przekształcenia od zarządu spółdzielni pracy.

§ 3. Biegły rewident może żądać od zarządu spółdzielni pracy przedłożenia dodatkowych dokumentów i wyjaśnień.

Art. 203n. § 1. Zarząd spółdzielni pracy zawiadamia członków spółdzielni o zamiarze podjęcia uchwały o przekształceniu spółdzielni dwukrotnie, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie i nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem podjęcia tej uchwały. Bieg terminu, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, liczy się od dnia pierwszego zawiadomienia.

§ 2. Zawiadomienia, o których mowa w§ 1, powinny zawierać istotne elementy planu przekształcenia oraz opinii biegłego rewidenta, a także określać miejsce oraz termin, w których członkowie spółdzielni mogą zapoznać się z pełną treścią planu przekształcenia i opinii biegłego rewidenta. Termin, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, nie może być krótszy niż dwa tygodnie przed planowanym dniem podjęcia uchwały o przekształceniu.

§ 3. Do zawiadomień, o których mowa w § 1, dołącza się projekt uchwały o przekształceniu oraz projekt umowy albo statutu spółki przekształconej; nie dotyczy to przypadku, w którym zawiadomienie jest ogłaszane.

Art. 203o. § 1. Uchwała walnego zgromadzenia członków spółdzielni pracy o przekształceniu, o której mowa w art. 203j pkt 5, wymaga większości 3/4 głosów oddanych w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania.

§ 2. Uchwała walnego zgromadzenia członków spółdzielni pracy o przekształceniu zawiera co najmniej:

1) określenie typu spółki, w którą spółdzielnia zostaje przekształcona;

2) określenie wysokości kwoty przeznaczonej na wypłaty dla członków spółdzielni nieuczestniczących w spółce przekształconej, która jest ustalana proporcjonalnie do udziałów przysługujących tym członkom i nie może przekroczyć 10% wartości bilansowej spółdzielni określonej w planie przekształcenia;

3) nazwiska i imiona wspólników prowadzących sprawy spółki i mających reprezentować spółkę przekształconą, w przypadku przekształcenia w spółkę osobową, albo nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej, w przypadku przekształcenia w spółkę kapitałową;

4) zgodę na brzmienie umowy spółki przekształconej;

5) określenie wysokości kapitału zakładowego, w przypadku przekształcenia w spółkę kapitałową, albo wysokości sumy komandytowej, w przypadku przekształcenia w spółkę komandytową, albo wartości nominalnej akcji, w przypadku przekształcenia w spółkę komandytowo-akcyjną.

Art. 203p. Spółdzielnia pracy wzywa swoich członków do złożenia, w sposób wskazany w statucie, oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej, w terminie miesiąca od dnia podjęcia uchwały o przekształceniu spółdzielni w spółkę handlową. Oświadczenie o uczestnictwie w spółce przekształconej wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Art. 203q. Bez zbędnej zwłoki, po upływie terminu do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej, należy zawrzeć umowę albo podpisać statut spółki przekształconej. Miejsce i termin zawarcia umowy albo podpisania statutu spółki przekształconej określa zarząd spółdzielni pracy oraz zawiadamia o tym członków spółdzielni, którzy złożyli oświadczenie o uczestnictwie w spółce przekształconej.

Art. 203r. Wniosek o wpis spółki przekształconej do rejestru oraz wniosek o ogłoszenie przekształcenia składają wszyscy członkowie zarządu spółki przekształconej albo wszyscy wspólnicy uprawnieni do reprezentacji spółki przekształconej.

Art. 203s. § 1. Wpisowe wniesione przez członka spółdzielni pracy uczestniczącego w przekształceniu, wpłacone udziały członkowskie oraz udziały członkowskie z podziału nadwyżki bilansowej, stają się w dniu przekształcenia wkładami wnoszonymi przez wspólnika na pokrycie kapitału zakładowego przekształconej spółki kapitałowej albo wkładami wnoszonymi przez wspólnika do przekształconej spółki osobowej, z zastrzeżeniem przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych dotyczących wysokości kapitału zakładowego oraz wartości nominalnej udziału w spółce kapitałowej.

§ 2. Umowa spółki może przewidywać, że członkowie spółdzielni pracy, którzy przystąpili do spółki, mogą wnosić także inne wkłady niż przewidziane w § 1.

§ 3. Umowa spółki może przewidywać, że założycielami spółki przekształconej mogą być osoby niebędące członkami spółdzielni przekształcanej.

Art. 203t. Zawiadomienia i wezwania członków spółdzielni pracy należy dokonać w sposób przewidziany w statucie spółdzielni dla zwoływania walnych zgromadzeń.

Art. 203u. § 1. Do zaskarżania uchwał walnego zgromadzenia spółdzielni, o których mowa w art. 203j pkt 1 i 5, stosuje się odpowiednio art. 42 § 4-9. Nie można zaskarżyć uchwały jedynie na podstawie, o której mowa w § 4.

§ 2. Powództwo o uchylenie uchwały, o której mowa w art. 203j pkt 1 i 5, lub powództwo o stwierdzenie jej nieważności, należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie trzech miesięcy od dnia podjęcia uchwały.

§ 3. Jeżeli prawomocny wyrok stwierdzający nieważność uchwały lub uchylający uchwałę, o której mowa w art. 203j pkt 1, został wydany po podjęciu uchwały wskazanej w art. 203j pkt 5, nie wpływa on na ważność tej drugiej uchwały i nie powoduje konieczności ponownego wszczęcia procedury przekształcenia.

§ 4. W przypadku gdy członek spółdzielni pracy ma zastrzeżenia co do rzetelności wyceny wartości wpisowego i wpłaconych przez niego udziałów członkowskich oraz udziałów członkowskich z podziału nadwyżki bilansowej przyjętej w planie przekształcenia, może zgłosić najpóźniej w dniu podjęcia uchwały o przekształceniu, żądanie ponownej wyceny udziałów członkowskich z podziału nadwyżki bilansowej, o których mowa w art. 203s § 1.

§ 5. Jeżeli spółdzielnia pracy nie uwzględni żądania, o którym mowa w § 4, w terminie dwóch miesięcy od dnia jego wniesienia, członek spółdzielni ma prawo wnieść powództwo o ustalenie wartości udziałów członkowskich z podziału nadwyżki bilansowej. Powództwo to nie stanowi przeszkody w rejestracji przekształcenia.

Art. 203w. § 1. Członkowi spółdzielni pracy, który nie złożył oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej, przysługuje roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wysokości wniesionego do spółdzielni wpisowego, wpłaconego udziału członkowskiego oraz udziału członkowskiego z podziału nadwyżki bilansowej, zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia.

§ 2. Spółka przekształcona dokonuje wypłaty, o której mowa w § 1, nie później niż w terminie sześciu miesięcy od dnia przekształcenia.

§ 3. Roszczenie, o którym mowa w § 1, przedawnia się po upływie trzech lat od dnia przekształcenia.

§ 4. Członek spółdzielni, o którym mowa w § 1, może zgłosić, najpóźniej w dniu podjęcia uchwały o przekształceniu, żądanie ponownej wyceny wartości jego udziału członkowskiego z podziału nadwyżki bilansowej ustalonej zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym dla celów przekształcenia. Przepisy art. 203u § 1 zdanie drugie oraz § 5 stosuje się odpowiednio.

Art. 203x. § 1. W przypadku przekształcenia spółdzielni w spółkę komandytową albo spółkę komandytowo-akcyjną, uchwała o przekształceniu spółdzielni w spółkę wymaga, oprócz uzyskania większości określonej w art. 203o § 1, zgody osób, które w spółce przekształconej mają być komplementariuszami. Pozostali członkowie spółdzielni uczestniczący w przekształceniu stają się komandytariuszami albo akcjonariuszami spółki przekształconej.

§ 2. Zgoda, o której mowa w § 1, wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności, w terminie miesiąca od dnia podjęcia uchwały o przekształceniu spółdzielni pracy w spółkę handlową.

CZĘŚĆ II

ZWIĄZKI SPÓŁDZIELCZE I KRAJOWA RADA SPÓŁDZIELCZA

Tytuł I

Związki spółdzielcze

Art. 240. § 1. Spółdzielnie mogą zakładać związki rewizyjne i przystępować do takich związków. Liczba założycieli związku rewizyjnego nie może być mniej­sza niż dziesięć.

§ 2. Celem związku rewizyjnego jest zapewnienie zrzeszonym w nim spółdzielniom pomocy w ich dzia­łalności statutowej.

§ 3. Do zadań związku rewizyjnego należy:

1) przeprowadzanie lustracji zrzeszonych spółdzielni;

2) prowadzenie na rzecz zrzeszonych spółdzielni dzia­łalności instruktażowej, doradczej, kulturalno­-oświatowej, szkoleniowej i wydawniczej;

3) reprezentowanie interesów zrzeszonych spółdziel­ni wobec organów administracji państwowej i or­ganów samorządu terytorialnego;

4) reprezentowanie zrzeszonych spółdzielni za grani­cą;

5) inicjowanie i rozwijanie współpracy między spół­dzielniami oraz współdziałanie z placówkami naukowo-badawczymi;

6) wykonywanie innych zadań przewidzianych w ni­niejszej ustawie oraz statucie.

§ 4. Związek rewizyjny nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Są­dowego i działa na podstawie niniejszej ustawy oraz statutu, który powinien w szczególności określać:

1) nazwę i siedzibę związku;

2) cel i przedmiot działania związku;

3) zasady i tryb przyjmowania, wykreślania, wyklu­czania członków oraz wypowiadania członkostwa;

4) zasady i tryb wyboru organów związku oraz ich za­dania i kompetencje;

5) zasady i tryb wyznaczania lustratorów.

§ 5. Statut związku nie może zastrzegać dla orga­nów związku uprawnień stanowiących i nadzorczych wobec zrzeszonych spółdzielni, z wyjątkiem określo­nych w niniejszej ustawie.

Art. 240a. skreślone

Art. 241. Krajowa Rada Spółdzielcza prowadzi re­jestr związków rewizyjnych. Zasady prowadzenia reje­stru i dane w nim uwidocznione określa Krajowa Rada Spółdzielcza.

Art. 242. § 1. Związek rewizyjny ulega likwidacji:

1) wskutek zmniejszenia się liczby członków, poniżej wskazanej w statucie lub w ustawie;

2) na mocy uchwały ogólnego zebrania przedstawi­cieli (zjazdu) podjętej zwykłą większością gło­sów;

3) na podstawie orzeczenia sądu wydanego na wnio­sek Krajowej Rady Spółdzielczej, w wypadku gdy związek swoją działalnością rażąco narusza prawo lub postanowienia statutu.

§ 2. W wypadku określonym w § 1 pkt 1 i 2 zarząd związku rewizyjnego niezwłocznie zawiadamia sąd re­jestrowy. Krajową Radę Spółdzielczą i wyznacza likwi­datora. Likwidatorem może być członek ostatniego za­rządu.

§ 3. Wniosek Krajowej Rady Spółdzielczej, o któ­rym mowa w § 1 pkt 3, powinien zawierać wskazanie likwidatora związku rewizyjnego.

Art. 243. § 1. Spółdzielnie mogą zakładać związki gospodarcze i przystępować do takich związków.

§ 2. Celem tych związków jest prowadzenie działal­ności gospodarczej na rzecz lub w interesie zrzeszo­nych spółdzielni.

§ 3. Do związków gospodarczych stosuje się odpo­wiednio przepisy dotyczące spółdzielni, których człon­kami zgodnie ze statutem są wyłącznie osoby prawne, oraz art. 241.

Art. 244—256. (uchylone).

Art. 257. § 1. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym tytule stosuje się odpowiednio przepisy części I, z wyjątkiem art. 24 § 4 i 6-9, art. 32 i 33, a w odniesieniu do związków rewizyjnych także art. 67, 75-78 oraz przepisów ustawy dotyczących udziałów i wkładów. Przepisy art. 42 stosuje się odpowiednio również do uchwał rady związku.

§ 2. Lustrację związków spółdzielczych, na podsta­wie przepisów określonych w art. 91—93, przeprowa­dza Krajowa Rada Spółdzielcza.

Tytuł II

Krajowy Samorząd Spółdzielczy

Art. 258. § 1. Najwyższym organem samorządu spółdzielczego jest Kongres Spółdzielczości zwoływa­ny co 4 lata.

§ 2. Kongres Spółdzielczości zwołuje Krajowa Ra­da Spółdzielcza, która określa liczbę, zasady i tryb wy­boru delegatów na Kongres.

Art. 258a. Kongres Spółdzielczości dokonuje oce­ny stanu spółdzielczości w Rzeczypospolitej Polskiej oraz warunków i możliwości jej rozwoju, uchwala sta­tut Krajowej Rady Spółdzielczej, zasady finansowania jej działalności przez organizacje spółdzielcze, doko­nuje wyboru członków Rady oraz określa zasady od­woływania jej członków.

Art. 259. § 1. Naczelnym organem samorządu spółdzielczego jest Krajowa Rada Spółdzielcza.

§ 2. Do zadań Rady należy:

1) reprezentowanie polskiego ruchu spółdzielczego w kraju i za granicą;

2) współdziałanie z naczelnymi organami państwo­wymi w sprawach dotyczących ruchu spółdziel­czego;

3) inicjowanie i opiniowanie aktów prawnych doty­czących spółdzielczości i mających dla niej istotne znaczenie;

4) badanie i ocena form, warunków, kierunków oraz wyników działalności ruchu spółdzielczego i przedstawianie informacji i wniosków naczelnym organom państwowym;

5) organizowanie działalności naukowo-badawczej, szkoleniowej i informacyjnej, propagowanie dzia­łalności kulturalno-oświatowej członków, podej­mowanie inicjatyw związanych z rozwojem ruchu spółdzielczego w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym rozwoju spółdzielczości uczniowskiej, oraz kształ­towanie sprzyjających warunków dla rozwoju ru­chu spółdzielczego;

6) inicjowanie i rozwijanie współpracy międzyspółdzielczej i szerzenie idei spółdzielczego współdzia­łania;

7) organizowanie postępowania rozjemczego w spo­rach między organizacjami spółdzielczymi;

8) współdziałanie ze związkami rewizyjnymi w reali­zacji zadań wynikających z niniejszej ustawy;

9) wykonywanie innych zadań przewidzianych w ni­niejszej ustawie i innych ustawach oraz zleconych przez Kongres.

§ 3. Krajowa Rada Spółdzielcza wykonuje przewi­dziane w ustawie funkcje związku rewizyjnego w sto­sunku do spółdzielni niezrzeszonych w takim związku.

Art. 259a. § 1. Krajowa Rada Spółdzielcza posiada osobowość prawną.

§ 2. Krajowa Rada Spółdzielcza działa na podsta­wie statutu, który określa szczegółowe zasady i tryb jej działania.

§ 3. Statut i jego zmiany stają się skuteczne po stwierdzeniu przez Sąd Wojewódzki w Warszawie w postępowaniu nieprocesowym ich zgodności z pra­wem. W razie stwierdzenia niezgodności Sąd wyzna­czy Radzie termin do usunięcia lub zmiany postano­wień niezgodnych z prawem.

§ 4. Statut podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzę­dowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski".

§ 5. W pracach organów Rady mogą uczestniczyć z głosem doradczym przedstawiciele naczelnych orga­nów administracji państwowej oraz przedstawiciele związków rewizyjnych.

Art. 260—265. (uchylone).

Art. 266. Wydatki Krajowej Rady Spółdzielczej po­krywa się ze składek organizacji spółdzielczych we­dług zasad określonych przez Kongres oraz z innych dochodów i darowizn.

Art. 267. (uchylony).

Część IIa

Przepisy karne

Art. 267a. Kto, biorąc udział w tworzeniu spółdzielni lub będąc członkiem jej zarządu lub rady albo likwidatorem, działa na jej szkodę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5 i grzywnie.

Art. 267b. Kto, będąc członkiem zarządu spółdzielni albo likwidatorem, nie zgłasza wniosku o upadłość spółdzielni pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółdzielni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 267c. Kto, będąc członkiem organu spółdzielni albo likwidatorem wbrew przepisom ustawy:

1) nie poddaje spółdzielni lustracji,

2) nie udziela lub udziela niezgodnych ze stanem faktycznym wyjaśnień lustratorowi, nie dopuszcza go do pełnienia obowiązków lub nie przedkłada stosownych dokumentów,

3) nie udostępnia członkom spółdzielni protokołu lustracji,

4) nie zwołuje walnego zgromadzenia, zebrania przedstawicieli albo zebrań grup członkowskich poprzedzających zebranie przedstawicieli,

5) nie przygotowuje w terminie dokumentów dotyczących dokonania podziału w spółdzielni, o którym mowa w art. 108b,

podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Art. 267d. § 1. Kto, będąc członkiem organu spółdzielni albo likwidatorem, ogłasza dane nieprawdziwe albo przedstawia je organom spółdzielni, władzom państwowym, członkom spółdzielni lub lustratorowi, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

CZĘŚĆ III

ZMIANY W PRZEPISACH OBOWIĄZUJĄCYCH ORAZ PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

Rozdział 1

Zmiany w przepisach obowiązujących

Art. 268—270. (pominięte).

Rozdział 2

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 271—273. (pominięte).

Art. 274. (uchylony).

Art. 275. (uchylony).

Art. 276—279. (pominięte).

Art. 280. Traci moc ustawa z dnia 17 lutego 1961 r. o spółdzielniach i ich związkach (Dz. U. Nr 12, poz. 61 oraz z 1974 r. Nr 47, poz. 281).

Art. 281. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycz­nia 1983 r.

Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych.

Szczegóły

Opublikowano: poniedziałek, 26 maj 2014 23:16

Super User

Aktualizacja stanu prawnego - Anna Kmet:
dn. 05.06.2014 roku, godz. 00:49

USTAWA

z dnia 15 grudnia 2000 roku

o spółdzielniach mieszkaniowych

(Dziennik Ustaw 2003 nr 119 poz. 1116 z późn. zmianami.)

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej „spółdzielnią", jest zaspokajanie potrzeb miesz­kaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lo­kali o innym przeznaczeniu.

1¹. Spółdzielnia mieszkaniowa nie może odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich członków, w szczególności z tytułu przekształceń praw do lokali.

2. Przedmiotem działalności spółdzielni może być:

1) budowanie lub nabywanie budynków w celu usta­nowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych;

1¹) skreślone

2) budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkal­nych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w gara­żach wielostanowiskowych;

3) budowanie lub nabywanie domów jednorodzin­nych w celu przeniesienia na rzecz członków wła­sności tych domów;

4) udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzin­nych;

5) budowanie lub nabywanie budynków w celu wy­najmookwania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

3. Spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieru­chomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków.

4. Statut spółdzielni określa, którą działalność spośród wymienionych w ust. 2 i 3, prowadzi spółdziel­nia.

5. Spółdzielnia może zarządzać nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mienia jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwła­ścicielami) tej nieruchomości.

6. Spółdzielnia może prowadzić również inną dzia­łalność gospodarczą na zasadach określonych w od­rębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana jest bezpośrednio z realizacją celu, o którym mowa w ust. 1.

7. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do spół­dzielni mieszkaniowej stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. — Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 i Nr 133, poz. 654, z 1996 r. Nr 5, poz. 32, Nr 24, poz. 110 i Nr 43, poz. 189, z 1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 111, poz. 723 i Nr 121, poz. 769 i 770, z 1999 r. Nr 40, poz. 399, Nr 60, poz. 636, Nr 77, poz. 874 i Nr 99, poz. 1151, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 54, poz. 572 i Nr 69, poz. 724 oraz z 2002 r. Nr 240, poz. 2058).

Art. 2. 1. Lokalem w rozumieniu ustawy jest samo­dzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przezna­czeniu, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903).

2. Lokalem mieszkalnym w rozumieniu ustawy jest również pracownia twórcy przeznaczona do prowadze­nia działalności w dziedzinie kultury i sztuki.

3. Domem jednorodzinnym w rozumieniu ustawy jest dom mieszkalny, jak również samodzielna część domu bliźniaczego lub szeregowego przeznaczona przede wszystkim do zaspokojenia potrzeb mieszka­niowych. Do domów jednorodzinnych stosuje się prze­pisy ustawy dotyczące lokali.

4. Wartością rynkową lokalu w rozumieniu ustawy jest wartość określona na podstawie przepisów działu IV rozdziału 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospo­darce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, z 2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 126, poz. 1070, Nr 130, poz. 1112, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1682 i Nr 240, poz. 2058 oraz z 2003 r. Nr 1, poz. 15, Nr 80, poz. 717,720 i 721 i Nr 96, poz. 874).

5. Osobą bliską w rozumieniu ustawy jest zstępny, wstępny, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonek, osoba przysposabiająca i przysposobiona oraz osoba, która pozostaje faktycznie we wspólnym pożyciu.

Art. 3. 1. Członkiem spółdzielni może być osoba fi­zyczna, choćby nie miała zdolności do czynności praw­nych lub miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

2.Członkami spółdzielni mogą być oboje małżonkowie, choćby spółdzielcze prawo do lokalu albo prawo odrębnej własności lokalu przysługiwało tylko jednemu z nich. Małżonkowi członka przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni.

3.Członkiem spółdzielni może być osoba prawna, jednakże takiej osobie nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.

4.Wysokość wpisowego nie może przekraczać wysokości 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314).

5.Jeżeli prawo odrębnej własności lokalu albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu należy do kilku osób, członkiem spółdzielni jest tylko jedna z nich, chyba że przysługuje ono wspólnie małżonkom. W wypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych rozstrzyga sąd w postępowaniu nieprocesowym. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego przez spółdzielnię terminu wystąpienia do sądu wyboru dokonuje spółdzielnia.

Art. 4. 1.Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

1¹.Osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

2.Członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

3.Członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych. Od chwili postawienia im lokali do dyspozycji uiszczają oni opłaty określone w ust. 1 albo 2.

4.Właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

4¹. Zarząd spółdzielni prowadzi odrębnie dla każdej nieruchomości:

1) ewidencję i rozliczenie przychodów i kosztów, o których mowa w ust. 1-2 i 4;

2) ewidencję wpływów i wydatków funduszu remontowego zgodnie z art. 6 ust. 3; ewidencja wpływów i wydatków funduszu remontowego na poszczególne nieruchomości powinna uwzględniać wszystkie wpływy i wydatki funduszu remontowego tych nieruchomości.

5.Członkowie spółdzielni uczestniczą w kosztach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię, jeżeli uchwała walnego zgromadzenia tak stanowi. Właściciele lokali niebędący członkami oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, mogą odpłatnie korzystać z takiej działalności na podstawie umów zawieranych ze spółdzielnią.

6. Za opłaty, o których mowa w ust. 1-2 i 4, odpowiadają solidarnie z członkami spółdzielni, właścicielami lokali niebędącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, osoby pełnoletnie stale z nimi zamieszkujące w lokalu, z wyjątkiem pełnoletnich zstępnych pozostających na ich utrzymaniu, a także osoby faktycznie korzystające z lokalu.

6¹.Odpowiedzialność osób, o których mowa w ust. 6, ogranicza się do wysokości opłat należnych za okres ich stałego zamieszkiwania lub faktycznego korzystania z lokalu.

6².Opłaty, o których mowa w ust. 1-2 i 4, wnosi się co miesiąc z góry do 10 dnia miesiąca. Statut spółdzielni może określić inny termin wnoszenia opłat, nie wcześniejszy jednak niż ustawowy.

6³.Opłaty, o których mowa w ust. 1-2 i 4, przeznacza się wyłącznie na cele określone w tych przepisach.

6⁴. Spółdzielnia jest obowiązana, na żądanie członka spółdzielni, właściciela lokalu niebędącego członkiem spółdzielni lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, przedstawić kalkulację wysokości opłat.

7.O zmianie wysokości opłat spółdzielnia jest obowiązana zawiadomić osoby, o których mowa w ust. 1-2 i 4, co najmniej na 3 miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego. Zmiana wysokości opłat wymaga uzasadnienia na piśmie.

7¹. W przypadku zmiany wysokości opłat na pokrycie kosztów niezależnych od spółdzielni, w szczególności energii, gazu, wody oraz odbioru ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych, spółdzielnia jest obowiązana zawiadomić osoby, o których mowa w ust. 1-2 i 4, co najmniej na 14 dni przed upływem terminu do wnoszenia opłat, ale nie później niż ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego ten termin. Przepis ust. 7 zdanie drugie stosuje się.

8.Członkowie spółdzielni, osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, oraz właściciele niebędący członkami spółdzielni mogą kwestionować zasadność zmiany wysokości opłat bezpośrednio na drodze sądowej. W przypadku wystąpienia na drogę sądową ponoszą oni opłaty w dotychczasowej wysokości. Ciężar udowodnienia zasadności zmiany wysokości opłat spoczywa na spółdzielni.

Art. 5. 1. Pożytki i inne przychody z nieruchomości wspólnej służą pokrywaniu wydatków związanych z jej eksploatacją i utrzymaniem, a w części przekraczającej te wydatki przypadają właścicielom lokali proporcjo­nalnie do ich udziałów w nieruchomości wspólnej.

2. Pożytki i inne przychody z własnej działalności gospodarczej spółdzielnia może przeznaczyć w szcze­gólności na pokrycie wydatków związanych z eksplo­atacją i utrzymaniem nieruchomości w zakresie obcią­żającym członków oraz na prowadzenie działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej.

Art. 6. 1.Różnica między kosztami eksploatacji i utrzymania danej nieruchomości, zarządzanej przez spółdzielnię na podstawie art. 1 ust. 3, a przychodami z opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1-2 i 4, zwiększa odpowiednio przychody lub koszty eksploatacji i utrzymania danej nieruchomości w roku następnym.

2. Wartość środków trwałych finansowanych bezpośrednio z funduszu udziałowego lub wkładów mieszkaniowych i budowlanych nie zwiększa funduszu zasobowego; umorzenie wartości tych środków trwa­łych obciąża odpowiednio fundusz udziałowy lub wkła­dy mieszkaniowe i budowlane.

3.Spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali.

4.Jeżeli kredyt zaciągany przez spółdzielnię ma być zabezpieczony hipoteką ustanowioną na nieruchomości, której spółdzielnia jest właścicielem, a osoby niebędące członkami spółdzielni lub członkowie spółdzielni są uprawnieni z tytułu spółdzielczych praw do lokali w budynku na tej nieruchomości lub zawarto z tymi członkami umowy o budowę lokali na tej nieruchomości, to zawarcie umowy kredytu wymaga również pisemnej zgody większości tych członków spółdzielni oraz osób niebędących członkami; warunek ten stosuje się do zmiany umowy kredytu polegającej na zmianie sposobu zabezpieczenia spłaty zaciągniętego kredytu przez ustanowienie hipoteki. Środki finansowe pochodzące z tego kredytu przeznacza się wyłącznie na potrzeby tej nieruchomości.

5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy spółdzielnia zaciąga kredyt, który ma być zabezpieczony hipoteką ustanowioną na użytkowaniu wieczystym lub części ułamkowej nieruchomości stanowiącej udział spółdzielni we współwłasności tej nieruchomości, a osoby niebędące członkami spółdzielni lub członkowie spółdzielni są uprawnieni z tytułu spółdzielczych praw do lokali w budynku na użytkowanym gruncie lub w budynku stanowiącym współwłasność spółdzielni lub zawarto z tymi członkami umowy o budowę lokali na tym gruncie albo nieruchomości stanowiącej współwłasność spółdzielni.

Art. 6¹.1. W razie awarii wywołującej szkodę lub zagrażającej bezpośrednio powstaniem szkody osoba korzystająca z lokalu jest obowiązana niezwłocznie udostępnić lokal w celu usunięcia awarii. Jeżeli osoba ta jest nieobecna lub odmawia udostępnienia lokalu, spółdzielnia ma prawo wejść do lokalu w obecności funkcjonariusza Policji, a gdy wymaga to pomocy stra­ży pożarnej — także przy jej udziale.

2. Jeżeli otwarcie lokalu nastąpiło pod nieobecność pełnoletniej osoby z niego korzystającej, spółdzielnia jest obowiązana zabezpieczyć lokal i znajdujące się w nim rzeczy, do czasu przybycia tej osoby; z czynno­ści tych sporządza się protokół.

3. Po wcześniejszym uzgodnieniu terminu osoba korzystająca z lokalu powinna także udostępnić spół­dzielni lokal w celu:

1) dokonania okresowego, a w szczególnie uzasadnio­nych wypadkach również doraźnego przeglądu stanu wyposażenia technicznego lokalu oraz usta­lenia zakresu niezbędnych prac i ich wykonania;

2)zastępczego wykonania przez spółdzielnię prac obciążających członka spółdzielni albo osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, albo właściciela lokalu niebędącego członkiem spółdzielni.

4.Jeżeli lokal lub budynek wymaga remontu obciążającego spółdzielnię lub przebudowy, spółdzielnia może żądać od osób korzystających z tego lokalu lub budynku jego udostępnienia w celu wykonania koniecznych robót po wcześniejszym uzgodnieniu terminu.

5. skreślone

6.Jeżeli rodzaj remontu budynku tego wymaga, osoby korzystające z lokalu lub budynku obowiązane są na żądanie i koszt spółdzielni w uzgodnionym terminie przenieść się do lokalu zamiennego na okres wykonywania remontu, ściśle oznaczony i podany do wiadomości zainteresowanych. Okres ten nie może być dłuższy niż 12 miesięcy.

7.W okresie używania lokalu zamiennego członek spółdzielni bądź osoba niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, albo właściciel lokalu niebędący członkiem spółdzielni wnosi opłaty jedynie za używanie tego lokalu. Opłaty za używanie lokalu zamiennego, bez względu na jego wyposażenie techniczne, nie mogą być wyższe niż opłaty za używanie lokalu dotychczasowego.

8. Lokalem zamiennym, o którym mowa w ust. 6 i 7, jest lokal zamienny w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, miesz­kaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilne­go (Dz. U. Nr 71, poz. 733, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 168, poz. 1383 oraz z 2003 r. Nr 113, poz. 1069).

Art. 7. 1.W ciągu 3 miesięcy po wygaśnięciu tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego osoby, którym przysługiwało spółdzielcze prawo do lokalu, oraz zamieszkujące w tym lokalu osoby, które prawa swoje od nich wywodzą, są obowiązane do opróżnienia lokalu. Na spółdzielni nie ciąży obowiązek dostarczenia innego lokalu.

2. skreślone

3. Spółdzielnia współpracuje z organami samorzą­dowymi i rządowymi oraz instytucjami i organizacjami, które mogą ułatwić uzyskanie innego mieszkania przez osoby wymienione w ust. 1, a w szczególności ułatwia im uzyskanie potrzebnych informacji oraz bezzwłocz­nie dokonuje rozliczenia zobowiązań i wypłaty należ­ności.

4.Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w wypadku wygaśnięcia tytułu prawnego do korzystania z lokalu o innym przeznaczeniu, o ile umowa nie stanowi inaczej.

Art. 8. W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności:

1) zawierania umów w sprawie budowy lokali,

1¹) skreślone

2) zawierania z członkami, którym przysługują spół­dzielcze prawa do lokali, umów o przeniesienie własności lokali,

3) wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszka­niowego i budowlanego,

4) rozliczeń z tytułu dodatkowego wyposażenia loka­lu,

5) uprawnień członka spółdzielni do zamiany lokalu określają postanowienia statutu.

Rozdział 11

Prawa członków spółdzielni mieszkaniowej

Art. 8¹. 1. Członek spółdzielni mieszkaniowej ma prawo otrzymania odpisu statutu i regulaminów oraz kopii uchwał organów spółdzielni i protokołów obrad organów spółdzielni, protokołów lustracji, rocznych sprawozdań finansowych oraz faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi.

2. Koszty sporządzania odpisów i kopii tych dokumentów, z wyjątkiem statutu i regulaminów uchwalonych na podstawie statutu, pokrywa członek spółdzielni wnioskujący o ich otrzymanie.

3. Statut spółdzielni mieszkaniowej, regulaminy, uchwały i protokoły obrad organów spółdzielni, a także protokoły lustracji i roczne sprawozdanie finansowe powinny być udostępnione na stronie internetowej spółdzielni.

Art. 8². 1. Członkowie innych niż zarząd organów spółdzielni mieszkaniowej pełnią swoje funkcje społecznie, z tym że statut może przewidywać wynagrodzenie za udział w posiedzeniach, które jest wypłacane w formie miesięcznego ryczałtu bez względu na ilość posiedzeń i nie może być większe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

2. W skład rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej nie mogą wchodzić osoby, będące pracownikami spółdzielni. Uchwała w sprawie wyboru takiej osoby do rady nadzorczej jest nieważna. Z chwilą nawiązania stosunku pracy przez członka rady nadzorczej ustaje jego członkostwo w radzie nadzorczej tej samej spółdzielni.

3. Nie można być członkiem rady nadzorczej dłużej niż przez 2 kolejne kadencje rady nadzorczej.

4. Kadencja rady nadzorczej nie może trwać dłużej niż 3 lata.

Art. 8³. 1. Walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej nie może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli, jednakże, jeżeli statut tak stanowi, w przypadku gdy liczba członków spółdzielni mieszkaniowej przekroczy 500, walne zgromadzenie może być podzielone na części. Rada nadzorcza ustala zasady zaliczania członków do poszczególnych części walnego zgromadzenia z tym, że nie można zaliczyć członków uprawnionych do lokali znajdujących się w obrębie jednej nieruchomości do różnych części walnego zgromadzenia.

2. Zarząd zwołuje walne zgromadzenie przynajmniej raz w roku w ciągu 6 miesięcy po upływie roku obrachunkowego.

3. Zarząd zwołuje walne zgromadzenie także na żądanie:

1) rady nadzorczej;

2) przynajmniej jednej dziesiątej, nie mniej jednak niż trzech członków, jeżeli uprawnienia tego nie zastrzeżono w statucie dla większej liczby członków.

4. Żądanie zwołania walnego zgromadzenia powinno być złożone pisemnie z podaniem celu jego zwołania.

5. W przypadku wskazanym w ust. 3 walne zgromadzenie zwołuje się w takim terminie, aby mogło się ono odbyć w ciągu czterech tygodni od dnia wniesienia żądania. Jeżeli to nie nastąpi, zwołuje je rada nadzorcza, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, lub Krajowa Rada Spółdzielcza, na koszt spółdzielni.

6. O czasie, miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego części zawiadamia się wszystkich członków na piśmie co najmniej 21 dni przed terminem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części. Zawiadomienie powinno zawierać czas, miejsce, porządek obrad oraz informację o miejscu wyłożenia wszystkich sprawozdań i projektów uchwał, które będą przedmiotem obrad oraz informację o prawie członka do zapoznania się z tymi dokumentami.

7. Walne zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członków w terminach i w sposób określony w ustawie.

8. Walne zgromadzenie jest ważne niezależnie od liczby obecnych na nim członków.

9. Uchwałę uważa się za podjętą, jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części walnego zgromadzenia, a za uchwałą opowiedziała się wymagana w ustawie lub statucie większość ogólnej liczby członków uczestniczących w walnym zgromadzeniu. Jednakże w sprawach likwidacji spółdzielni, przeznaczenia majątku pozostałego po zaspokojeniu zobowiązań likwidowanej spółdzielni, zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej do podjęcia uchwały konieczne jest aby w posiedzeniach wszystkich części walnego zgromadzenia, na których uchwała była poddana pod głosowanie, uczestniczyła łącznie co najmniej połowa ogólnej liczby uprawnionych do głosowania, chyba, że statut stanowi inaczej.

10. Projekty uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego wszystkich części mają prawo zgłaszać: zarząd, rada nadzorcza i członkowie. Projekty uchwał, w tym uchwał przygotowanych w wyniku tych żądań, powinny być wykładane na co najmniej 14 dni przed terminem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części.

11. Członkowie mają prawo zgłaszać projekty uchwał i żądania, o których mowa w ust. 10, w terminie do 15 dni przed dniem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części. Projekt uchwały zgłaszanej przez członków spółdzielni musi być poparty przez co najmniej 10 członków.

12. Członek ma prawo zgłaszania poprawek do projektów uchwał nie później niż na 3 dni przed posiedzeniem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części.

13. Zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na walnym zgromadzeniu projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków spółdzielni.

Rozdział 2

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego

Art. 9. 1.Przez umowę o ustanowienie spółdziel­czego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty okre­ślone w ustawie i w statucie spółdzielni.

2. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu miesz­kalnego może być ustanowione w budynku stanowią­cym własność lub współwłasność spółdzielni.

3. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu miesz­kalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadko­bierców i nie podlega egzekucji.

4. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego powstaje z chwilą zawarcia między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spół­dzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalne­go. Umowa powinna być zawarta pod rygorem nie­ważności w formie pisemnej.

5. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu miesz­kalnego może należeć do jednej osoby albo do małżon­ków.

6. Do ochrony spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego stosuje się odpowiednio prze­pisy o ochronie własności.

7.Wynajmowanie lub oddawanie w bezpłatne używanie przez członka całego lub części lokalu miesz­kalnego nie wymaga zgody spółdzielni, chyba że było­by to związane ze zmianą sposobu korzystania z lokalu lub przeznaczenia lokalu bądź jego części. Jeżeli wyna­jęcie lub oddanie w bezpłatne używanie miałoby wpływ na wysokość opłat na rzecz spółdzielni, członek obowiązany jest do pisemnego powiadomienia spół­dzielni o tej czynności.

7¹. Umowy zawarte przez członka w sprawie ko­rzystania z lokalu mieszkalnego lub jego części wyga­sają najpóźniej z chwilą wygaśnięcia spółdzielczego lo­katorskiego prawa do tego lokalu.

8. Jeżeli spółdzielnia, na mocy jednostronnej czyn­ności prawnej, ustanowiła dla siebie odrębną wła­sność lokalu mieszkalnego, przeniesienie własności lo­kalu mieszkalnego może nastąpić wyłącznie na rzecz członka, któremu przysługuje spółdzielcze prawo do tego lokalu.

Art. 10. 1. Z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego pra­wa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w for­mie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zo­bowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lo­kalu, umowy o ustanowienie spółdzielczego lokator­skiego prawa do tego lokalu, a ponadto powinna zawierać:

1)zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu mieszkaniowego określonego w umowie;

2) określenie zakresu rzeczowego robót realizowane­go zadania inwestycyjnego, które będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lo­kalu;

3) określenie zasad ustalania wysokości kosztów bu­dowy lokalu;

4) inne postanowienia określone w statucie.

2.Członek, o którym mowa w ust. 1, wnosi wkład mieszkaniowy według zasad określonych w statucie w wysokości odpowiadającej różnicy między kosztem budowy przypadającym na jego lokal a uzyskaną przez spółdzielnię pomocą ze środków publicznych lub z in­nych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy lokalu. Jeżeli część wkładu mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdziel­nię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, członek jest obowiązany uczestniczyć w spłacie tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jego lokal.

3.Rozliczenie kosztów budowy następuje w terminie 6 miesięcy od dnia oddania budynku do użytkowania.

4. skreślone

5. skreślone

Art. 11. 1.Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

1¹. Spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

1) jeżeli członek pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lokal niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powstania szkód, lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali, lub

2) jeżeli członek jest w zwłoce z uiszczeniem opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, za 6 miesięcy.

1². W wypadku gdy spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przysługuje małżonkom, spółdzielnia może podjąć uchwałę, o której mowa w ust. 11, wobec jednego albo obojga małżonków.

1³. Do uchwały o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy - Prawo spółdzielcze o uchwale o wykluczeniu członka ze spółdzielni.

1⁴. Z chwilą gdy wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie uchwały, o której mowa w ust. 1¹ i 1², stanie się skuteczne, ustaje członkostwo w spółdzielni.

2.W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. Pierwszeństwo w nabyciu lokalu mają członkowie, którzy nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych i zgłoszą gotowość zawarcia umowy o ustanowienie i przeniesienie odrębnej własności tego lokalu. W przypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, pierwszeństwo ma najdłużej oczekujący. Warunkiem przeniesienia odrębnej własności lokalu na takiego członka jest wpłata wartości rynkowej lokalu.

2¹.W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

2². Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

2³. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają członka spółdzielni, na rzecz którego spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.

2⁴. Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 2¹, jest opróżnienie lokalu.

3. Umowa spółdzielczego prawa do lokalu miesz­kalnego, zawarta z innym członkiem przed wygaśnię­ciem prawa do tego lokalu, jest nieważna.

Art. 11¹. skreślone

Art. 12. 1.Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1) spłaty przypadającej na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami, a jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków - spłaty przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu w kwocie podlegającej odprowadzeniu przez spółdzielnię do budżetu państwa,

2) spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

1¹. skreślone

1². Spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

1³. W przypadku lokalu mieszkalnego wybudowanego z udziałem kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, spłata przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu, o której mowa w ust. 1 pkt 1, podlega odprowadzeniu przez spółdzielnię mieszkaniową do Funduszu Dopłat, o którym mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2002 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej (Dz. U. Nr 230, poz. 1922, z późn. zm.).

2. skreślone

3. skreślone

4.Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają członka spółdzielni, na rzecz którego spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.

5.Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Art. 12¹.1. Statut spółdzielni może przewidywać ograniczenie możliwości przeniesienia przez spółdziel­nię na inne osoby własności lokali mieszkalnych w do­mach dla inwalidów, osób samotnych i innych domach o specjalnym przeznaczeniu.

2. skreślone

Art. 12². skreślone

Art. 13. 1.Po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa małżonkowie powinni w terminie jednego roku zawiadomić spółdzielnię, któremu z nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, albo przedstawić dowód wszczęcia postępowania sądowego o podział tego prawa. Były małżonek niebędący członkiem spółdzielni powinien złożyć deklarację członkowską w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym przypadło mu prawo do lokalu. Byłemu małżonkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni.

2. Jeżeli małżonkowie nie dokonają czynności, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia wyznaczy im w tym celu dodatkowy termin, nie krótszy niż 6 miesię­cy, uprzedzając o skutkach, jakie może spowodować je­go niezachowanie. Po bezskutecznym upływie tego terminu spółdzielnia może podjąć uchwałę o wyga­śnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.

Art. 14. 1.Z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi. Małżonek ten, jeżeli nie jest członkiem spółdzielni, powinien w terminie jednego roku od dnia śmierci współmałżonka złożyć deklarację członkowską. Małżonkowi zmarłego członka spółdzielni przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Przepis art. 13 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

2. Przepis ust. 1 nie narusza uprawnień spadkobier­ców do dziedziczenia wkładu.

Art. 15. 1.W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w następstwie niedokonania czynności, o których mowa w art. 13, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują dzieciom i innym osobom bliskim.

2.W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 lub niedokonania czynności, o których mowa w art. 14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim.

3. W wypadku ustania członkostwa w okresie ocze­kiwania na zawarcie umowy o ustanowienie spółdziel­czego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego osobom, o których mowa w ust. 2, które miały wspól­nie z członkiem zamieszkać w tym lokalu, przysługują roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy zgodnie z postanowieniami umowy o budowę lokalu.

4.Do zachowania roszczeń, o których mowa w ust. 1-3, konieczne jest złożenie w terminie jednego roku deklaracji członkowskiej wraz z pisemnym zapewnieniem o gotowości do zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. W wypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, rozstrzyga sąd w postępowaniu nieprocesowym, biorąc pod uwagę w szczególności okoliczność, czy osoba uprawniona na podstawie ust. 1 albo 2 zamieszkiwała odpowiednio razem z byłymi małżonkami lub jednym z nich albo z byłym członkiem. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego przez spółdzielnię terminu wystąpienia do sądu, wyboru dokonuje spółdzielnia.

5. Osoba przyjęta w poczet członków spółdzielni w wypadku, o którym mowa w ust. 3, staje się stroną umowy o budowę lokalu wiążącej osobę, której człon­kostwo ustało.

6.W wypadku wygaśnięcia roszczeń lub braku uprawnionych osób, o których mowa w ust. 3, spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu ustaloną zgodnie z art. 11 ust. 21 i 22.

7. W wypadku ustania członkostwa w okresie po­przedzającym zawarcie umowy o budowę lokalu oso­bom, o których mowa w ust. 3, przysługują roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy.

Art. 16. 1. Jeżeli wtoku likwidacji, postępowania upadłościowego albo postępowania egzekucyjnego z nieruchomości spółdzielni nabywcą budynku albo udziału w budynku nie będzie spółdzielnia mieszkanio­wa, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkal­nego przekształca się w prawo najmu podlegające przepisom ustawy o ochronie praw lokatorów, miesz­kaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywil­nego.

2. W wypadku nabycia budynku lub udziału w bu­dynku przez inną spółdzielnię mieszkaniową byłemu członkowi lub osobom, o których mowa wart. 15 ust. 1 lub 2, przysługuje roszczenie o przyjęcie do tej spół­dzielni. Przepis art. 13 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

3. Przez byłego członka, o którym mowa w ust. 2, należy rozumieć członka, którego członkostwo ustało na skutek wykreślenia spółdzielni z rejestru w związku z zakończeniem postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego i któremu przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.

Art. 17. (uchylony).

Rozdział 2¹

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

Art. 17¹. 1. skreślone

2. skreślone

3. skreślone

4. skreślone

5. skreślone

6.Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w poczet członków nabywcy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, jeżeli odpowiada on wymaganiom statutu. Dotyczy to również spadkobiercy, zapisobiorcy i licytanta.

Art. 17². 1. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadko­bierców i podlega egzekucji. Jest ono ograniczonym prawem rzeczowym.

2. skreślone

3. Zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu obejmuje także wkład budowlany. Dopóki prawo to nie wygaśnie, zbycie samego wkładu jest nie­ważne.

4. Umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Wypis tego aktu notariusz przesyła nie­zwłocznie spółdzielni.

5. skreślone

6. Przedmiotem zbycia może być ułamkowa część spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Po­zostałym współuprawnionym z tytułu własnościowe­go prawa do lokalu przysługuje prawo pierwokupu. Umowa zbycia ułamkowej części własnościowego pra­wa do lokalu zawarta bezwarunkowo albo bez zawia­domienia uprawnionych o zbyciu lub z podaniem im do wiadomości istotnych postanowień umowy nie­zgodnie z rzeczywistością jest nieważna.

Art. 17³. skreślone

5.W wypadku modernizacji budynku, w rozumieniu art. 6¹ ust. 5, członek spółdzielni, któremu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, bądź osoba niebędąca członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, jest obowiązana uzupełnić wkład budowlany.

Art. 17⁴. skreślone

Art. 17⁵. skreślone

Art. 17⁶. Spółdzielnie mieszkaniowe są obowiązane prowadzić rejestr lokali, dla których zostały założone oddzielne księgi wieczyste.

Art. 17⁷.Jeżeli w wyniku ostatecznego rozliczenia kosztów budowy powstała różnica pomiędzy wysokością wstępnie ustalonego wkładu budowlanego a kosztami budowy lokalu, uprawniony albo zobowiązany z tego tytułu jest członek albo osoba niebędąca członkiem spółdzielni, którym w chwili dokonania tego rozliczenia przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Art. 17⁸. 1. skreślone

2. skreślone

3. skreślone

Art. 17⁹.1. Jeżeli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przeszło na kilku spadkobierców, powinni oni, w terminie jednego roku od dnia otwarcia spadku, wyznaczyć spośród siebie pełnomocnika w celu doko­nywania czynności prawnych związanych z wykony­waniem tego prawa, włącznie z zawarciem w ich imie­niu umowy o przeniesienie własności lokalu. W razie bezskutecznego upływu tego terminu, na wniosek spadkobierców lub spółdzielni, sąd w postępowaniu nieprocesowym wyznaczy przedstawiciela.

2. W razie śmierci jednego z małżonków, którym spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przysługi­wało wspólnie, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Art. 17¹⁰.W przypadku długotrwałych zaległości z zapłatą opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, 1¹ i 5, rażącego lub uporczywego wykraczania osoby korzystającej z lokalu przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu albo niewłaściwego zachowania tej osoby czyniącego korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym, przepis art. 16 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali stosuje się odpowiednio. Z żądaniem, o którym mowa w tym przepisie, występuje zarząd spółdzielni na wniosek rady nadzorczej.

Art. 17¹¹. 1.W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa, ustalona w sposób przewidziany w ust. 2, nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię, zgodnie z postanowieniami statutu.

2.Z wartości rynkowej lokalu potrąca się niewniesioną przez osobę, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, część wkładu budowlanego, a w wypadku gdy nie został spłacony kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu - potrąca się kwotę niespłaconego kredytu wraz z odsetkami.

3. Warunkiem wypłaty wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest opróżnienie lo­kalu, o którym mowa w art. 7 ust. 1.

Art. 17¹². 1. W wypadkach gdy ustawa przewiduje wygaśnięcie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawo to, jeżeli jest obciążone hipoteką, nie wygasa, lecz przechodzi z mocy prawa na spółdzielnię.

2.Prawo do lokalu, nabyte w sposób określony w ust. 1, spółdzielnia powinna zbyć w drodze przetargu w terminie 6 miesięcy.

3.Spółdzielnia jest obowiązana uiścić osobie uprawnionej wartość nabytego prawa po potrąceniu należności wymienionych w art. 17¹¹ ust. 2 oraz z tytułu obciążenia hipoteką. Obowiązek spółdzielni powstaje dopiero z chwilą zbycia prawa w drodze przetargu.

Art. 17¹³.Do egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości.

Art. 17¹⁴. 1.Na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1) spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami,

2) spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

1¹.Spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

2.Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.

3.Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Art. 17¹⁵. 1.Na pisemne żądanie członka spółdzielni mieszkaniowej albo osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje prawo do miejsca postojowego w wielostanowiskowym garażu, spółdzielnia jest obowiązana przenieść na te osoby ułamkowy udział we współwłasności tego garażu, przy zachowaniu zasady, jeżeli statut spółdzielni nie stanowi inaczej, że udziały przypadające na każde miejsce postojowe są równe, po dokonaniu przez nich spłat, o których mowa w art. 17¹⁴ ust. 1.

2.Koszty ustanowienia odrębnej własności wielostanowiskowego garażu stanowiącego współwłasność osób, o których mowa w ust. 1, pokrywają w odpowiednich ułamkowych częściach te osoby, zgodnie z przepisami art. 17¹⁴ ust. 2 i 3.

Art. 17¹⁶. 1.Wynajmowanie lub oddawanie w bezpłatne używanie przez członka albo osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, całego lub części lokalu nie wymaga zgody spółdzielni, chyba że byłoby to związane ze zmianą sposobu korzystania z lokalu lub przeznaczenia lokalu bądź jego części. Jeżeli wynajęcie lub oddanie w bezpłatne używanie miałoby wpływ na wysokość opłat na rzecz spółdzielni, osoby te obowiązane są do pisemnego powiadomienia spółdzielni o tej czynności.

2.Umowy zawarte przez członka albo osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, w sprawie korzystania z lokalu lub jego części wygasają najpóźniej z chwilą wygaśnięcia spółdzielczego prawa do tego lokalu.

Art. 17¹⁷.Jeżeli spółdzielnia, na mocy jednostronnej czynności prawnej, ustanowiła dla siebie odrębną własność lokalu, przeniesienie własności lokalu może nastąpić wyłącznie na rzecz członka, któremu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do tego lokalu, albo osoby niebędącej członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do tego lokalu.

Art. 17¹⁸. 1. Jeżeli wtoku likwidacji, postępowania upadłościowego albo postępowania egzekucyjnego z nieruchomości spółdzielni, nabywcą budynku albo udziału w budynku nie będzie spółdzielnia mieszkanio­wa, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu prze­kształca się w prawo odrębnej własności lokalu lub we własność domu jednorodzinnego.

2. W wypadku nabycia budynku lub udziału w bu­dynku przez inną spółdzielnię mieszkaniową byłemu członkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie do tej spółdzielni.

3. Przez byłego członka, o którym mowa w ust. 2, należy rozumieć członka, którego członkostwo ustało na skutek wykreślenia spółdzielni z rejestru w związku z zakończeniem postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego i któremu przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Art. 17¹⁹.Przepisy art. 17¹ ust. 6, 17² ust. 1, 3, 4 i 6, art. 17⁶, art. 17⁷, art. 17⁹-17¹³ i art. 17¹⁶-17¹⁸ stosuje się odpowiednio do miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych i garaży wolno stojących.

Rozdział 3

Prawo odrębnej własności lokalu

Art. 18. 1. Z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie odrębnej własności lokalu spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powin­na zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowa­niu lokalu, umowy o ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, a ponadto powinna zawierać:

1)zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu budowlanego określonego w umowie;

2) określenie zakresu rzeczowego robót realizowane­go zadania inwestycyjnego, które będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy lo­kalu;

3) określenie zasad ustalania wysokości kosztów bu­dowy lokalu;

4) określenie rodzaju, położenia i powierzchni lokalu oraz pomieszczeń do niego przynależnych;

5) inne postanowienia określone w statucie.

2. Członek, o którym mowa w ust. 1, wnosi wkład budowlany według zasad określonych w statucie i w umowie, o której mowa w ust. 1, w wysokości od­powiadającej całości kosztów budowy przypadających na jego lokal. Jeżeli część wkładu budowlanego zosta­ła sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kre­dytu na sfinansowanie kosztów budowy danego loka­lu, członek jest obowiązany do spłaty tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jego lokal.

3. Przepisy ust. 1 pkt 2 i 3 i ust. 2 nie dotyczą człon­ków, którzy zawierają umowę o budowę bezpośrednio z wykonawcą robót budowlanych, w wypadku zadań nieobejmujących nieruchomości wspólnych lub części wspólnych.

4.Rozliczenie kosztów budowy następuje w terminie 6 miesięcy od dnia oddania budynku do użytkowania.

Art. 19. 1. Z chwilą zawarcia umowy, o której mo­wa w art. 18 ust. 1, powstaje roszczenie o ustanowie­nie odrębnej własności lokalu, zwane dalej „ekspektatywą odrębnej własności lokalu". Ekspektatywa odręb­nej własności lokalu jest zbywalna, wraz z wkładem bu­dowlanym albo jego wniesioną częścią, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji.

2. Nabycie ekspektatywy odrębnej własności lo­kalu obejmuje również wniesiony wkład budowlany al­bo jego część i staje się skuteczne z chwilą przyjęcia w poczet członków nabywcy lub spadkobiercy, z tym że w razie kolejnego zbycia ekspektatywy przed przyję­ciem poprzedniego nabywcy w poczet członków zbycie to staje się skuteczne z chwilą przyjęcia kolejnego na­bywcy w poczet członków. Przepis art. 23 stosuje się odpowiednio.

3. Umowa zbycia ekspektatywy odrębnej własno­ści lokalu powinna być zawarta w formie aktu notarial­nego.

Art. 20. 1. Umowa o budowę lokalu ulega rozwią­zaniu w wyniku jej wypowiedzenia przez członka spół­dzielni lub spółdzielnię.

2. Spółdzielnia może wypowiedzieć umowę o budowę lokalu, gdy członek spółdzielni lub jego na­stępca prawny, z przyczyn leżących po jego stronie, nie dotrzymał tych warunków umowy określonych w art. 18 ust. 1 pkt 1 i 5, bez których dalsza realizacja zadania inwestycyjnego lub ustanowienie odrębnej własności lokali wzniesionych w ramach wspólnie re­alizowanego zadania inwestycyjnego byłoby niemożli­we albo poważnie utrudnione.

3.Wypowiedzenie może nastąpić na 3 miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego, chyba że strony postanowią w umowie inaczej.

Art. 21. 1. Spółdzielnia ustanawia na rzecz członka odrębną własność lokalu najpóźniej w terminie 3 mie­sięcy po jego wybudowaniu, a jeżeli na podstawie od­rębnych przepisów jest wymagane pozwolenie na użytkowanie — najpóźniej w terminie 3 miesięcy od uzyskania takiego pozwolenia. Na żądanie członka spółdzielnia ustanawia takie prawo w chwili, gdy ze względu na stan realizacji inwestycji możliwe jest prze­strzenne oznaczenie lokalu.

2. Ustanowienie odrębnej własności lokalu może nastąpić na rzecz małżonków albo osób wskazanych przez członka spółdzielni, które wspólnie z nim ubiega­ją się o ustanowienie takiego prawa.

Art. 22. 1. Umowa o ustanowienie odrębnej wła­sności lokali może być zawarta przez spółdzielnię łącz­nie ze wszystkimi członkami, którzy ubiegają się o usta­nowienie takiego prawa wraz ze związanymi z nim udziałami w nieruchomości. W takim wypadku wyso­kość udziałów w nieruchomości wspólnej określa ta umowa.

2. Nieruchomość, z której wyodrębnia się własność lokali, może być zabudowana również więcej niż jed­nym budynkiem, stosownie do postanowień umowy, o której mowa w ust. 1.

Art. 23. 1. skreślone

2. Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w po­czet członków niebędącego jej członkiem właściciela lokalu podlegającego przepisom ustawy, w tym także nabywcy prawa odrębnej własności lokalu, spadko­biercy, zapisobiercy i licytanta, z zastrzeżeniem przepi­su art. 3 ust. 3.

Art. 24. Właściciel lokalu niebędący członkiem spółdzielni może zaskarżyć do sądu uchwałę walnego zgromadzenia spółdzielni w takim zakresie, w jakim dotyczy ona jego prawa odrębnej własności lokalu. Przepisy art. 42 ustawy — Prawo spółdzielcze stosuje się odpowiednio.

Art. 24¹. 1. Większość właścicieli lokali w budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości, obliczana według wielkości udziałów w nieruchomości wspólnej, może podjąć uchwałę, że w zakresie ich praw i obowiązków oraz zarządu nieruchomością wspólną będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. Do podjęcia uchwały stosuje się odpowiednio przepisy art. 30 ust. 1a, art. 31 i 32 ustawy o własności lokali.

2. Uchwała, o której mowa w ust. 1, nie narusza przysługujących członkom spółdzielni spółdzielczych praw do lokali.

Art. 25. (uchylony).

Art. 26. 1.Jeżeli w określonym budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości została wyodrębniona własność wszystkich lokali, po wyodrębnieniu własności ostatniego lokalu stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, niezależnie od pozostawania przez właścicieli członkami spółdzielni.

2. Właściciele lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzyma­niem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu.

Art. 27. 1. W zakresie nieuregulowanym w usta­wie do prawa odrębnej własności lokalu stosuje się od­powiednio przepisy ustawy o własności lokali, z za­strzeżeniem ust. 2 i 3.

2.Zarząd nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi współwłasność spółdzielni jest wykonywany przez spółdzielnię jak zarząd powierzony, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, choćby właściciele lokali nie byli członkami spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 24¹ i art. 26. Przepisów ustawy o własności lokali o zarządzie nieruchomością wspólną nie stosuje się, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 1 oraz art. 29 ust. 1 i 1a, które stosuje się odpowiednio.

3.Przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali o wspólnocie mieszkaniowej i zebraniu właścicieli nie stosuje się, z zastrzeżeniem art. 24¹ oraz art. 26.

4. Uchwałę, o której mowa w art. 12 ust. 3 usta­wy o własności lokali, podejmuje rada nadzorcza spół­dzielni na wniosek większości właścicieli lokali w bu­dynku lub budynkach położonych w obrębie danej nie­ruchomości obliczanej według wielkości udziałów w nieruchomości wspólnej.

5. Z żądaniem, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o własności lokali, występuje zarząd spółdziel­ni na wniosek większości właścicieli lokali w budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nierucho­mości.

Art. 27¹.Przepisy art. 18-22, art. 23 ust. 2, art. 24, art. 241, art. 26 i art. 27 stosuje się odpowiednio do ułamkowego udziału we współwłasności garażu wielostanowiskowego.

Rozdział 3¹

Przepisy karne

Art. 27². skreślone

Art. 27³. Kto, będąc członkiem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, pełnomocnikiem, albo likwidatorem, wbrew obowiązkowi dopuszcza do tego, że spółdzielnia:

1) nie udostępnia członkowi spółdzielni mieszkaniowej odpisów oraz kopii dokumentów, o których mowa w art. 8¹,

2) nie rozlicza kosztów budowy lokalu w terminach, o których mowa w art. 10 ust. 3 albo art. 18 ust. 4

- podlega karze grzywny.

Art. 27⁴.W sprawach o czyny, o których mowa w art. 27³, orzekanie następuje w trybie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Rozdział 4

Zmiany w przepisach obowiązujących

Art. 28—34. (pominięte).

Rozdział 5

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 35. 1. Spółdzielnia mieszkaniowa, która w dniu 5 grudnia 1990 r. była posiadaczem gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa, gminy, oso­by prawnej innej niż Skarb Państwa, gmina albo zwią­zek międzygminny lub osoby fizycznej oraz przed tym dniem wybudowała sama lub wybudowali jej poprzed­nicy prawni, budynki lub inne urządzenia trwale zwią­zane z gruntem, może żądać, aby właściciel zajętej na ten cel działki budowlanej przeniósł na nią jej własność za wynagrodzeniem. Przepis stosuje się, jeżeli przed dniem złożenia wniosku przez spółdzielnię nie została wydana decyzja o nakazie rozbiórki budynków. Przepis art. 4 pkt 3a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospo­darce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543) stosuje się odpowiednio.

1¹. Jeżeli budynki spełniające warunki określone w ust. 1 położone są na kilku nieruchomościach, z któ­rych część stanowi własność spółdzielni, a część przed­miot użytkowania wieczystego, spółdzielnia może żą­dać nabycia własności działek znajdujących się w jej użytkowaniu wieczystym. Przepis art. 69 ustawy o go­spodarce nieruchomościami stosuje się odpowiednio.

1². Jeżeli budynki spełniające warunki określone w ust. 1 położone są na gruncie oddanym w użytkowa­nie wieczyste innej osobie niż spółdzielnia mieszkanio­wa będąca posiadaczem tych budynków, spółdzielnia może żądać, aby osoba ta przeniosła na nią prawo użytkowania wieczystego za wynagrodzeniem.

1³. Jeżeli budynki stanowiące własność spół­dzielni położone są na kilku dziatkach gruntu, do któ­rych spółdzielni przysługuje prawo użytkowania wie­czystego, a w umowach o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste ustalono różne terminy użytkowania wie­czystego, spółdzielnia może żądać od właściciela grun­tu zmiany postanowień umownych w celu ujednolice­nia terminów użytkowania wieczystego poprzez przy­jęcie terminu uśrednionego.

2. Jeżeli właścicielem działek budowlanych, o których mowa w ust. 1, jest Skarb Państwa albo jed­nostki samorządu terytorialnego lub ich związki, za­miast przeniesienia własności tych działek na rzecz spółdzielni działki te na wniosek spółdzielni mieszka­niowej zostają jej oddane w użytkowanie wieczyste.

2¹. skreślone

3.Wynagrodzenie z tytułu nabycia praw do działek gruntu, o których mowa w ust. 1—1², ustala się w wysokości równej wartości rynkowej tych dzia­łek, przy czym nie uwzględnia się wartości budynków i innych urządzeń, o ile zostały wybudowane lub na­byte przez spółdzielnię lub jej poprzedników praw­nych. Jeżeli właścicielem zbywanych dziatek jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialne­go, właściwy organ może udzielić bonifikaty na zasa­dach określonych w przepisach o gospodarce nieru­chomościami.

4. skreślone

4¹. skreślone

4². skreślone

5. jeżeli spółdzielnia mieszkaniowa nie wystąpiła z żądaniem przeniesienia na nią własności dziatek bu­dowlanych, o których mowa w ust. 1, nabycia przez spółdzielnię mieszkaniową własności tych działek za wynagrodzeniem, ustalonym zgodnie z ust. 3, mogą żądać ich właściciele.

Art. 36. Ustanowienie odrębnej własności lokali położonych w budynkach usytuowanych na gruntach, o których mowa w art. 35 ust. 1, może nastąpić po na­byciu przez spółdzielnię mieszkaniową własności lub prawa użytkowania wieczystego działek budowlanych, na których wybudowano te budynki.

Art. 37. (uchylony).

Art. 38. (uchylony).

Art. 39.1. Na pisemne żądanie najemcy lokalu użytkowego, w tym garażu, a także najemcy pracowni wykorzystywanej przez twórcę do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki, który poniósł w pełni koszty budowy tego lokalu albo ponieśli je jego poprzednicy prawni, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tą osobą umowę przeniesienia własności tego lokalu po dokonaniu przez najemcę spłaty z tytułu udziału w nieruchomości wspólnej oraz spłaty zadłużenia z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu.

2. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.

3. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Art. 40. Spółdzielnia pozostaje właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości i użytkownikiem lub współużytkownikiem wieczystym gruntu w takim zakresie, w jakim nie narusza to przysługującej człon­kom i właścicielom lokali niebędącym członkami spół­dzielni odrębnej własności lokali lub praw z nią związa­nych. W szczególności mieniem spółdzielni pozostają:

1) nieruchomości służące prowadzeniu przez spół­dzielnię działalności wytwórczej, budowlanej, han­dlowej, usługowej, społecznej, oświatowo-kulturalnej, administracyjnej i innej, zabudowane bu­dynkami i innymi urządzeniami;

2) nieruchomości zabudowane urządzeniami infra­struktury technicznej, w tym urządzeniami i siecia­mi technicznego uzbrojenia terenu związanymi z funkcjonowaniem budynków lub osiedli, z za­strzeżeniem art. 49 Kodeksu cywilnego;

3) nieruchomości niezabudowane.

Art. 41. 1. Po wejściu ustawy w życie spółdzielnia jest obowiązana:

1) wystąpić z wnioskiem do właściwego organu w sprawie połączenia lub podziału nieruchomości, jeżeli jest to niezbędne do wydzielenia nierucho­mości pozostających w całości własnością spół­dzielni, o których mowa w art. 40;

2) podjąć czynności związane z rozgraniczeniem oraz połączeniem nieruchomości, a także ewidencją gruntów i budynków, jeżeli bez tych czynności oznaczenie przedmiotu odrębnej własności lokali położonych w obrębie nieruchomości innych niż te, o których mowa w art. 35, byłoby niemożliwe al­bo działka wydzielona pod budynkiem lub budyn­kami nie spełniałaby wymogów przewidzianych dla działek budowlanych.

2. Podział nieruchomości może nastąpić niezależ­nie od istnienia i ustaleń miejscowego planu zagospo­darowania przestrzennego. Przepis art. 95 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami stosuje się odpo­wiednio.

3. Podział nieruchomości nie jest dopuszczalny, je­żeli projektowane do wydzielenia działki gruntu nie mają dostępu do drogi publicznej w rozumieniu prze­pisu art. 93 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomo­ściami.

4. Uzasadnione koszty związane z podziałem nieru­chomości oraz z czynnościami związanymi z rozgrani­czeniem nieruchomości oraz ewidencją gruntów i bu­dynków, w tym również koszty uzasadnionych prac geodezyjnych, refunduje Skarb Państwa.

5. Koszty, o których mowa w ust. 4, są refundowa­ne z budżetu państwa na wniosek spółdzielni. Wniosek o refundację kosztów spółdzielnia składa do wojewo­dy właściwego ze względu na siedzibę spółdzielni, do­łączając rachunki lub inne dowody poniesienia tych kosztów.

6.Przy wyborze wykonawcy prac, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia stosuje przepisy o zamówieniach publicznych.

7. Wojewoda zwraca koszty, o których mowa w ust. 4.

8. skreślone

Art. 42.1. W okresie 24 miesięcy od dnia złoże­nia pierwszego wniosku o wyodrębnienie własności lokalu w danej nieruchomości spółdzielnia mieszka­niowa określi przedmiot odrębnej własności wszyst­kich lokali mieszkalnych i lokali o innym przeznaczeniu w tej nieruchomości.

2.Określenie przedmiotu odrębnej własności lokali w danej nieruchomości następuje na podstawie uchwały zarządu spółdzielni sporządzonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

3. Uchwała, o której mowa w ust. 2, powinna okre­ślać:

1)oznaczenie nieruchomości obejmującej budynek wraz z gruntem przynależnym do tego budynku, jako podstawową nieruchomość ewidencyjną, w którym ustanawia się odrębną własność lokali; nieruchomość wielobudynkowa może być utworzona tylko wtedy, gdy budynki są posadowione w sposób uniemożliwiający ich rozdzielenie, lub działka, na której posadowiony jest budynek pozbawiona jest dostępu do drogi publicznej lub wewnętrznej;

2)rodzaj, położenie i powierzchnię lokali oraz pomieszczeń przynależnych, w tym piwnic lub pomieszczeń gospodarczych, o ile piwnica lub pomieszczenie gospodarcze jest w tym budynku przyporządkowane danemu lokalowi a władający lokalem faktycznie piwnicę lub pomieszczenie gospodarcze użytkuje;

3) wielkość udziałów we współwłasności nierucho­mości wspólnej związanych z odrębną własnością każdego lokalu;

4) oznaczenie osób, którym zgodnie z przepisami ustawy przysługuje prawo żądania przeniesienia na nich własności poszczególnych lokali;

5) przypadający na każdy lokal stan zadłużenia z tytu­łu:

a) kredytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami,

b) dokonanego na podstawie odrębnych przepi­sów przejściowego wykupienia ze środków bu­dżetu państwa odsetek wraz z oprocentowa­niem tych odsetek,

c) skreślone

d) skreślone

4. Do określenia wielkości udziałów we współwła­sności nieruchomości wspólnej dla każdego lokalu, do­konywanego w uchwale zarządu spółdzielni, mają od­powiednie zastosowanie przepisy art. 3 ust. 3—6 usta­wy o własności lokali.

5.Uchwały, o których mowa w ust. 2, od dnia wejścia w życie stanowią podstawę oznaczania lokali i przypadających na każdy lokal udziałów w nieruchomości wspólnej przy zawieraniu umów o ustanowieniu odrębnej własności lokali na rzecz członków spółdzielni, osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub spółdzielni mieszkaniowej oraz o przeniesieniu własności tych lokali przez spółdzielnię na rzecz członków spółdzielni lub innych osób.

6. Decyzje o przyjęciu metody określenia po­wierzchni użytkowej lokali oraz pomieszczeń do nich przynależnych w danej nieruchomości podejmuje za­rząd spółdzielni. Przyjęta metoda określenia po­wierzchni lokali oraz pomieszczeń przynależnych ma zastosowanie do wszystkich lokali znajdujących się w danej nieruchomości.

7. Decyzję o przynależności do lokalu, jako jego czę­ści składowych, pomieszczeń przynależnych, w rozu­mieniu art. 2 ust. 4ustawy o własności lokali, podejmu­je zarząd spółdzielni.

Art. 43. 1.Projekty uchwał, o których mowa w art. 42 ust. 2, zarząd spółdzielni wykłada na co najmniej 14 dni do wglądu w lokalu siedziby spółdzielni, po pisemnym, wysłanym z co najmniej 7-dniowym wyprzedzeniem, imiennym powiadomieniu o terminie i miejscu wyłożenia projektów uchwał do wglądu tych osób, których te projekty uchwał dotyczą i którym, zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, przysługuje prawo żądania przeniesienia na nich własności poszczególnych lokali.

2. Osoby, o których mowa w ust. 1, mogą w termi­nie 14 dni po upływie okresu wyłożenia projektu uchwały do wglądu przedstawić zarządowi spółdzielni pisemne wnioski dotyczące zmian tego projektu.

3.Zarząd spółdzielni obowiązany jest rozpatrzyć wnioski, o których mowa w ust. 2, najpóźniej w ciągu 14 dni od upływu terminu ich składania i najdalej w ciągu 14 dni od ich rozpatrzenia odpowiednio skorygować projekt uchwały i podjąć uchwałę o treści uwzględniającej dokonane korekty.

4.O wynikach rozpatrzenia wniosków, o których mowa w ust. 2, oraz o treści zmian projektu uchwały, do którego wnioski zgłoszono, zarząd spółdzielni, w ciągu 7 dni od podjęcia uchwały, powiadamia na piśmie osoby, o których mowa w ust. 1, a tym osobom, które wnioski zgłaszały, podaje jednocześnie odpowiednie faktyczne i prawne uzasadnienie nieuwzględnienia w całości lub w części wniosków zgłoszonych przez te osoby.

5. Osoby, o których mowa w ust. 1, mogą, w termi­nie 30 dni od dnia jej doręczenia, zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z prawem lub jeśli uchwała ta narusza ich interes prawny lub uprawnie­nia. Przyczyną stwierdzenia nieważności uchwały nie może być niepodjęcie przez osoby zainteresowane wy­słanych przez zarząd spółdzielni powiadomień, o któ­rych mowa w ust. 1 i 4.

6.Uchwała, o której mowa w ust. 3, wchodzi w życie z dniem jej podjęcia, chyba że zostanie zaskarżona do sądu zgodnie z przepisem ust. 5.

Art. 44. 1. skreślone

1¹. skreślone

2. skreślone

2¹. skreślone

3. Wierzytelność spółdzielni w stosunku do wła­ścicieli lokali należna od nich z tytułu przypadającej im do spłaty części kredytów zaciągniętych przez spół­dzielnię mieszkaniową może zostać zabezpieczona hi­poteką na lokalach stanowiących własność tych osób.

4. skreślone

Art. 45. 1.Z chwilą zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu, do którego członkowi albo osobie niebędącej członkiem przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, w tym spółdzielcze prawo do garażu, hipoteki ustanowione na tych ograniczonych prawach rzeczowych obciążają nieruchomości powstałe w wyniku zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu.

2. Wierzyciel, którego wierzytelność w dniu zawar­cia umowy przeniesienia własności lo-kalu była zabez­pieczona hipoteką na ograniczonym prawie rzeczo­wym, może dochodzić zaspokojenia z lokalu stanowią­cego odrębną własność, powstałą w wyniku zawarcia tej umowy.

3. Do księgi wieczystej prowadzonej dla ograni­czonego prawa rzeczowego stosuje się art. 24¹ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 i Nr 125, poz. 1368, z 2002 r. Nr 169, poz. 1387 oraz z 2003 r. Nr 42, poz. 363).

Art. 46. (uchylony).

Art. 46¹.Wpływy ze spłat przypadającej na lokal części umorzenia kredytu, o ile spółdzielnia skorzystała ze środków publicznych lub innych środków, przeznacza się na spłatę podlegającego odprowadzeniu do budżetu państwa umorzenia kredytu obciążającego ten lokal.

Art. 47. (uchylony).

Art. 48.1. Na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed przejęciem przez spółdzielnię mieszkaniową był mieszkaniem przedsiębiorstwa państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organizacyjnej, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z nim umowę przeniesienia własności lokalu, po dokonaniu przez niego:

1) spłaty zadłużenia z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu lokalu;

2) wpłaty wkładu budowlanego określonego przez zarząd spółdzielni w wysokości proporcjonalnej do powierzchni użytkowej zajmowanego mieszkania wynikającej ze zwaloryzowanej ceny nabycia budynku, jeżeli spółdzielnia nabyła budynek odpłatnie.

2. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również osobie bliskiej w stosunku do najemcy, o którym mowa w ust. 1.

3. skreślone

4. Kaucje mieszkaniowe, o których mowa w art. 7 ust. 3 w związku z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. Nr 119, poz. 567, z późn. zm.) podlegają zaliczeniu na poczet wkładu budowlanego lub na poczet pokrycia kosztów, o których mowa w ust. 3.

5. Wysokość kaucji mieszkaniowej zaliczonej na poczet wkładu budowlanego waloryzuje się proporcjonalnie do wartości rynkowej lokalu. W pozostałych przypadkach zwrot kaucji następuje w wysokości środków przekazanych spółdzielni przez przedsiębiorstwo państwowe, państwową osobę prawną lub państwową jednostkę organizacyjną.

6. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają najemcę, na rzecz którego spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.

7. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Art. 48¹. 1.Po śmierci członka spółdzielni, który wystąpił z żądaniem przeniesienia własności lokalu określonym w art. 12, jeżeli brak jest osób uprawnionych, o których mowa w art. 15 ust. 2, jego spadkobiercy mogą żądać przeniesienia na nich własności lokalu, nawet jeżeli żaden z nich nie jest członkiem spółdzielni. W tym wypadku nie stosuje się art. 15 ust. 6 oraz uznaje się, iż wniosek o przeniesienie własności lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z żądaniem przez członka spółdzielni.

2.Po śmierci członka spółdzielni albo osoby niebędącej członkiem spółdzielni, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a które to osoby wystąpiły z żądaniem przeniesienia własności określonym w art. 17¹⁴ lub 17¹⁵, ich spadkobiercy mogą żądać przeniesienia na nich własności lokalu lub udziału we współwłasności garażu. W tym przypadku uznaje się, iż wniosek o przeniesienie własności lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z żądaniem przez członka spółdzielni lub osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

3. Po śmierci najemcy, który wystąpił z żądaniem przeniesienia własności określonym w art. 39 i 48, je­żeli brak jest osób, które wstępują w stosunek najmu na podstawie art. 691 Kodeksu cywilnego, jego spad­kobiercy mogą żądać przeniesienia na nich własności lokalu, nawet jeżeli żaden z nich nie jest członkiem spółdzielni. W tym przypadku uznaje się, iż wniosek o przeniesienie własności lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z żądaniem przez najemcę.

Art. 49.1. Jeżeli przed upływem 24 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życiespółdzielnia nie podejmie czynności, o których mowa w art. 41 i 42, a nie toczy się postępowanie sądowe w trybie art. 43 ust. 5, sąd na wniosek członka spółdzielni mieszkaniowej, któremu zgodnie z przepisami ustawy przysługuje, z zastrzeżeniem art. 36, prawo żądania przeniesienia na niego własności lokalu należącego przed tym dniem do spółdzielni, orzeknie o ustanowieniu odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, na zasadach określonych w art. 39-43.

2. Postępowanie toczy się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o zniesieniu współwłasności, z wyjątkiem art. 625. Koszty sądowe postępowania ponosi spółdzielnia.

Art. 49¹.Osoba, która na podstawie ustawy może żądać ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu, w razie bezczynności spółdzielni, może wystąpić do sądu z powództwem na podstawie art. 64 Kodeksu cywilnego w związku z art. 1047 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Koszty sądowe oraz koszty zastępstwa procesowego pokrywa spółdzielnia.

Art. 50. (uchylony).

Art. 51. (uchylony).

Art. 52.Do istniejących w dniu wejścia ustawy w życie praw do domów jednorodzinnych i lokali mieszkalnych budowanych w celu przeniesienia ich własności na rzecz członków stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 2¹ ustawy. Do czasu przeniesienia własności na rzecz członka spółdzielni mają zastoso­wanie zasady:

1) jeżeli prawo do domu jednorodzinnego przeszło na kilku spadkobierców, powinni oni, w terminie jed­nego roku od dnia otwarcia spadku, wyznaczyć spośród siebie pełnomocnika w celu dokonywania czynności prawnych związanych z wykonywaniem tego prawa, włącznie z zawarciem w ich imieniu umowy o przeniesienie własności domu. W razie bezskutecznego upływu tego terminu, na wniosek spadkobierców lub spółdzielni, sąd w postępowa­niu nieprocesowym wyznaczy przedstawiciela. Pełnomocnik (przedstawiciel) uprawniony jest do udziału w walnym zgromadzeniu;

2) w razie śmierci jednego z małżonków, którym pra­wo do domu jednorodzinnego przysługiwało wspólnie, przepis pkt 1 stosuje się odpowiednio;

3) po przeprowadzeniu rozliczenia kosztów budowy i ostatecznym ustaleniu wkładów budowlanych, wniesieniu przez członków tych wkładów bądź też ich części i przejęciu zobowiązań spółdzielni pokry­wających resztę należności z tytułu wkładów spół­dzielnia przenosi na członków własność przydzie­lonych domów wraz z prawami do dziatek;

4) przeniesienie własności domu może nastąpić także na rzecz spadkobierców członka lub małżonków, je­żeli prawo do domu przysługuje im obojgu;

5) członkowie, oprócz wkładu budowlanego, obowią­zani są pokryć koszty przeniesienia własności do­mu, a także udział w kosztach likwidacji spółdziel­ni, o ile przeniesienie własności następuje w ra­mach postępowania likwidacyjnego.

Art. 53. 1. Członek spółdzielni, który w dniu wejścia ustawy w życie zamieszkuje w mieszkaniu rotacyjnym należącym do tej spółdzielni, staje się z tym dniem na­jemcą tego mieszkania w rozumieniu przepisów usta­wy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszka­niowych, a jeżeli przed tym dniem wniósł wymagany wkład mieszkaniowy — staje się osobą uprawnioną do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu miesz­kalnego w rozumieniu niniejszej ustawy.

2. Przepis ust. 1 nie narusza praw nabytych członka spółdzielni do zawarcia umowy w sprawie ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa innego lokalu miesz­kalnego lub prawa odrębnej własności takiego lokalu.

Art. 54.1. Spółdzielnie istniejące w dniu wej­ścia ustawy w życie dokonają zmian swoich statutów stosownie do wymagań niniejszej ustawy i w trybie przewidzianym w ustawie — Prawo spółdzielcze. Zgło­szenia do rejestru tych zmian spółdzielnie dokonają nie później niż do dnia 31 grudnia 2002 r.

2. Do czasu zarejestrowania zmian statutów po­stanowienia dotychczasowych statutów pozostają w mocy. Jednakże w razie sprzeczności między nimi a przepisami niniejszej ustawy stosuje się przepisy tej ustawy.

Art. 54¹.1. Przepisy ustawy stosuje się odpo­wiednio do spółdzielni mieszkaniowych będących w li­kwidacji lub w upadłości.

2.Pisemne żądania, o których mowa w art. 12, 17¹⁴, 17¹⁵, 39, 48 i 48¹, składane są w wypadkach, o których mowa w ust. 1, do likwidatora lub syndyka masy upadłościowej spółdzielni.

Art. 54². Przepisu art. 38 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 września 1982 r. — Prawo spółdzielcze nie stosuje się do ustanawiania prawa odrębnej własności lokali i przeniesienia własności lokali, domów jednorodzin­nych oraz miejsc postojowych w garażach wielostano­wiskowych.

Art. 55. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 mie­sięcy od dnia ogłoszenia, z tym że przepisy art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. g, ust. 3 pkt 3 lit. a oraz ust. 6 pkt 1 ustawy wymienionej w art. 30, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, mają zastosowanie do wpłat na wyodrębniony fundusz remontowy spółdziel­ni mieszkaniowej dokonanych od dnia 1 stycznia 2001 r.